Читать «I чую я голас...: выбраныя вершы, 1954-2008» онлайн - страница 5

Ніл Гілевіч

* * *

У гэты век, што адвучыў маўчаць, У кожным абудзіўшы сверб размовы, Я веру у нясказаныя словы, Якім, магчыма, і не прагучаць. Дзівак, наіўны, смешны, як дзіця, Я веру ў іх, як веруючы — ў догмы. І гэтай веры хопіць мне надоўга. Ва ўсякім разе — да канца жыцця. 1972

* * *

Тут, дзе вучыўся і араць і сеяць, Адкуль панёс і песню ў свет сваю, Я з пасівелай галавой стаю І слухаю асін журботны шэлест. І неадчэпна ў ціхай мове лісця Адно пытанне ловіць прагны слых: «Скажы, ты шчаслівейшы стаў за тых, Што тут араць i сеяць засталіся?» 1973

* * *

Жанчыны вёсак беларускіх, вам Я кланяюся уклонам самым нізкім — За кожную іскрынку хараства, Што ззяе ў слове, ад калыскі блізкім. Пачуеш вас, не зманеных маной, — І весялей глядзіш у твар эпохі. Дык пасядзіце ж, любыя, са мной, Пагаманіце, пагукайце трохі... 1973

* * *

Балюча — быць ахвярай нечай, Падсудным злыднем быць — ганебна, Нялёгка — мерай чалавечай Караць віну, хоць i патрэбна. Які ж цяжар, якая кара, Калі, спасцігшы лёс свой трудны, Ты сам — суддзя, і сам — падсудны, І сам — падсуднага ахвяра! 1973

* * *

Толькі б ведаць, а шчаслівы быў бы, Што мой сціплы плён не прападзе І на роднай матчынай сялібе Хоць камусьці ў сэрца западзе. Хоць адзіным парасткам узыдзе, Прарасце, праб'ецца да святла... Толькі б ведаць, а не быў бы ў крыўдзе, Што нямнога доля мне дала. 1974

Мой белы дзень

І я стаяў над прорвай роспачы, І ноч мне цемрыла душу, І думаў, ліст слязою росячы: Нічога больш не напішу. Але вяртаўся промень страчаны, У сэрцы плавіўся лядзень, І зноўку вера ў слова матчына Свяціла мне, як белы дзень! 1975

* * *

Мае равеснікі, з якімі, помніцца, Прызыўнікамі разам мерзлі-моклі, Даўно стаяць на капітанскіх мосціках — У белых кіцелях i пры біноклях. Абводзяць даль паглядам трыумфатара, Раз-пораз гладзяць на грудзях калодкі. І мроіцца за лініяй экватара Ім адміральскай славы хлеб салодкі. А мне па сэрцу чын матроса простага (Хоць пэўна ў мічманы я змог бы выйсці). Упэўніўся — пасля вясёлых роздумаў: З такіх, як я, — у труме больш карысці. Я ля машын хаджу, ля гулкіх дызеляў, Прапахлы ўвесь мазутам і саляркай, Бянтэжуся я капітанскіх кіцеляў І не зайздрошчу белізне іх яркай. Адно я ў гэтым рэйдзе цвёрда ведаю: Каб карабель праз штормы-ураганы Прыбыў шчасліва ў прыстань запаветную Я мушу службу несці без заганы. Бывала горка мне. Ды не зняверыўся Я ў лесе ўласным. І ў сябрах таксама. Бо сэрцам я заўжды на родным беразе — З яго лугамі, нівамі, лясамі. І калі ўрэшце выйду я на палубу, Як у старой той песні, ледзь прытомны, І вочы памутнеюцца запалыя, І ў іх апошні раз успыхнуць промні, — Падхоплены сяброўскімі, рабочымі Рукамі моцнымі, я гляну ўперад І прашапчу: «На родны бераг, хлопчыкі Хоць жменяй попелу — на родны бераг! 1977-1978