Читать «Мы з Санькам — артылерысты...» онлайн - страница 111

Я іду да яго з чыстым сумленнем, забыўшыся і думаць пра ўчарашні экзамен. Нават адрапартаваўшы аб сваім прыбыцці, не мог здагадацца, што ў таго на ўме.

Седзячы за сталом, падпалкоўнік Асташэўскі неяк яхідна на мяне паглядзеў і спытаў таксама яхідна:

— Ну, як поспехі?

— Добрыя,— насцярожыўся я.

— I па нямецкай?

Тут мая душа і пайшла пад лёд: няўжо знае, няўжо выдалі? Словам, чуе кошка, чыё сала з'ела. Але выгляду не падаў:

— I па нямецкай — «чатыры»...

— Ліпавыя! — крыкнуў ён і, падняўшыся з-за стала, пачаў хадзіць па канцылярыі. Я стаю ні жывы і ні мёртвы, паварочваю за ім галаву, раблю на яго раўненне.

Размова была доўгая і цяжкая. Дакладней кажучы, гаварыў толькі ён, а я слухаў, праглынуўшы язык, які я нядобры. Я — прайдоха і хлус. У мяне сумленне і не начавала. Я не варты таго, каб насіць пагоны. Я запляміў гонар батарэі. Падпалкоўнік яшчэ падумае, што са мной рабіць.

— Фокуснік,— заключыў ён і на гэтым, здаецца, выдыхнуўся. Але ненадоўга.

Вярнуўшыся за стол, ён загаварыў зноў, толькі ўжо больш спакойна:

— Як будзе па-нямецку «ёсць»?

— Іст,— не даў я маху.

— Вось і праспрагай мне гэта «іст», каб я паверыў тваёй чацвёрцы.

Ну што ж ён думае, я зусім ужо дурань неадукаваны? Ды гэтае яго «іст» у нас у зубах завязла. I, прыбадзёрыўшыся, я бойка пачаў:

— Іх бін!

I, як гэта часта бывае, ад хвалявання ў мяне раптам усё вылецела з галавы. У разгубленасці я не магу ўспомніць, як яно будзе далей. «Іх бін» — гэта значыць «я ёсць». «Ты» — па-нямецку будзе «ду». А як жа тут зменіцца іхняе праклятае «іст»?

— Ду... ду... — услых успамінаю я.

— Біна? — хітра прыжмурыў вочы падпалкоўнік, і я абрадаваўся падказцы:

— Ду біна!

I тут толькі схамянуўся:

— Не! Ду біст!

Але ўжо было позна: што трэба, падпалкоўнік уведаў.

— Вось што, ду-біна,— падбіў ён рахунак,— неўзабаве ўсе атрымаюць месячны водпуск і паедуць да бацькоў, а «ду»,— тут ён тыцнуў у мой бок пальцам,— будзеш сядзець у мяне ў казарме і зубрыць. Фокуснік! I запомні, ты ў мяне адсюль выйдзеш добра падкаваны.

Ох і зарэзаў мяне гэты Маятнік без нажа. I даліся яму гэтыя падковы!

Ударым маслам па хваробе!

Дзе куюць, дык там жа і гартуюць. Ці так Юрку Калдобе загадана, ці ён сам гэта прыдумаў, але нават у мароз і ў завею ён ганяе нас на фіззарадку без гімнасцёрак, у адных майках. Спачатку дрыжыкі бяруць, а потым і сапраўды не холадна — у казарму вяртаемся пад парай.

Затым ён становіцца ля дзвярэй умывальні і туды не пускае ўжо і ў майках, а адтуль — хто не памыўся да пояса. Я, карыстаючыся тым, што ён — мой зямляк, памкнуўся быў выйсці з умывальні з сухім жыватом, але і мяне не выпусціў. Як стаў старшыной, і на брычцы не пад'едзеш.

Нягледзячы на ўсё гэта, у батарэі рэдка хварэюць. Калі ў каго з носа і пацячэ, дык гэта лічыцца за шчасце. Тады можна пайсці ў лазарэт да Люсі. Яна памерае тэмпературу, і, калі бог дасць, можна атрымаць ад фіззарадкі вызваленне, а то і паваляцца дні тры ў лазарэтнай пасцелі. Ні табе пад'ёмаў, ні адбояў, ні камбата, ні сяржанта — любата.

А хто ўмее, у каго варыць мазгаўня, той і тыдзень можа там праляжаць. Для гэтага трэба толькі непрыкметна пацерці градуснік аб сукно — штаны там ці шынель. Тут у цябе тэмпература такая падскочыць, якую ты хочаш. Можна і без сукна абысціся — пастукаць градуснік пстрычкай. Толькі трэба знаць меру.