Читать «Дзеці капітана Гранта» онлайн
Жуль Верн
Жуль Верн
Дзеці капітана Гранта
ДЗЯРЖАЎНАЕ ВЫДАВЕЦТВА БЕЛАРУСІ
ДЗІЦЯЧАЯ ЛІТАРАТУРА
МЕНСК — 1938
Пераклад з другога рускага выдання: Гр. П. Кутылоўскага
Вокладка мастака: Р. Л. Кроль
Рэдактар: Неміро
Тэхрэдактар: І. Мілешка
Літпраўка: Паслядовіч
Карэктар: Нэйфах
ЧАСТКА ПЕРШАЯ
РАЗДЗЕЛ ПЕРШЫ
Молат-рыба
Дваццаць шастога ліпеня 1864 года пры свежым норд-осце па водах паўночнага канала шпарка імчалася цудоўная яхта. На верхавінцы яе бізані развяваўся англійскі флаг, а на грот-мачце быў відаць брэйд-вымпел з вышытымі золатам ініцыяламі «Э. Г.».
Яхта гэта мела назву «Дункан». Яна належала Эдуарду Гленарвану, ганароваму члену вядомага ўсяму Злучанаму каралеўству Темзінскага яхт-клуба. На барту яхты знаходзіліся: сам гаспадар яхты, яго маладая жонка, Элен Гленарван, і стрыечны брат — маёр Мак-Набс.
Толькі што спушчаны са стапеляў верфі, «Дункан» заканчваў пробную паездку па Клайдскаму заліву і цяпер варочаўся ў свой порт — Глазго. На гарызонце ўжо вырысоўваўся сілуэт вострава Арэна, калі вахценны матрос далажыў, што за кармой плыве нейкая вялікая рыба. Капітан Джон Мангльс адразу сказаў аб гэтым гаспадару яхты.
Падняўшыся на палубу разам з маёрам Мак-Набсам, Гленарван запытаў у капітана, што гэта за рыба.
— Я думаю, што гэта вялікая акула, сэр.
— Акула ў гэтых водах? — недаверліва ўсклікнуў Гленарван.
— Так. У гэтым няма нічога дзіўнага,— пацвердзіў капітан. — Гэтая акула належыць да віду, які сустракаецца ва ўсіх морах і пад усімі шыротамі. Гэта молат-рыба. Калі вы дазволіце, мы паспрабуем злавіць яе; гэта забавіць місіс Гленарван і вырашыць нашы сумненні.
— Якая ваша думка, дарагі Мак-Набс? — запытаў Гленарван. — Ці варта займацца гэтай лоўляй?
— Наперад згодзен з вашым рашэннем,— флегматычна адказаў маёр.
Капітан Мангльс загаварыў зноў:
— Я хачу яшчэ дадаць, што гэтых небяспечных драпежнікаў неабходна ўсюды знішчаць. Прапаную скарыстаць гэты выпадак, каб адначасова паглядзець цікавае відовішча і зрабіць карысную справу.
— Добра, Джон,— сказаў Гленарван,— пачынайце!
Ён паслаў па жонку. Элен, зацікаўленая маючым быць спектаклем, зараз-жа паднялася на палубу.
З капітанскага мосціка добра былі відаць усе рухі вялізнай драпежніцы. Яна то нырала ў празрыстую ваду, то вельмі хутка рушыла следам за яхтай.
Джон Мангльс зрабіў неабходныя загады, і праз кароткі час матросы кінулі ў ваду тоўсты канат з крукам на канцы, на які быў начэплен вялікі кавалак сала.
Акула, якая хоць і знаходзілася на адлегласці пяцідзесяці ярдаў, адразу ўчула прынаду і стралой рушыла да яе. Цяпер выразна можна было бачыць, як моцна б'юць у вадзе яе плаўнікі, шэрыя па канцах і чорныя ля асновы. Па меры таго як яна набліжалася да прынады, яе велізарныя пукатыя вочы разгараліся прагнасцю, а пашча з чатырма радамі густых зубоў шырока разявілася. Галава акулы мела форму двубаковага малатка, насаджанага на рукаятку. Джон Мангльс не памыліўся: гэта сапраўды была самая драпежная і пражэрлівая прадстаўніца атрада акулападобных — молат-рыба.
Пасажыры і каманда «Дункана» з надзвычайнай цікавасцю сачылі за кожным рухам акулы. Хутка драпежніца апынулася каля самага крука; яна перавярнулася на спіну, каб зручней было праглынуць сала, і прынада ўмомант знікла ў яе вялізнай пашчы. У гэты-ж час, ірвануўшы канат, акула сама сябе «накалола» на крук, і матросы пачалі выцягваць яе з вады пры дапамозе блокаў, прымацаваных да канца грот-рэі.