Читать «Грахi маленства (на белорусском языке)» онлайн - страница 28
Болеслав Прус
- Казя! - шапнула Лёня, палажыўшы палец на вуснах.
- Нiчога не бойся.
Зашамацелi кусты, i паказалася Зося ў фартушку.
- Дзе ж ты была, Зося? - спыталiся мы абое разам.
- Хадзiла па фартушок для сябе i для цябе, Лёня. На вазьмi, бо ажыны забрудзяць.
- Што, трэба ўжо iсцi дахаты?
- Няма чаго, - адказала Зося. - У мамы сядзiць той пан, а панна Клеменцiна i не думае выходзiць з альтанкi. Можам сядзець тут хоць да вечара. Ды я ўжо буду рваць ажыны, бо вы тут наелiся больш за мяне.
Яны пачалi абедзве рваць, i мне таксама зноў захацелася ягад.
Заўважыўшы, што я адыходжуся, Лёня гукнула мне ўслед:
- Казя, ты ведаеш, пра што я думаю!..
I пагразiла мне пальцам.
У гэты момант я прысягнуў сам сабе, ужо немаведама каторы раз, што нiкому не скажу пра тое, што самлеў, i пра тую муху. Аднак, адышоўшыся некалькi крокаў, я пачуў Лёнiн голас:
- Каб ты, Зося, ведала, што тут рабiлася!.. Аднак я не магу табе анiчога сказаць. Але ж, каб ты паабяцала мне, што анiкому...
Я ўцёк як найдалей у гушчар, адчуваючы сорам. А можа, Зося...
У тых няшчасных ажынах мы пабылi яшчэ з гадзiну. Калi ж вярталiся адтуль дахаты, я заўважыў вялiкую змену сiтуацыi. Зося глядзела на мяне з жахам i цiкаўнасцю, Лёня зусiм не глядзела, а я быў такi збянтэжаны, нiбы зрабiў якое-небудзь злачынства.
Развiтваючыся з намi, Лёня сардэчна пацалавала Зосю, а мне - кiўнула галавой. Я зняў перад ёю шапку, падумаўшы, што я - вялiкi нягоднiк.
Як толькi Лёня адышлася, Зося ўзяла мяне ў работу.
- Я пачула цудоўныя рэчы! - сказала яна сур'ёзна.
- А што я зрабiў? - спытаўся я, добра такi спалоханы.
- Як гэта - што? Спачатку самлеў... Ах, божа мой, i мяне пры гэтым не было!.. Ну, а потым тая аса цi муха... Жахлiва... Бедная Лёня! Я памерла б ад сораму.
- Але ж у чым тут я вiнават? - смялей спытаўся я.
- Дарагi Казя, - адказала яна, - перада мной табе не трэба апраўдвацца, бо я ж цябе нi ў чым не папракаю. Аднак жа...
"Аднак жа..." - таксама мне адказ!.. З гэтага "аднак жа" выходзiла, што ва ўсiм я вiнават. Муха нiчога, Лёня, што так лямантавала, таксама нiчога, толькi я вiнават, што пабег ратаваць?..
Яно так, але чаму я самлеў?..
Я не мог супакоiцца. На другi дзень зусiм не пайшоў у парк, каб не паказвацца Лёнi, а на трэцi - яна сказала, каб прыйшоў. А як прыйшоў, здалёк кiўнула мне галавой i гутарыла толькi з Зосяй, на мяне пазiраючы час ад часу горда i сумна, як на злачынца.
Часамi я думаў, што ў дачыненнi да мяне тут адбываецца нейкая несправядлiвасць. Аднак адразу глушыў такiя падазрэннi, гаворачы сам сабе, што я i сапраўды зрабiў штосьцi страшнае. Тады я не ведаў яшчэ, што такi метад характэрная рыса жаночай логiкi.
Тым часам дзяўчаты хадзiлi па садзе спаважна, нават не думаючы пра скаканне цераз вяровачку, а ўсё пра нешта шэпчучыся. Раптам Лёня спынiлася i сказала пакутлiвым голасам:
- Ведаеш, Зося, мне вельмi захацелася чарнiц... Ажно запахла iмi...
- Пайду прынясу, - сказаў я паспешлiва. - У лесе ёсць адно месца, дзе iх вельмi шмат.
- Цi варта непакоiцца? - спыталася Лёня, меланхалiчна павёўшы па мне позiркам.
- А чаму не? Няхай iдзе, калi яму хочацца, - умяшалася Зося.