Читать «У прасторы сямі нот» онлайн - страница 49

Але я забегла наперад. З «Міражамі» мы разабраліся. А вось тэкст, які павінен быў адлюстраваць вобраз Рыма, вечнага горада, аказаўся суцэльнай пакутай. Так я не мучылася ніколі!

Зразумела, ніякай рыфмы, яна будзе толькі перашкаджаць. Першы вары­янт. Другі, трэці... Усё — міма, усё — не тое! Праўда, пачатак ёсць:

Шляхі усе вядуць у Рым,

Пачуцці ўсе вядуць у Рым,

Памкненні ўсе вядуць у Рым,

Успаміны ўсе вядуць у Рым!

Падобны тэкст можа моцна прагучаць у спевах, але ж яго мала!

Тым летам ішлі бясконцыя размовы па тэлефоне. І менавіта з нагоды будучага «Вечнага горада». Кампазітар:

— Мне хочацца мець тэкст такога ж узроўню, як «Калізей»!

— Аліна, але той верш быў гатовы! Вы знайшлі яго ў зборніку. Я не азіралася і не думала, каму і для чаго ён спатрэбіцца. Як хацела, так і напісала...

— І тут, як хочаце, так і напішыце...

Усё так, але на псіхіку ціснула адказнасць. Усведамленне, што павінна атрымацца не горш, чым «Калізей», а мо і лепей. Не атрымліваецца — і раздражняе пачуццё ўласнага бяссілля. Уражанне, што павінен стрэліць з артылерыйскага снарада, прычым, на вялікую адлегласць — і трапіць у цэль. Але механізма, які б дазваляў убачыць, куды страляеш, папярэднім разам трапіў блізка ці далёка ад мэты, — яго няма! Усё — усляпую! Пяты варыянт, шосты... Зноў міма!

Калі ідзе праца над будучым сумесным творам, яна — як... працэс цяжарнасці. Чакання дзіцяці. Працэс таямнічы, мала прадказальны. Дзіця расце, развіваецца, але пакуль не бачыш, якое яно. Працэсам нараджэння зробіцца прэм’ера. Да яе далёка. А калі наогул нічога не атрымаецца?!

Падчас пошукаў патрэбнага вобраза спатрэбілася мноства кніг. Плутарх, гісторыя антычнасці, альбомы з жывапісам эпохі Адраджэння. Галоўнае пытанне: як спалучыць Рым антычны, часоў Калігулы і Нерона, з сучасным абліччам горада? А бязлітасную барацьбу язычнікаў супраць першых хрысціян — з тымі глыбока хвалюючымі сцэнамі малітвы вернікаў, якія бачыла на свае вочы ў саборы Святога Пятра?

У стане эмацыйнай прыгнечанасці паглыбілася ў гістарычны раман класіка польскай літаратуры Генрыка Сянкевіча «Куды ідзеш?» («Quo vadis»). Ён прысвечаны той эпосе і тым падзеям. Менавіта там, на адной са старонак рамана, знайшла вобраз, які ў нашай музычнай сцэне потым зрабіўся ключавым. Калі на арэне цырка стаялі крыжы. І на крыжах, прыбітыя цвікамі, марудна, у пакутах паміралі першыя хрысціяне, якія не маглі адмовіцца ад сваёй веры і перакананняў. Сабор Святога Пятра, адзін з самы велічных храмаў свету, узнік на месцы пахавання аднаго з укрыжаваных апосталаў. Міжволі думаеш: мо гэты храм таму моцна ўздзейнічае на пачуцці чалавека, што пабудаваны на крыві?

Калі музычная сцэна была напісана і мы дачакаліся прэм’еры, Алег Кавалеўскі, саліст хору Нацыянальнай тэлерадыёкампаніі, стоячы за кулісамі і чакаючы свайго выхаду, заўважыў:

— Ну і тэксты ў вас.

Калі спявак праз хвіліну павінен выйсці на сцэну, дык не будзеш пачынаць дыскусіі і ўдакладняць, чаго болей у яго словах — прызнання экспрэсіўнасці верша, ціхага абурэння ці ўнутранай нязгоды. Хоць зразумела, кожнаму артысту нялёгка спяваць або дэкламаваць тэксты, у якіх паўстаюць карціны суровыя, у нечым жорсткія. Але гэта значыць, што задачу, якую акрэслівала кампазітар, я ўсё-такі выканала.