Читать «Змагарныя дарогi (на белорусском языке)» онлайн - страница 196

Кожны з хлапцоў быў пры сваiх думках. Вiктар, як звычайна, лянуецца думаць i адно прымружанымi вачыма паглядае ўверх на зрэб'е хмараў. Ён задаволены, што можа паляжаць i што нiчога ня трэба рабiць. Што яму да таго, што недзе ў некага цяпер Куцьця й што недзе й некалi там нарадзiўся Збавiцель. Вiктар наогул мала думае. У галаве, быццам кавалкi хмарнага зрэб'я ўверсе, зьяўляюцца лапiкi ўспамiнаў. Яны нясуцэльныя, нязьвязаныя. Вiктар не манiцца iх вязаць. Навошта? Трэба было-б тое-сёе аналiзаваць, хвалявацца, перажываць яшчэ раз, а на гэта ў Вiктара няма ахвоты. Дык няхай i мiльгаюць, i перасоўваюцца.

Сымон тым часам зусiм не пад алiўкавым дрэвам, а далёка, на Бацькаўшчыне. У бацькавай хаце сiвы дзед мароз тоўстым слоем лёду пазалеплiваў шыбы ўсiх вокнаў i намаляваў-павыводзiў на iх усялякiя ўзоры-выкрутасы. На дварэ лютая сьцюжа, мо па каленi цi па пояс сьнегу. Сам стары, барадаты, сiвы дзед мароз таўчэцца каля акон i чакае, пакуль паклiчуць яго ў хату куцьцю есьцi. Вунь засланы ўжо сенам i накрыты чысьценькiм белым абрусам доўгi й шырокi стол. Гусьцеюць на iм першыя стравы. Глыбокая мiса з куцьцёй, быццам каралева, расьселася ў самым цэнтры. Побач - другая з салатай-вiнегрэтам. На талерках, быццам парсюкi, серабрацца селядцы, абложаныя пакроенай i палiтай iльняным алеем цыбулькай. Навокал шэрагам парастаўлялiся талеркi, паляглi нажы й вiдэльцы. На краi стала спачывае спорная баханка чорнага жытняга хлеба. Дзесь там на прыпечку ў катле, пры грамадзе глiняных мiсак, чакае полiўка з грыбамi.

Вось сядае за стол уся сямейка, i бацька адмаўляе малiтву. Усе набожна хрысьцяцца. Месцы навокал стала занятыя, акрамя аднаго. Мусiць, пакiнулi для яго - Сымона. Сон гэта цi рэальнасьць? А мо няма нi стала таго, нi хаты, няма й цэлай сям'i...

Але не, не! Яны мусяць быць! Яны жывуць? Ня мог-жа Бог дапусьцiць! Вунь, усе за сталом. Так, усе чысьценька, адно яго, Сымона, не стае. Часта пазiраюць на пустое месца. На ягонае, Сымонава. Хоць яго й няма сярод iх целам, але-ж ён прысутны духам. Ох так, напэўна. А цi-ж яны ведаюць, што Сымон жыве? Адкуль-жа? Колькi-ж бы хлапец цяпер даў, каб ведалi, што ён жыве й што зусiм цэлы, што хаця сядзiць у паўдзённай Iталii пад алiўкавым дрэвам, але што ён зь iмi ўсёй iстотай, усiм сваiм iснаваньнем.

Колькi-ж гэта часу мiнула ад дня, калi й Сымон дзялiўся куцьцёй з роднымi за бацькоўскiм сталом? Год? Два? Ня быў-жа на Каляды дома i ў мiнулым годзе не ўдалося зь Вiльнi бяз пропуску цягнiком даехаць.

Вунь пачалi ўжо цягнуць з-пад абруса сена й варажыць. Найдаўжэйшую травiну выцягнула найменшая Сымонава сястра. Усе прарочаць ён шчасьце i ўсмiхаюцца. Бацька выцягнуў найкарацейшую й зажурыўся. Iншыя нешта сказалi, й стары павесялеў. За Сымона цягне малодшы брат. Усе пiльна сочаць за ягонай рукой. Выцягвае доўгую, сухую, пакручаную, тонкую травiну. Задумаўшыся, прыглядаюцца i ўздыхаюць. Цi-ж могуць угадаць Сымонаў лёс? Сам Бог ведае. А традыцыя традыцыяй.