Читать «Грахi маленства (на белорусском языке)» онлайн - страница 26

Болеслав Прус

Нарэшце мне ўжо i ажынаў не хацелася. Я адчуваў, як ласкава гойдаюць мяне кусты, бачыў кожную хмарку, што паволi плыла па блакiце, чуў шалясценне кожнага лiста, а сам анiчога не думаў. Ды тут мяне штосьцi тузанула. Я ўсхапiўся, не разумеючы, што да чаго. Нейкi момант было цiха, як i раней, а потым пачуўся Лёнiн плач i крык:

- Зося!.. Панна Клеменцiна!.. Памажыце!..

Гэта страшна, калi дзiця крычыць: "Памажыце!.." У галаве маёй мiльганула слова "змяя!". Калючыя кусты хапалi мяне за вопратку, аблытвалi ногi, тузалi, адпiхалi... не, яны моцна трымалi мяне, не пускалi, як быццам жывая пачвара, а Лёня тым часам крычала: "Памажыце!.. Божа мой, божа!.." I я адчуваў толькi адну, як сонца, ясную рэч, што неабходна цi памагчы, цi загiнуць самому.

Стомлены, паабдзiраны, а найбольш перапалоханы, я прадзёрся нарэшце туды, адкуль чуўся Лёнiн плач.

Яна сядзела на кусце, дрыжала, ломячы рукi.

- Лёня!.. Што з табой? - першы раз звярнуўся я да яе па iменi.

- Аса!.. Аса!..

- Аса? - паўтарыў я, кiдаючыся да Лёнi. - Укусiла цябе?

- Яшчэ не, але...

- Дык што...

- Лазiць па мне...

- Дзе?

З вачэй яе цяклi слёзы. Яна вельмi саромелася, але страх перамог.

- Залезла ў панчоху... Божа мой, божа... Зося!..

Я стаў перад ёю на каленi, але шукаць асу яшчэ не асмельваўся.

- Дык вымi ты яе, - сказаў я.

- Я ж баюся. О божа!..

Лёня дрыжала як у лiхаманцы. I я праявiў звышсмеласць.

- Дзе яна ў цябе?

- Цяпер ходзiць па калене...

- Няма яе нi тут, нi тут.

- Яна ўжо вышэй... Ах! Зося, Зося!..

- Дык i тут жа яе няма...

Лёня закрыла твар рукамi.

- Вiдаць, яна ў сукенцы схавалася... - сказала, яшчэ горш заплакаўшы.

- Злавiў! - закрычаў я. - Гэта ж муха...

- Дзе?.. Муха?.. - спыталася Лёня. - I праўда муха! Ах, якая вялiкая... А я была ўпэўнена, што гэта аса. Я думала, што памру... Божа! Якая я дурная.

Выцерла вочы i адразу пачала смяяцца.

- Забiць яе цi выпусцiць? - спытаўся я, паказваючы Лёнi няшчасную муху.

- Як сабе хочаш, - адказала Лёня зусiм ужо спакойна.

Я хацеў муху забiць, але - не хапiла рашучасцi. А таму, што i крылы, i ўся яна была вельмi памятая, я асцярожна палажыў яе на лiсце.

А Лёня тым часам вельмi ж прыглядалася да мяне.

- Што з табой, - спыталася яна раптам.

- Нiчога, - адказаў я, намагаючыся засмяяцца.

I тут адчуў, што сiлы раптоўна пакiдаюць мяне. Сэрца бiла, як звон, у вачах пацямнела, халодны пот выступiў на ўсiм целе, i, стоячы на каленях, я захiстаўся.

- Што з табой, Казя?

- Нiчога... Толькi я думаў, што з табой здарылася няшчасце...

Каб Лёня не абхапiла мяне, не палажыла маю галаву сабе на каленi, я разбiў бы нос аб зямлю.