Читать «I чую я голас...: выбраныя вершы, 1954-2008» онлайн - страница 23

Ніл Гілевіч

Жыццё

Не стала маці, да якое нёс Душу збалелую — паспавядацца. Не стала бацькі, што прымаў да слёз Прапашчы лес зямлі і гаспадарства. Не стала брата, што дарадцам быў, Калі ўзнікала клопатнае штосьці. Не стала i сястры, з якой любіў Успомніць песні нашай маладосці. Не стала ўжо i бальшыні сяброў, — Каб пасядзець за чаркай i яшчэ раз Адчуць, што хіжы век нас не развёў I што нам шлях не засланіла шэрасць. Не стала ўжо, прашу мне дараваць, І закаханага ў жыццё паэта, Што так любіў над вершам шчыраваць, Як Усявышні над стварэннем света! Таго паэта ўжо няма. Няма! А сноўдае сярод руін былога Яго двайнік. Не сільцеся дарма Пазнаць у ім свайго братка старога. 1997, снежань

Крык выгнанніка на Радзіме

Ці ранак, ці поўдзень, ці вечар, Куды ні пайду, ні ступлю — Ні следу ад той векавечнай, Што кроўнай любоўю люблю! Ні слова на мове народа! Ні гуку на мове зямлі! Прыблуды, манкурты, звыроды Амаль даастатку звялі. Ад дум у душы халадзее. Трыванне на частачкі рву. Панове начальнічкі! Дзе я Праз вашую ласку жыву? Куды, у якую дзяржаву, Наяве, а быццам у сне, На гібель, на здзек і няславу Вы выгналі з дому мяне? Куды, паяднаўшы ў хаўрусе Усякую погань i гнюсь, З дзяржавы маёй — з Беларусі Вы выгналі прэч Беларусь? 1998, сакавік

Быліна пра злога духа

Што б там хто ні лахаў — Бог мой лёс пазначыў: Шмат я ўсякіх страхаў За жыццё пабачыў. З тым і знікну, думаў. Больш ужо — на д'ябла! Не! — і злога духа На табе наглядна!.. Я выходзіў з парку, Раптам напярэймы Выскачыла ў арку Дзіўнае стварэнне. Нелюдное вельмі Нейкае страшыдла: Вочы — як патэльні, Нос — як чапярыдла. Зіркнула злавесна, Агаліла іклы, Прахрыпела нешта I, як прывід, знікла. Я знямеў спачатку, Але ўспомніў тут жа Грознае ў выпадку Бабчына «аружжа»: «Соль табе ў вочы! Галавешка ў зубы! І дзяркач між сцёгнаў! Каб ты здох ад стогнаў!» Я прамовіў тройчы Гэты кленіч бабчын, Сплтонуў i пакрочыў Крокам неабачным. Што мне той нячысцік, Дух той злы, нядобры! Можа, сам я чымсьці На яго падобны. Можа, колісь дзесьці І мяне хто-небудзь Выкляў, паглядзеўшы, Як пачвару-нелюдзь. І таксама тройчы Прашаптаў для згубы: «Соль табе у вочы! Галавешка ў зубы!..» Бо чаму ж нястрымна — З воч капеж салёны? І чаму так дымна Вусны засмылёны? 1998, сакавік