Читать «Мой гай дубовы» онлайн - страница 5

Мацей Юзаф Канановіч

ПАГЛЫБЛЕННЕ Ў СВІТАННЕ

А ні дарогі не было, ні сцежак, А ні слядоў па снезе напрасткі. Нас абступалі камяніцы вежаў, Жандара постаць змрочыла блакіт. Але ў вачах не перакрэсліш свята,— Раднілася нявольнікаў сям’я. Ты з Волгі быў, грамадзянін Саветаў, Я з Нёмана, з Варшавы, з Польшчы я. Фашызму цыркуль не даваў спачыну...  Мы ратаваліся не словам боскім, Ты блаславіў любімую Айчыну Святловым, Шчыпачовым і Твардоўскім. Я — Лібертам, Міцкевіча баладай Ці палымянай Норвіда страфой. Грымела пераможна кананада, Як Пушкіна чыталі мы з табой. Світанак рос над намі вечным цудам, Нікога ён на свеце не міне. Ну, як цябе, Алёша, я забуду? Ты ж дружбаю пашырыў сэрца мне. Аршаншчына, чакаю я адказу, Дзе спіць мой сябар, пад якой сасной? Яго пачую і пазнаю зразу, Бо ў кожны час навекі ён са мной.

МАЁ ПАКАЛЕННЕ

Былі напачатку бель і сны, Сны немаўленчай абстракцыі, Пакуль не збудзілі мяне званы I водар рускай акацыі. Царкоўкі, чароды кабет і вазоў, I словы, як покліч бою, Як голас спрадвечных айчынных азоў: «Polska z tobą» — Польшча з табою! Пасля — барабанны пошчак ног, Рэкруцкі спеў з грукам, Ступіла вайна на самы парог Гвалтоўным сталёвым друкам... З высокіх паверхаў праз вокны на брук У зябкай ранішняй сіні Кветкі ляцелі з дзявочых рук Да песні: «О мой размарыне...» Драбінай раслі за гадамі гады, Поўдзень выходзіў з дасвецця, Дужэў, даспяваў лес малады, Будзілася сэрца ў паэце. Да трапяткіх вуснаў дзяўчат Падносіў я полымя ружы, Хмар навальнічных п’янлівы чад Вецер гайдаў дужы. Нарэшце я незабыўнай вясной Зірнуў пранізліва ў вочы адной... I зноўку белы малочны сон Па-над калыскай дачушкі — Вайна дратавала жытнёвы загон, Бухалі ў далечы пушкі... Забраўшы і песню і сэрца маё, Восень ірдзела іржава, Друз прыглушыў агню вастрыё — Упартая змоўкла Варшава. Граў потым вецер песню журбы На трэснутых струнах руінаў, Пакуль апошні выстрал пальбы На вуснах вайны не застынуў... Вяртаюся, любая, з дальніх мясцін, З поля аціхлага бою, Ты, помніш, пісала, ускліквае сын: Польшча са мной — Польшча з табою!

ЛІСТ

Ты ўяўляеш: Прастора, а гэта плошча, вымераная метрамі, ты гаворыш: Дзень, а гэта адрэзак часу ў абручах турбот і штодзённасці гарбяках, астаецца Ноч — маленькая станцыя з забыццём — стойкай буфетнай, да якой прытуліцца можна, аж пакуль не абудзіць нас гупат                                              і свіст цягніка, значыць, свет існуе па-за гэтым палонам (і імчыцца туды, адкуль рэха і тое                                              не можа вярнуцца, як жыцце пасля трапнага стрэлу). Затрымаўся цягнік паміж часам і мной, а ні грукат не вырве мяне з анямення,                                              ні свіст, толькі ліст ад Цябе, з забыцця мяне верне Твой ліст, па дарогах чужыны блукае ён, кружыць, і ў далонях халодных самшэлай вялюгай                                              маўчыць... У Прастору цягну свае рукі — дзве рэйкі                                              напружання, можа, выхапяць, вызваляць рукі                                              світанак з начы? I тады да Цябе я вярнуся ў люлянку, пад калыскай схілілася ты і спяваеш... Вайна? Стрэлы — паштоўка маўчання —                                              сляза.