Читать «Тры жыцці княгіні Рагнеды» онлайн - страница 69

І маці Анастасся вырашыла ісці. Не адкладваючы, сабрала яна торбачку і пайшла ў царкву развітацца з айцом Сымонам.

- Сымон! - паклікала яна ад парога.

Ён падышоў да яе, зазірнуў у вочы.

- Ідзеш! - зразумеў айцец Сымон і не здолеў стрымаць слязы.

«Ты чакай мяне, Сымон, - шаптала яна. - Я вярнуся. Можа, я вельмі хутка прыйду. Не забывай мяне. Мне трэба ведаць, што ты чакаеш. Я заўсёды хацела любові, Сымон. Бацькоўскай, сынавай, мужавай... А ёсць у мяне толькі твая любоў, самая шчырая. Яна і прывядзе мяне назад... Але не магу не пайсці. Зразумей...»

«Разумею. Вяртайся, маці Анастасся. У мяне толькі бог ды ты. Бог на небе, а на зямлі - ты адна. Я ведаў, что ты пойдзеш. Але калі не выйдзе там шчасця - вяртайся. Не хадзі па другіх гарадах...»

«Куды ж яшчэ хадзіць? - шаптала яна. - Мы ўжо назаўжды разам...»

«Бог нас звёў, Анастасся, - шаптаў ён. - Ён даў нам любоў. Святая яна. Імя тваё для мяне святое. Буду паўтараць яго як малітву...»

«А я тваё, Сымон».

Ён пайшоў праводзіць. Прайшлі разам вярсты дзве за горад. На пагорку Анастасся спынілася: «Расстанемся, Сымон!» - «Бывай, маці Анастасся!» - сказаў Сымон. «Бывай, айцец Сымон!» - адказала яна, закінула за плечы торбачку і пакрочыла ўніз, пакідаючы сляды на мокрым пяску. Але на павароце яна азірнулася - поп Сымон нерухома стаяў на пагорку. Яна развітальна махнула яму, рушыла наперад і засталася адна...

Паднялося сонца, лес поўніўся птушынай гамонкай, высока над лугам віселі жаўранкі - маці Анастасся пачула сябе вольнай. Нішто не страшыла яе. Цяпер яна і не ведала, што хацела знайсці. Сына? Так, сына, калі ён дастойны, велікадушны. Калі ў яго ёсць княжацкая годнасць, ён сам назаве яе княгіняй Рагнедай. Калі злы і абачлівы, сам пазбавіць сябе маці. Ёй ніколі не давалі выбіраць, яна жыла па чужых вырашэннях, нават думкі былі не яе думкамі, а думкамі абароны, адпору, заўсёды нейкімі нячутнымі нікому, але цяжкімі спрэчкамі. Вось толькі зараз, упершыню, ідзе яна ўласнай воляй. Не вязуць яе на колах, не сядзіць яна ў струзе, не душыць яе Дабрыня, не пільнуе Бедавей, не крадзецца следам нікчэмны Сыч. Нікога. Сама. І хто яна для другіх людзей? Ніхто. Чарніца, падарожніца з чужаземным імем Анастасся, якая ідзе ў Полацак да сваякоў. Даўно няма на свеце Рагнеды, век назад згінула яна, згвалчаная ноўгарадскім князем. І княгіні Гарыславы няма на зямлі, звялі яе княжацкі поп і князеў дзядзька дзеля спакою візантыйскай цароўны. А ёсць інакіня Анастасся, і ёй радасна, што акаляе яе вольны свет, лясныя і балотныя сцежкі рознага кірунку...

Увечары натрапіла яна на вёсачку ў пяць двароў на беразе Свіслачы. У першую ж хату папрасілася начлежніцай. Жыла тут вялікая сям'я, але без гаспадара. Прыйшлося і ёй казаць пра сябе; яна сказала праўду: таксама яна без мужа, невядома, дзе ён згінуў, дзеці пагубляліся, а цяпер старэйшы адшукаўся, да яго яна ідзе ў Полацак. Пра Полацак гаспадыня чула, але дзе ён, які туды шлях, не ведала. І пра заслаўскую чарніцу не ведала. Паспачувала, паведала, што іхняя вёсачка завецца Дразды, і да Нямігі ад яе з гадзіну хады, паслала Анастассі на лаўцы, і больш яны не размаўлялі.