Читать «Права на ўсмешку» онлайн - страница 11

Анатоль Крэйдзіч

Стограмоўка пераходзіць у Жэнікавыя рукі.

— Вось што, хлопцы, ніяк не магу забыцца на матку. Яе ж гэтак зняважылі. Хочацца помсціць. Не магу дараваць, далібог, не магу...

— Можна цёмную зрабіць, — прапаноўвае Віктор.

— Здагадаецца, — папярэджвае Сяргей.

— Няхай здагадваецца. Доказаў жа ў яго не будзе, — стаіць на сваім Віктор. — Ці ты мо пра другое думаеш — пра Марыю? Дык мы з гэтым смаркачом Славікам можам пагаварыць. Ён і дарогу да яе забудзе.

Твар Жэніка раптам асвятляе ўсмешка.

— А ведаеце, як назвала мяне адна цудоўная дзяўчына ў Менску? — пытаецца ён. — Не ведаеце? Морысам. Мне спадабалася гэтая мянушка.

— А што, і праўда — падобны...

— Я хачу выпіць за тую дзяўчыну, за Валю.

— Давай, Жэнік.

Хлопец пакутліва глытае горкі напой, але выпівае да дна.

У гэты час светлы праём акна засланяе нешта вялізнае і цяжкае. Аж чутно, як пішчыць і чаўкае пад нагамі раскіслая ад вады зямля. Хлопцы апынаюцца ў цемры.

— Хто там яшчэ засціць? — незадаволена бурчыць Сяргей.

— Цішэй, гэта ж Міхаіл Васільевіч, калгасны старшыня, — хутка пазнае чалавека Гена. — Зноў напіўся ў сталовай.

— Стойце тут, хлопцы. Я зараз вярнуся, — вочы Жэніка ўспыхваюць рашучасцю і нейкай звярынай, задубелай злосцю.

— Мы з табою. Паможам, калі што, — схапіў яго за рукаў Сяргей.

— Не, я сам.

Старшыня, мусіць, не пазнаваў юнака. Ён доўга ўзіраўся: хто гэта такі перагарадзіў дарогу ды яшчэ быццам бы і пагражае? А пазнаўшы, закрычаў гнеўна, як і належыць сапраўднаму гаспадару:

— Ты... Ты пагражаць мне? Ану, марш адсюль. Блытаецца тут пад нагамі ўсялякая драбядзень.

Апошняе яго слова злілося з хуткім — знізу ўверх — ударам.

Праціўнік калыхнуўся. З яго грудзей вырваліся раз'юшаныя праклёны. Тоўстыя бярвенні рук пацягнуліся наперад.

— Задаўлю... г-гада, — шыпеў старшыня.

— Рукі кароткія, — адказаў яму Жэнік, і яго моцны, да болю сціснуты кулак прачарціў той жа шлях, як і хвіліну назад.

Масіўная фігура праціўніка калыхнулася яшчэ раз і пачала бездапаможна падаць на хлопца. Жэнік падхапіў яе і пацягнуў туды, дзе сушэй, — на агністую грыву леташняй травы.

— Заўтра чакай бяды, — сказаў яму па дарозе дамоў Сяргей. — Я ўжо ведаю, што бывае пасля такога разбою.

— Ты не можаш сабе ўявіць, як лёгка мне зараз. Адпомсціў, і быццам нарадзіўся нанова. Ніколі не думаў, што помста валодае такой моцнай лекавай сілай. А пра якую бяду ты гаворыш?

— Павесткі з міліцыі чакай. Пасадзіць могуць. Старшыня ўсё-такі.

Словы сябрука выбілі апошні хмель з галавы. Заснуць у гэтую ноч Жэнік так і не змог. Трывожыўся не за сябе — за бацькоў. Такога ўчынку яны ніяк не чакалі ад свайго адзінага, любімага сына.

* * *

Пакой, у якім апынуўся Жэнік праз некалькі дзён пасля той кароткай п'янай бойкі, у міліцыі называюць «тэлевізарам». Чаму «тэлевізарам»? Мабыць, таму, што ён мае шкляныя дзверы, праз якія можна бачыць усё, што за імі робіцца. Да таго ж, размешчаны яны насупраць другіх дзвярэй, за якімі сядзіць дзяжурны міліцыянер. Паколькі дзверы «дзяжуркі» амаль заўсёды адчынены, то атрымліваецца, што чалавек у «тэлевізары» знаходзіцца пад пастаянным наглядам. Як рыба ў акварыуме.