Читать «Паміж зоркай і свечкай» онлайн - страница 13
Генадзь Бураўкін
ДУША БАЛІЦЬ...
* * *Не за сябе душа мая баліць,Бо я пражыў на гэтым свеце трохіI мне не страшна за сабой паліцьПадгнілыя масты маёй эпохі.Няхай гараць у праведным агніI атухаюць у кастрах гарачыхНяўдачамі закрэсленыя дніI тоненькія свечкі сноў юначых.Не ўсё мы так зрабілі,Як маглі.Ішлі,Кульгаючы на кожным кроку.Але і нашых думак вугаліЗдалёк свяціліся ў халодным змроку.Наш родны край для нас не быў чужым.Сваё мы адпакутвалі —I баста!А дзеці?Ну няўжо на плечы імАбрынем мы дзяржаўнае нядбальства?Няўжо прапусцім і ў наступны векЗ чужацкай незруйнованай засадыI цемрашальства ашалелы здзек,I чорную атруту подлай здрады?Сярод глухіх асушаных імшарЦі знойдзе ўнук таварыша і брата?..Таму вось і баліць мая душаI на дзяцей гляджу я вінавата.ШасцідзесятнікіШто ад нас застанецца —Ці песня,Ці хата,Ці дрэва,Ці зямля,Што навекіВа ўсіх нас адна?Хто рукой нам махне —ПапялушкаАбо каралева?Хто ўсіх нас адпяе —Завіруха,Залева,Вайна?Мы, здаецца,НіколіНі бацькам, ні сабеНе хлусілі.Як умелі,Рабілі.Жылі,Як маглі.Надаралася,Плакалі моўчкі ў бяссіллі.Зубы сцяўшы,ПаўзліПа крывёй набрынялай зямлі.Так,Не ўсё мы паспелі,Не ўсё завяршылі.Не збудзілі ад снуНаш знямелы, збалелы народ.ПрайдзісветыЗалезлі на нашы вышыні,Ілгуны-недавучкіНам заціснулі рот.Перад небам і вечнасцюМы вінаваты.Ды пры насI без насI цяпер,I пасляЗастануцца жывыміПесні,ДрэвыI хаты,Нашы дзеці і ўнукі,Наша маці-зямля...Значыць, мы на зямліНедарэмна жылі...* * *Нехта — з пекла,А нехта — з раюГолас мне сябры падаюць.Вельмі рана сябры паміраюць.А вось ворагіДоўга жывуць,Абмінаюць судовую лавуI шалеюць ад п'яных піроў,I крадуцьПасмяротную славуУ маіх нешчаслівых сяброў.Смерць і праўда —Бяздушна-сляпая,Калі ўсіх іх раўняе ў цане.А сяброў маіх так не хапаеI зямлі беларускай,I мне.Я крыві не хачу,Вы паверце,I граху не вазьму на душу.Не прашу я для ворагаў смерці —Для сяброў даўгалецця прашу.* * *Чорнай навалаю коціцца зверхуГвалт небывалы,Раз'ятраны вэрхал.У кіраўнічых суровых прамовахБэсціцца зноў беларуская мова:Быццам бы наскія словы не здатныВыказаць талент і розум выдатны.Новай уладзе не пашанцавала —Хоць да спадобы ёй бульба і сала,I самазвалы,I фермы,I нівы,Непераборлівы люд наш цярплівы,Бор карабельныI мёд верасовы, —Косткаю ў горле —Народная мова.Колькі цкавалі яе і глумілі,А не складае падбітае крылле,А ўсё' жыве і ніяк не канае —Песня азёрная,Казка лясная.Перажыла наша родная моваI Бенкендорфа, і Мураўёва,Панскія здзекі,Чэкісцкія чысткі,Рогат імперскі,Вырак фашысцкі...Тых,Што з трасянкаю ў галаве,Перажыве!..* * *Ах, як хочацца весялосці!Ах, як хочацца дабрыні!А жыццё' дабаўляе злосці,Колькі ты яе ні кляні.Ты шукаеш адданасць і радасць,Да расчыненых вокнаў бяжыш,А адтуль лезуць зайздрасць і здрада,Як з балота вясною вужы.Калі ў бойцы і спрэчцы суровайДавяраюць пятлі і нажу,Я ўжо верыць баюся на словаI на дзверы са страхам гляджу.Могуць лёгка ў мяне за спіноюI мяне прадаць за пятак...Значыць, нешта не тое са мною,Нешта ў свеце нашым не так...* * *Верыць лестачкам хітрымІ подлай хлусні,I дурному нязбытнаму цуду,Хоць вяроўку на шыі маёй захлісні,Не магу,Не хачуI не буду.Мірна слухаць абвалы напышлівых слоўІ старога тупога прыблуду,Хоць абвешай мяне серабром медалёў,Не магу,Не хачуI не буду.Прызнаваць верхавенства чыноўнай гайніI цану палітычнага хлуду,Хоць на плошчы галоўнай мяне разапні,Не магу,Не хачуI не буду.А служыць занядбанай сваёй старанеI цярпліваму роднаму люду,Хоць яны і не ўепомняць пасля пра мяпе,Як змагу,I хачу яI буду.* * *Гісторыя,Разумніца сівая,Сваім дыханнем чыстымНа лятуАд ісціныРашуча адсяваеБяздарную, базарную лухту.Яе шырокай нівы не заселеНі хітрасць,Ні прыгожая мана.Спакойнаю рукоюПустазеллеБязлітасна выполвае яна.Не ўзяць яе ні ласкай, ні аблогай,Хоць пагражай,ПрасіЦі скавычы.Ад будучага дняI ад былогаАдна яна захоўвае ключы.Ніякаю абгорткай адмысловайНе ўсунеш ёй траянскія дары.За ўсе вякі,За ўсе перабудовыЯшчэ ніхто яе не абдурыў.Не набівайся ж да яе ў сваяцтва,Не дуй старанна ў гулкую дуду,А ўсю сваю завершаную працуАддай яе сумленнаму суду...* * *Тэхнічнага прагрэсу дзеці,Ці вінаваты ў чым яны,Што раз'язджаюцца па свецеТвае,Мой родны край,Сыны?Заве духоўная патрэба,У працы хочуць бачыць толкЦі проста мець кавалак хлебаІ дэмакратыі глыток?Цяжкой пакутай адлучэнняПерапаўняюць цягнікіТвае сыны па нараджэнні,Чужых краін працаўнікі.ДзяцінстваКазкай незабытайІм сніцца будзе за мяжойКаля чужога дабрабыту,Ля светлай радасці чужой.Ці ўдасца імЗ нявестай гладкайПрайсці бязбедна па жыцціI да заморскага парадкуДушой самотнай прырасці?Ці вечнаЗ думаю аб хлебеНа лёс свой скардзіцца ў журбе?..... А каб вярнуліся,Дык лепейБыло б для іхI для цябе.