Читать «Калядны харал» онлайн - страница 4

Скрудж сказаў, што ўжо лепей ён пойдзе… так, менавіта гэта ён і сказаў. Пасля, не саромеючыся, дадаў яшчэ некалькі пажаданняў.

— Але навошта? — ускрыкнуў пляменнік. — Навошта вы так кажаце?

— А навошта ты ажаніўся? — запытаў Скрудж.

— Я пакахаў яе.

— Пакахаў! — рыкнуў Скрудж, нібыта пачуўшы адзінае ў свеце слова, дурнейшае за “вясёлыя Каляды”. — Усяго найлепшага!

— Але дзядзечка, вы ж і раней ніколі не наведваліся да мяне ў госці. Навошта цяпер вінаваціць маю жаніцьбу?

— Усяго найлепшага! — паўтарыў Скрудж.

— Я нічога ў вас не прашу, мне нічога не трэба. Чаму мы не можам быць сябрамі?

— Усяго найлепшага! — прамовіў Скрудж.

— Як жа мне шкада, што вы такі непахісны! Я з вамі ніколі не сварыўся і ні ў чым перад вамі не вінаваты. Я хацеў пасябраваць з вамі дзеля свята, і мой святочны настрой вы не сапсуяце. А таму вясёлых вам Калядаў, дзядзечка!

— Усяго найлепшага! — сказаў Скрудж.

— І шчаслівага Новага году!

— Усяго найлепшага! — паўтарыў Скрудж, і яго пляменнік, нягледзячы ні на што, пакінуў пакой без адзінага кепскага слова. Ля дзвярэй ён крыху затрымаўся, каб павіншаваць клерка, які, хоць і прамёрз да касцей, быў нашмат цяплейшы за Скруджа і сардэчна адказаў на пажаданні.

— Яшчэ адзін вар’ят, — прамармытаў Скрудж, падслухаўшы іх размову. — Гэты клерк, які зарабляе ўсяго пятнаццаць шылінгаў на тыдзень і мусіць утрымліваць жонку і сям’ю, таксама гаворыць пра нейкія вясёлыя Каляды! Яны мяне да Бедламу давядуць!

Вар’ят тым часам, выпусціўшы пляменніка Скруджа, упусціў двух іншых наведнікаў. Гэта былі прыемныя з аблічча мажныя джэнтльмены, якія цяпер, увайшоўшы ў кантору і зняўшы капелюшы, ветліва кланяліся Скруджу і даставалі нейкія паперы.

— Скрудж і Марлі, калі не памыляюся? — спытаў адзін з іх, звяраючыся з нейкім спісам. — Маю гонар звяртацца да містэра Скруджа ці да містэра Марлі?

— Містэр Марлі памёр сем гадоў таму, — адказаў Скрудж, — акурат у гэтую ноч.

— Але мы ўпэўненыя, што яго шчодрасць перайшла да яго годнага кампаньёна, — сказаў адзін з джэнтльменаў і падаў Скруджу свае дакументы.

Два годныя кампаньёны і праўда былі вартыя адзін аднаго. Пачуўшы пагрозлівае слова “шчодрасць”, Скрудж нахмурыўся, пахітаў галавой і вярнуў паперы ўладальніку.

— У гэтыя святочныя дні, містэр Скрудж, — працягваў джэнтльмен, беручы пяро, — мы больш чым калі мусім паклапаціцца пра бедных і няшчасных, што жорстка пакутуюць ад нястачы. Тысячы людзей не маюць самага неабходнага для жыцця, сотням тысяч няма дзе прыхіліць галаву.

— Хіба ў нас не хапае турмаў? — здзівіўся Скрудж.

— Турмаў? Ды колькі заўгодна, — адказаў джэнтльмен, кладучы пяро назад.

— А працоўных дамоў? — настойваў Скрудж. — Яны ўсё яшчэ дзейнічаюць?

— На жаль, так, — адказаў джэнтльмен, — хаця я ахвотна сказаў бы, што іх даўно пазакрывалі.

— Значыць, існуе яшчэ прымусовая праца, а закон пра бедных у сіле? — працягваў Скрудж.

— І тое, і другое пакуль не адмянілі.

— Ох, а я ўжо, паслухаўшы вас, спалохаўся, што гэтыя карысныя рэчы чамусьці скасаваныя! — усклікнуў Скрудж. — Рады чуць, што памыліўся.