Читать «Канёк-гарбунок» онлайн - страница 20

Малако ўскіпіць імгненна,

Голенькі нырнеш у пену,

А для поўнай пекнаты

З малака - у вар круты.

А ў халодным адпачнеш,

Квасу рэзкага пап'еш». -

«Цар, ты нервы мне казычаш

Ці за дурня мяне лічыш?

Параць толькі парасят,

Качак, гусак, куранят.

Я ж не тое і не гэта,

І ні голы, ні адзеты

Не збіраюся ныраць», -

«Сціхні! Не пярэч! Маўчаць!» -

«Цар, не дужа распінайся.

Вельмі хочаш - сам купайся!» -

«Я не буду паўтараць!

Загадаю пакараць.

Непакоры хутка гінуць,

Іх накорм сабакам кінуць.

Рукі-ногі адарвуць,

На кавалкі раздзяруць! -

Цар крычыць, нібы шалёны. -

Вон!!!»

І, сыплючы праклёны,

Ваня да канька брыдзе -

Надышла пара бядзе.

«Зноў Іванка невясёлы,

А не босы ж і не голы.

Шчыра мне ўсё раскажы,

Што на сэрцы, на душы.

Можа, порсткі цар-дзядуля

Зноў паднёс табе пілюлю?» -

Кажа так яму канёк,

Сам жа круціцца ля ног.

«Цар жыцця рашыў пазбавіць.

Загадаў катлы паставіць:

З кіпячоным малаком

І з вадою-кіпятком,

Трэці чан з вадой халоднай.

Трэба не мінуць ніводны.

У кіпячым малацэ,

Нібы летам у рацэ,

Заўтра трэба пакупацца,

Потым зразу акунацца

Ў кіпень-вар. І ўжо адтуль

У халодную ваду». -

«Вось, Іван, прыйшла і служба.

Тут спатрэбіцца ўся дружба.

Мог бы я не папракаць

І нічога не казаць,

Успаміны засупоніць,

Пра пяро змаўчаць, не ўспомніць.

Толькі што было - было,

Ад яго пайшло ўсё зло.

Ды не плач, брат, Бог з табою,

Зладзім неяк мы з бядою.

Заўтра зранку на двары

Вельмі ў голаў не бяры,

Раздзявайся, як сказалі,

І прасі, каб падаслалі

Развітацца гарбунка,

Сябра, вернага канька.

Цар не будзе больш зласловіць

І мяне пусціць дазволіць.

Я ж адразу і прымчу,

Морду ў чанах абмачу,

І хвастом я двойчы пырсну

На цябе, яшчэ прысвісну.

Дык ты рот не разяўляй.

І адразу так нырай,

Як табе яны сказалі,

Як катлы паналівалі.

Памаліся і - спаць, спаць!

Заўтра трэба рана ўстаць».

А назаўтра вельмі рана

Разбудзіў канёк Івана:

«Гаспадар мой! Хопіць спаць!

Трэба службу ўжо спраўляць».

Ваня наш пачухаў спіну,

Пазяхнуў, лагво пакінуў.

І хоць сну быў недабор,

Да цара пайшоў на двор.

Там катлы ўжо два кіпелі,

Побач з імі ў рад сядзелі

Ўсе чалядзіны з двара.

Дроў наношана - гара!

Служкі дровы падкідалі,

Зубы скалілі. Часалі

Языком пра ўсіх падрад,

Быццам гэтакі загад

Даў ім цар. Найбольш Івана

Абгаворвалі старанна.

Сыплюць жарты, кпіны, смех,

Быццам развязалі мех.

Вось з'явіліся на ганку

Падзівіцца на Іванку

Цар з царыцай. Знак далі,

Што гатовыя. Прыйшлі.

Цар прамовіў, не стрымаўся:

«Ты дасюль не раздзяваўся?

Малако чакае, вар! -

Як гасцінны гаспадар,

На катлы павёў рукою. -

Вось, нырай. І Бог з табою».

Болей Ваня не чакаў

І з сябе адзенне зняў.

А царыца маладая

Твар фатою закрывае:

«Ах, ах... Сорам жа які!

Голым стаць на суд людскі!» -

«Не марудзь, кажу! І з Богам!» -

Крыкнуў цар Івану строга.

І тады Іван сказаў,

На канюшню паказаў:

«Можа ўсякае тут стацца.

Я хацеў бы развітацца

З гарбунком. Хай прывядуць».

Цар пачухаў бараду,

Лоб наморшчыў і згадзіўся,

Загадаў-распарадзіўся:

«Прывядзіце гарбунка,

Даўгавухага канька!»

Тут слуга канька прыводзіць,

Да натоўпу адыходзіць.

І канёк хвастом махнуў,

Морду ў чанах абмакнуў,

На Івана двойчы пырснуў,

Моцным посвістам прысвіснуў.

На канька Іван зірнуў

І ў малочны чан нырнуў.