Читать «Чазенія» онлайн - страница 10

Напрыклад, "фізічная-лірычная", пародыя на тагачасныя песні пра каханне, у якіх ніколі чамусьці не казалі аб ім сур'ёзна, а ўсё з усмешачкай, з іроніяй, са смакаваннем розных недарэчных становішчаў, у якія траплялі героі. Чорт яго ведае, кахаць развучыліся, ці што? I закаханыя амаль заўседы выглядалі ў гэтых песнях напаўідыётамі: заглядзеўся на дзяўчыну, едучы ўнаброд ракою, і сядзеў так да ночы, абламаў на кветкі дзеля яе ўвесь сад, адказваў на ўсе яе пытанні адным словам "точна" (ну і доўбня, вочы б не глядзелі!), павёў гуляць не ў сад і не ў лес, а да шагаючага экскаватара.

I вось Генусь гарлаў нешта накшталт:

Мы хацелi выйсцi

З ёю на балкон,

А папалi з ёю

Ў сінхрафазатрон.

Або яшчэ "фізічная-алкагалічная":

П'ём гарэлкi тры бiтона – трум-ту-ру-ту-тум

За здароўе цыклатрона – трум-ту-ру-ту-тум.

Генуся ўжо няма. Праз некалькі год пасля таго, падчас аднаго вельмі ўдалага доследу, атрымаў столькі, што яго ўжо нішто не магло ўратаваць...

А тады яны пад вечар сядзелі за сталом у клубе і нават выпівалі ледзь не першы раз у жыцці, і з імі сядзеў – насупраць Будрыса і побач з Генусем – вялікі вучоны-італьянец, худы, са стомленым інтэлігентным тварам. Дзеці ягоныя ва ўсім ужо былі мясцовымі, нават галубоў ганялі з равеснікамі. Будрысу чамусьці вельмі хацелася зрабіць яму прыемнае, і Генусю, мабыць, таксама, бо ён узняў келіх і сказаў:

– Бруна Максіміліянавіч, за Італію!

А ён, Будрыс, дадаў:

– За краіну, што нарадзіла гуманізм!

I вучоны ўсміхнуўся ім шчырай, сумнаватай усмешкай.

"Пачатак пачаткаў – маладосць, радасць і свежасць мая, каханне, якое адышло, жывы і вясёлы Генусь... Я ехаў так далёка, каб вярнуць вас, каб хаця ў сэрцы сваім вярнуць вас. Я глядзеў, як шалёна калоціцца аб чорныя прасы скалаў шкляное і зялёнае Японскае мора, як яно гайдае на рэйдзе Цехюце самотны параход, як прыліў залівае аўтамашыну, і як уцякае ад яго, з усёй сілы ратуе жыццё пацук. Нейкі жаўтавата-белы пацук...

Я хадзіў па ільмавых бярвеннях над жоўтай, над шумлівай таежнай рэчкай. Я палохаў сарок – яны тут блакітныя – і аранжавых бурундукоў, і яны нерухома віселі на ствале, калі я заміраў у двух кроках ад іх, і глядзелі на мяне вадка-бліскучымі, вялізнымі для такога маленькага стварэння аленевымі вачыма. Я караскаўся на скалу сярод тайгі і стаяў на ёй, як муха на вастрыі цукарнай галавы, і імя скале было Халаза, і сэрца маё аж займала ад ветру і вышыні, а кедры ўнізе былі як запалкі. Я каштаваў на таежных пасеках сотавы мёд, на якім варушылася пчаліная кісяя, і хадзіў па закінутых гарадзішчах Бахайскага царства. Я ехаў насустрач тваім чырвоным захадам, над якімі вісеў серпік Венеры, і мне здавалася, што я пачаў адыходзіць... I вось усё, што я так цяжка будаваў, збіта адным ударам...

I вось зноў гэты сон..."

II. ПЕСНЯ АБ МАРСКІХ ЗОРКАХ, ЖАНЧЫНЕ I РАКЕТАХ

Ён стаяў на абрыве над морам і, успёршыся на балюстраду, упрыгожаную барэльефамі дэльфінаў, глядзеў удалячынь. Дажджы мінулі, і зноў прыйшла на гэтую зямлю, на сопкі, на калматыя спіны астравоў, на мора залатая і гарачая прыморская восень.