ПУДЗІЛЫУсім вядома, што няроўнаНа свеце ласку дзеліць бог:У Змітрака ў гародзе - поўна,А ў Васіля - пустыр-аблог.Яно й не кожны аднальковаНа ласку божую глядзіць:Васіль усцешан і куколем,Што на аблозе тым сядзіць.Мацней за ўсіх аграрнік МішаМаліўся клубню на градзе.(А ўсе мы знаем, як ён пішаІ як на службе рэй вядзе!)Яшчэ раса ляжыць на травах -Сахор у рукі ён бярэІ ў модных чунях-гаўнадавахКампост рыхтуе на дварэ.Напрацаваўшыся да млосці,Ён адпраўляецца ў абходІ аж заходзіцца ад злосці,Як зазірне ў чужы гарод.«Ну, вось, ты бачыш: у Арочкі,Хоць вершы кволыя пляце,А гарбузы ляжаць, як бочкі,Як на дражджах усё расце!І ў Жоры вунь качан, як цэбар,Як Мысліўцова галава.А тут ад крыўды плакаць трэба:Ссячэш качанчык - фунты два!..»О, як бы шчыра быў ён рады,Калі б ва ўсіх, каму «дано»,Пасохлі й выпетралі грады,А з імі й творчасць заадно!..Вось так і вучанаму ЯськуІ ў думках мроіцца і ў сне,Што ён адзіны варты бляску«За дасягненні ў галіне...»Таму калег з саней агульныхЁн выштурхоўвае плячомІ едзе гэтакім культурнымІнтэлігентным дзеячом!А каб ідэй яго зыходныхНіхто не здолеў агаліць -Давай на «ўсходніх» і «заходніх»Адзінакроўны гурт дзяліць...Ах, Яські, Яські! І калі выПаразумнееце, дальбог?Калі замест культурнай нівыНаўсцяж раскінецца аблог?Калі ўзбуяе пустазелле,Як на гародзе ў Васіля?Ах, Яські, помніце: пахмеллеВам будзе страшнае пасля!..Аднак жа вернемся на соткі.Цяпер я сцісла раскажу,Як на чацвёрты год усё-ткіКроў пралілася за мяжу.Так, так, не думайце, што жартам.Аднойчы жонка песняраУспёрла свой «масквіч» азадкамНа край суседняга двара.А двор з вагончыкам-прычэпам(Не ўсе ў харомінах жывуць!)Належаў майстру таго цэха,Што белетрыстыкай завуць.Была на дачы толькі цешча -Яна і крыкнула ў акно:- Ты што па ягадах таўчэшся,Каб табе кішкі патаўкло!- Заткніся, пудзіла, не шастай,А то вагончык падчаплю -Перацягну на свой участакІ прыбіральняю зраблю!Старая куляй на падворак:- Ты - матля, матля без мазгоў!Прыедзе з Мінску зяць мой скора -Не сабярэш тады зубоў!- Мне злічыць зубы твой рахітык?Збаюся я падкілаша?Як ушчамлю яго між лытак -Дык тут жа й вылезе душа!..Ніякай цешчы немагчымаУ гэткім выпадку стрываць.- А твой здыхляк хіба мужчына?Праз храпы лёгкія відаць!Узвыла матля: - Ах, пачвара! -І кіпцюрастай пяцярнёйТак распісалася на твары,Як бы прайшлася бараной.- Вось так ляпей, старая торба!І я - пісьменніца цяпер.А каб прызналі мой аўтограф -Бяжы да доктара - завер!..Старая ўзлезла на падножкуІ, каб свой гонар апраўдаць,Як Галілей, гукнула зноўку:- А ўсё-ткі лёгкія відаць!..Без сведак быў ужо закончанІх дыялог вясновым днём:Трасло з сярэдзіны вагончыкТак, што хадзіў ён ханянём...Ах, май, чытач, спагаду ў сэрцыІ вельмі строга не судзі,Калі суседка ды суседцыЗняла заўчасна бігудзі.Бо хоць вось так жывуць парнасцыІ ўжо клянуць патроху лёс,Аднак жа гэтай самай трасцыДругому хочацца да слёз.Нашто ўжо вунь Калеснік Янка -І той да ісціны дапёр:Калі ў нутро ўлятала шклянка -Па градах плакаў, як бабёр.Дзівак! Яму з ягоным ростамЛяпей бяды не набываць:Ён не падумаў, як няпростаГарод уласны вартаваць.Каб ад таго, што добра ўродзіць,Зладзюгаў розных адвучыць -Там ледзь не ў кожнага ў гародзеСтрашыдла-пудзіла тырчыць.Па гэтых пудзілах, дарэчы,Зусім не цяжка распазнаць,Хто, дзе, калі і што на плечыЛюбіў ці мусіў апранаць.І хто апратку чым забрудзіў,І нават чым пасля змываў,Хто сам калісьці добра пудзіў«Злачынцам» спуску не даваў...Канешне, мала знойдзеш грозныхЦяпер на пудзілах адзнак.Часцей за ўсё - у латках розныхЛірычна скроены пінжак.Калі б па пудзілах сказаліХарактар творчасці адчуць -Амаль усе ўвесь век пісаліРамансы, сумныя чуць-чуць.І ўсё ж хоць пудзілы на градахНе вельмі страшныя былі,А рыфмахвата-тэмакрадаЗлавіць аднойчы памаглі.Ён позна вечарам п'яненькіПасёлкам сунуўся сваімІ раптам бачыць: волат нейкіСтаіць у цемры перад ім.Хоць быў і п'яны лысагорац,Але ад страху скамянеў.- Гэй, ты чаго? - падаў ён голас, -- За што ты хочаш біць мяне?Між тэмакрадаў я не горшы,Я злодзей рангу вераб'я:Калі мне вельмі трэба грошы,Я не клюю буйней рубля.Ты б паглядзеў, якія стратыДзяржаве чыняць «каршуны»:У дактары і ў кандыдатыПралазяць з крадзеным яны!А што я рыфму спёр ва Уладзькі,Дык ён і сам іх недзе ўкраў!Адзін жабрак павесіў лапціСушыць на плот - другі забраў...Ну, што ж, відаць, пра гэта ўбостваПара аформіць рэзюме:Страшней няма самазабойства,Чым вось такое - на дзярме.Калі, таварыш Грыша-Міша,Мяне ты ў госці пазавеш -Я не спытаю: што ты пішаш?Я запытаю: чым жывеш?Ты зубы мне не загаворыш.Ёсць дыялектыкі закон:Дзярмом жывеш - дзярмо і творыш.(А натварыў - дык выкінь вон!)Бяда не ў тым, што ты не промахНапхацца бручкай неўпамер,А ў тым, што ў Музы у вантробахЗавёўся страшны салітэр.Памрэ - і пудзілам у трантахПаставяць дзеці на граду.Уся бяда у тым, што сам тыНе лічыш гэта за бяду.
