Читать «Начальнiкава дзяцiнства (на белорусском языке)» онлайн - страница 24

Жан Поль Сартр

Люсьен здзiўлена i зачаравана глядзеў то на яго прыгожы i неспакойны твар з запалымi вачыма, то на доўгiя i тонкiя пальцы, якiя так грацыёзна трымалi беззаганна зымiтаваны кал. Бержэр часта гутарыў з iм пра Рэмбо i пра "пастаяннае парушэнне пачуццяў".

- Калi вы, праходзячы па плошчы Згоды, здолееце выразна i ў любы час убачыць мурынку, якая, укленчыўшы, ссе абелiск, - вы зможаце нарэшце сказаць, што вам удалося разбурыць знешнi дэкор i вы - уратаваны.

Ён пазычыў яму пачытаць "Азарэннi", "Песнi Мальдарора" i творы маркiза дэ Сада. Люсьен шчыра стараўся ўсё ўразумець, але многае яшчэ не паддавалася яго ўсведамленню. Ён быў вельмi шакаваны, што Рэмбо, як аказалася, педэраст, i прызнаўся ў гэтым Бержэру. Але той рассмяяўся: "Ну i што? Хлопча?" Люсьену зрабiлася вельмi няёмка, ён пачырванеў i на нейкае iмгненне нават адчуў да Бержэра нянавiсць. Але ўрэшце перамог сябе i, падняўшы галаву, са шчыраю прастатой прызнаў:

- Я сказаў глупства.

Бержэр палашчыў яго па валасах; здавалася, Люсьенавы словы яго расчулiлi.

- Гэтыя вялiкiя, палахлiвыя вочы, - сказаў ён, - вочы маленькай козачкi... Сапраўды, Люсьен, вы сказалi глупства. Педэрастыя ў Рэмбо - якраз i ёсць найпершае i генiяльнае парушэнне яго пачуццяў. Менавiта гэтаму мы i абавязаныя, што чытаем яго паэмы. Верыць, што ёсць нейкiя спецыфiчныя аб'екты сексуальнай прыхiльнасцi i што гэтыя аб'екты - жанчыны, толькi таму што ў iх памiж ног ёсць дзiрка, - гэта гнюсная i наўмысная памылка ўсiх непахiсных. Вось, зiрнiце!

Ён выняў з шуфляды ў стале тузiн зжаўцелых здымкаў i кiнуў iх на каленi Люсьену. Люсьен убачыў жудасных голых шлюх, якiя смяялiся шчарбатымi ратамi i рассоўвалi свае падобныя да разбухлых губ ляжкi, выстаўляючы памiж ног нешта накшталт парослага iмхом языка.

- Я купiў гэты наборчык у Бу-Саадзе, за тры франкi, - сказаў Бержэр. - Дык вось, калi вы будзеце цалаваць гэтым бабам у заднiцу, вас усё роўна будуць лiчыць сынком з добрай сям'i i проста скажуць, што вы жывяце па-халасцяцку. Бо гэта - жанчыны, разумееце? А я вам кажу, што першае, што трэба зрабiць, - гэта пераканаць сябе, што аб'ектам сексуальнага пачуцця можа быць усё: швацкая машынка, прабiрка, конь цi чаравiк. Вось я, - сказаў ён з усмешкай, - я кахаўся з мухамi. А яшчэ ведаў аднаго марскога пехацiнца, якi спаў з качкамi. Браў, зацiскаў iм галаву ў шуфлядзе, потым моцна трымаў за лапы - i давай!

Бержэр нiбы незнарок ушчыкнуў Люсьена за вуха i завяршыў:

- Качкi ад гэтага дохлi, i iх потым з'ядаў батальён.

Пасля падобных размоў галава ў Люсьена нiбыта гарэла полымем, i ён думаў, што Бержэр - генiй, але часам, прачынаючыся ўначы мокры ад поту, ён бачыў перад вачыма пачварныя, гнюсныя прывiды i пытаўся ў сябе, цi добры ўплыў робiць на яго гэты чалавек. "Я зусiм адзiн! - стагнаў ён, выкручваючы сабе рукi. - Нiкога, нiкога, хто б мог мне параiць, падказаць, цi на правiльным я шляху!" Калi ён дойдзе так да канца, калi ён сапраўды дойдзе да парушэння ўсiх пачуццяў, цi не страцiць ён пад нагамi грунт, цi не ўпадзе! Аднойчы, калi Бержэр доўга гаманiў з iм пра Андрэ Брэтона, Люсьен прашаптаў, як у сне: