Читать «Змагарныя дарогi (на белорусском языке)» онлайн - страница 117
К Акула
Гэтак выбраны харчавы зь вялiкаю павагай, паволi кладзе на травiцу коц ды надта-ж асьцярожна разгортвае яго.
- Увага, хлопцы, увага! - падняўшы ўверх паказальны палец правае рукi й зрабiўшы позу, быццам той сьвятар на казаньнi, пачынае ўзьнёслым тонам. - У гэты ўрачысты момант, з ласкi самага добрага й ласкавага "фюрэра", вы маеце магчымасьць прыглядацца харчавому прадукту - гэтак званаму хлебу. Усе помняць, што такое хлеб i як яго есьцi?
З уданым зьдзiўленьнем, цесна абступiўшы харчавога, шасьцёрка маўчыць.
- Дык пытаюся яшчэ раз: цi ўсе ведаюць, што такое хлеб? Цi вы ўжо зусiм адвыклi ад яго й прывыкаць ня хочаце?
Сем пар вачэй упiваюцца ў падсохлую, чарнявую, быццам зямля, крохкую малую буханку хлеба, што ляжыць пасярод коца.
- Хлеб? - пытаецца адзiн з грымасай.
- Хлеб, кажаце? Запраўды ён?
- Гляньце, хлопцы! Далiбог, мусiць, хлеб!
- Ня можа быць!
- Як-жа не! Зiрнi вунь на гэны аб'ект. Да чаго ён падобны?
- Да цэглы.
- Эш, дурань ты. Гэта-ж хлеб!
- I хто-ж дасьць таму веры? Дай лепш панюхаем, цi запраўды ён, i тады будзем ведаць напэўна. - Гэтак сказаўшы, аўтар словаў намагаецца ўзяць баханку.
- Прэч, нячыстыя рукi! - крычыць харчавы i зноў зь вялiкай пашанай кладзе хлеб на месца. - Ёсьць якiя прапановы?
- Засушыць цэлую баханку, надзець на завостраны калочак i трымаць перад вачыма ўсiх ува ўсе часы дня й ночы, каб нiколi не забывалiся, як выглядае хлеб! - прапануе адзiн.
- Эх, братка, i зварыла-ж галава твая! Дык уночы-ж нехта ўкрадзе й зьесьць.
- Як украдзе? Вартавога паставiм!
- Дык вартавы й зьесьць, каб хутчэй варту мог скончыць i йсьцi спаць.
- Разумна гаворыш.
Усе дружна рагочуць.
- Дык ты-ж, харчавы, не марудзь надта. Дзялi ўжо.
- Усе згаджаюцца? - пытае харчавы.
- Дзялi! Дзялi! - крычаць.
- Добра, - кажа харчавы. - Воля народу - воля Бога. Калiсь Хрыстос надзялiў некалькiмi баханкамi колькi тысяч чалавек, а я-ж спадзяюся, што гэтай баханкай нас сямёх задаволю. Цьфу! Цьфу!
Харчавы быццам плюе на далонi й зь вялiкай павагаю закасвае рукавы, а хтосьцi ўжо падсоўвае яму нож. Нагiнаецца над баханкаю хлеба, вокам вымярае таўшчыню кавалкаў i пачынае рэзаць. Усе, нахiлiўшы галовы, уважна сочаць кожны рух нажа.
- Ты-ж глядзi, хаця ня крышы, - перасьцерагае нехта.
- Ня бойся. Нiводная макулiнка не змарнуецца.
Баханка ўжо парэзаная. Раптам рука з нажом павiсае ў паветры над парэзанымi кавалкамi. Харчавы вiнаватым позiркам акiдвае таварышоў.
- Ээээээ! Дык што-ж ты да сямi лiчыць не ўмееш?
- А дзе-ж ты двух падзеў?
- Браточкi, вiнаваты! - апраўдваецца харчавы з пакаяньнем. - I як гэта сталася, што пачынаў дзялiць на сем, а выйшла толькi пяць?
- Ты-ж скажы.
- А мо хто ня хоча хлеба?
- Хто не хоча хлеба? Руку ўверх!
Маўчаньне. Па тварах бегаюць усьмешкi.
- Э, браткi, - цярэбiць заклапочана галаву харчавы, - мусiць, мне давядзецца цяпер паварушыць мазгаўнiцай, як тут зь пяцi сем склеiць.
- Ну, дык хутчэй варушы, ды ўжо-ж надта не марудзь, бо зашмат мы возiмся.