Читать «Апошняе каханне князя Мiндоўга (на белорусском языке)» онлайн - страница 58

Рукля i Рэпiк хадзiлi з кметамi на рыбалку, кармiлiся са стаёўнiкамi з iх катла, спалi ля вогнiшча на выпасе - Агна мала iх i бачыла. Аднойчы яны ўгаварылi яе пайсцi ў пушчу, паказаць мясцiны, дзе гулялi з мацi. Каля вёскi меўся брод цераз Нёман, а за iм пачынаўся малiннiкамi лес. Гэтым бродам яны перайшлi раку, доўга iшлi сцяжынкамi ад паляны да паляны i апынулiся на беразе звiлiстай плыткай рачулкi, шчыльна зарослай парэчкамi. Вывернутая з каранямi сасна служыла мастком; трымаючыся вядомых iм знакаў, пляменнiкi вывелi Агну да iмшыстай паляны, затуленай ад сонца старымi елкамi. Пасярод паляны бiла з зямлi крынiца, ад яе адыходзiў вузкi, шырынёй з далонь, ручай.

- Вось сюды мы хадзiлi, - сказаў Рукля. - Матуля казала, што тут выток ракi, святое месца, прошча...

На зваротным шляху Рэпiк расказаў ёй, што мацi станавiлася перад крынiцай на каленi i казала, каб яны станавiлiся i прасiлi ў прошчы даравання сабе i шчасця дарагiм людзям. А для сябе ў прошчы не трэба прасiць, iншыя папросяць, тады споўнiцца, iнакш - не споўнiцца.

- I што вы прасiлi?, - спыталася Агна.

- Шчасця ёй i бацьку, - быў сумны адказ...

Пазней Агна адна прыходзiла на гэтую зацененую паляну i стаяла каля крынiцы, дзе летась малiлася Марта. Неяк, стоячы на каленях ля прошчы, яна зразумела, што пагадзiлася са сваiм лёсам. Магчыма, i Марта, думала яна, тут, у гэтым глухiм гушчары, пагадзiлася прыняць свой лёс пасля гiбелi Вiшымунта. Як думаеш - так сэрца адчувае цi вучыцца адчуваць. Праўду казала Малгажата. Думала: палон, ганьба, бедны Даўмонт - мардавалася; раздумала аб тым смуткаваць - супакоiлася сэрца. Быў Даўмонт мужам - яго думкамi жыла; пры пляменнiках пайшло жыццё - пра iх трэба клапацiцца. А цяпер самае важнае ў жыццi - свайго сына цi дачку нарадзiць. Марта гэтае шчасце зведала, трэба i ёй зведаць. Будзе сын - будзе Мiндоўг яго аберагаць. Яшчэ, можа, мацней гэтае дзiця палюбiць, чым старэйшых сваiх сыноў. Не патрэбна ёй смерць Мiндоўга. Няхай князь доўга жыве, i сыны ягоныя няхай растуць у мiры, няхай Даўмонт хутчэй знойдзе сабе добрую жонку. А ёй лёс, як i Марце, - быць жонкай вялiкага князя, быць вялiкай княгiняй, бачыць усё, як князь бачыць, нудзiцца без яго, радавацца яму, калi прыязджае, забыцца на ўсе крыўды, каб на шкоду яму нiчога не жадаць.