Читать «Тры жыцці княгіні Рагнеды» онлайн - страница 67

І пачула, што поп Сымон ціха пастуквае ў акенца. Яна ўпусціла яго і прытулілася да яго як да збавіцеля. «Айцец Сымон, я баюся сябе, - шаптала яна. - Жорсткая раблюся; гінуць з-за мяне людзі, і сама хачу губіць...» - «У цябе не жорсткасць, - суцяшаў Сымон, - ты змарылася. Калі душа стоміцца, ёй страшна, што не дачакаецца»... - «Так, айцец Сымон, бывае мне страшна»... - «Адно людзям выратаванне, - казаў ён, - мацаваць дух». - «Ах, Сымон, Сымон, - шаптала яна, - што дух, калі няма яму прасторы. Адно жывое - сэрца. А спачуванне, суцяшэнне, туга - туман над пустэчай. Што ад нашай тугі Рудому? Што ад спачування Руце? Хата ёй патрэбна, печ, наетыя дзеці - гэта жыццё. І я хачу жыць. І не ведаю як. Я прысніла, што чалавека забіваю, і радавалася. Значыць, і наяве магу... Маўчы, маўчы, айцец Сымон. Я ўсё ведаю пра сябе... Пакладзі рукі на галаву, гарыць мая галава...»

7

Восеньскім настроем афарбавалася для Анастассі заслаўскае жыццё пасля ад'езду сяброўкі; усё быццам ссунулася ў мінулае, быццам парваўся ланцуг, што ўтрымліваў тут Анастассю; яна адчула свой новы поступ. Без шкадавання хадзіла яна цяпер па мясцінах шматгадовага палону, чакаючы прызначаны час - так ходзяць, збіраючы касяк, буслы. Што ім да восеньскай зямлі, да соннай пожні, да аголеных дубоў, на якіх застаюцца іхныя гнёзды, - яны вяртаюцца ў Вырай, у краіну шчасця, адкуль яны сыходзяць услед за вясновым сонцам, каб нарадзіць і выхаваць сваю змену. А потым, у нейкі дзень, калі нехта падае ім адным зразумелыя знакі: ці вяне лісцё да нейкай асаблівай жаўцізны, ці халодзіць ім ногі ранішняя шэрань, - яны падымаюцца ў паветра, развінаюць белыя крылы і лятуць у паднябесных абшарах да збавіцельнага цяпла даўняй радзімы. Вось і маці Анастасся чакала сваю гадзіну адлёту. Ведала яна і свой шлях, ды раней павінен быў прайсці яго Ізяслаў. Можа, ён і рухаўся ўжо... Бо сонца паціху аблізвала пагоркі, папоўз з дахаў снег, і на дзядзінцы звінеў капеж вясенняга абуджэння. Прыйшоў Вялікдзень, валачобнікі хадзілі па дварах, іх бубны і дудкі абудзілі ў маці Анастассі памяць аб полацкіх велікодных гуляннях; яна думала, што наступны Вялікдзень яна сустрэне там, дзе сустракала яго ў дзяцінстве...