Читать «Мы з Санькам — артылерысты...» онлайн - страница 64

Iван Kiрэевiч Сяркоў

А Лёва Белкін і Надар Дадалішвілі, ці, як мы яго клічам, Генацвале, у якіх бацькі, мабыць, багацейшыя за майго, напісалі дамоў, каб ім купілі наручныя гадзіннікі ці выслалі грошы на іх, маўляў, жыць тут без гадзінніка немагчыма, усё па секундах, і таму служба ў бедных ідзе кулём. Мне таксама вельмі хочацца мець гадзіннік, але пісаць такое бацьку я і думаць баюся. Дзе ён што возьме, калі і сам ходзіць у адных штанах у будні і на святы? Не ісці ж яму красці. Вось таму аднойчы на самападрыхтоўцы я намаляваў на руцэ чарнілам гадзіннік. Іншыя ж малююць рознае: то якар з ланцугом, то пранізанае стралой сэрца. А я — гадзіннік. Добры атрымаўся, як і ў капітана. Вось толькі бранзалет намаляваць не паспеў, таму што быў заспеты якраз на цыферблаце. У Педанта, мабыць, сёння была нецікавая кніга, вось я і не ўбярогся. Паглядзеў капітан на мой жывапіс і скамандаваў:

— У казарму бягом марш! Дзесяць мінут нуль-нуль — змыць! Мумба-юмба!

Праўда, знайшоўся мне і напарнік, толькі не з гадзіннікам, а з сэрцам, пранізаным стралой. Вось мы і патупацелі разам да ўмывальніка.

Педант. Шкада яму, каб я хоць такі гадзіннік на руцэ крыху панасіў.

Дзядзькi i шкеты

У першым узводзе самыя рослыя хлопцы батарэі. Не скажаш, што тэта волаты з шырачэзнымі плячыма і магутнымі мускуламі,— такія ж заморкі, як астатнія, але ёсць вышынёй амаль з камбата. Самыя высокія яны і самыя худыя; вырас на неба гледзячы, а абмундзіраванне вісіць на іншым нібы на калу. Асабліва — ёсць там у іх такі — па прозвішчу Анікееў: шыя, быццам у гусака, плечы такія, што пагоны вісяць на іх крыламі, і ўпалыя грудзі, нібы ў яго іх і няма. Хто б нас ні строіў — старшына ці сам камбат,— заўсёды мы чуем адно і тое ж:

— Анікееў, дзе вашы грудзі?

Вось тады ён выгне свае рэбры дугой. Словам, мы дражнім яго — Здыхля. А ўвесь першы ўзвод разам — дзядзькі. Калі хочаш з іх якога падкалоць, дастаткова сказаць:

— Эй, дзядзечка, дастань з-пад страхі верабейку.

Не ведаю, што ў гэтым крыўднага, але яны крыўдзяцца.

А наш, чацвёрты, узвод самы нізкарослы. Так мы падабраліся, калі батарэю дзялілі на ўзводы па ранжыру. Я дык яшчэ нічога сабе — стаю ў страі бліжэй да галавы ўзвода, а тыя, што ў самым хвасце, або, па-нашаму, па-вайсковаму, на левым фланзе, тыя зусім кату пад пяту. 3 імі каптэнармус намучыўся, пакуль абмундзіраваў, ніяк не мог падабраць ні штаноў, ні гімнасцёркі. Давялося яму вадзіць іх у майстэрню і ўсё ўшываць і караціць. Затое цяпер стаяць хлопцы ў страі, як жалудочкі. Дык вось дзядзькі нас называюць шкетамі. Згадзіцеся, што іх мянушка больш крыўдная за нашу. Гэта ўжо амаль абраза. А ў нас жа хлопцы — золата, не кажучы пра мяне з Санькам. Пра нас з ім тут гаворкі няма — мы ў таварышаў па службе ў аўтарытэце. Хоць бабуля і казала, што шалудзівыя, але ўсё-такі партызаны і падпольшчыкі. Калі мы разыдземся, дык тут пра нашы прыгоды ў час акупацыі хлопцы слухаюць раты разявіўшы, нават не вераць. Асабліва — пра Санькаў расстрэл. Даводзіцца бажыцца не толькі Саньку, а і мне, што так яно і было.