Читать «Нябожчыкава люстэрка» онлайн - страница 2

— Ах, дарагі сябар, я вас не бачыў цэлую вечнасць. Я заўсёды адчуваю сябе шчаслівым, што мне пашанцавала быць побач з вамі, калі вы займаліся справай Варонінага Гнязда. Пасля таго мне здаецца, што я ў курсе, як кажуць. Дарэчы, я бачыў лэдзі Мэры толькі на тым тыдні. Чароўнае стварэнне — папуры і лаванда!

Паслухаўшы трохі пра свежыя скандалы — нясціплыя прыгоды дачкі графа і абуральныя паводзіны віконта, Пуаро здолеў уставіць у гаворку імя Гервазы Шэвені-Гарэ.

Містэр Сэтазвэйт адгукнуўся адразу ж.

— А, гэта характар, нічога не скажаш! Апошні баранет — такая ў яго мянушка.

— Пардон, я не зусім разумею.

Містэр Сэтазвэйт памяркоўна растлумачыў чужому чалавеку:

— Гэта жарт, разумееце — жарт. На самай справе ён не апошні баранет у Ангельшчыне, але ён такі і ўвасабляе канец эры. Адважны Неразважны Баранет, звар'яцелы баранет сарві-галава, вельмі папулярны ў раманах мінулага стагоддзя, чалавек, які ідзе ў самы неверагодны заклад і выйграе яго.

Сэтазвэйт пачаў больш падрабязна тлумачыць, што ён мае на ўвазе. У маладыя гады Гервазы Шэвені-Гарэ плаваў вакол свету на парусніку. Удзельнічаў у экспедыцыі на полюс. Выклікаў рызыканта-пэра на дуэль. Пабіўшыся аб заклад, ён заехаў на сваёй любімай кабыле па лесвіцы ў дом герцага. Аднойчы выскачыў з ложы на сцэну і вынес з тэатра славутую актрысу на сярэдзіне яе ролі. Анекдотаў пра яго было не злічыць.

— Гэта старадаўняя сям'я, — гаварыў далей містэр Сэтазвэйт. — Сэр Гай дэ Шэвені ўдзельнічаў у першым крыжацкім паходзе. Цяпер, на жаль, род, здаецца, згасае. Стары Гервазы — апошні Шэвені-Гарэ.

— Ён збяднеў?

— Ніколькі. Гервазы казачна багаты. Валодае каштоўнай нерухомай маёмасцю — радовішчамі вугалю, і ў дадатак ён, калі быў яшчэ малады, заснаваў шахту ў Перу ці недзе ў іншым месцы ў Паўднёвай Амерыцы, і яна прынесла яму багацце. Незвычайны чалавек. За што ні возьмецца, заўсёды ўдачліва.

— Зараз ён пажылы чалавек, вядома?

— Так, бедны, стары Гервазы. — Містэр Сэтазвэйт уздыхнуў, паківаў галавой. — Большасць людзей сказала б, што ён вар'ят. Гэта праўда, але часткова. Ён вар'ят не ў тым сэнсе, што ў яго няма памяці або што ў яго галюцынацыі, а ў тым сэнсе, што ён анармальны. Ён заўсёды быў чалавекам вялікай арыгінальнасці.

— І з гадамі арыгінальнасць становіцца эксцэнтрычнасцю? — зрабіў здагадку Пуаро.

— Менавіта. Гэта якраз тое, што здарылася з бедным старым Гервазы.

— У яго, мажліва, раздутае ўяўленне пра сваю асобу?

— Абсалютна. Я думаю, у галаве Гервазы свет заўсёды быў падзелены на дзве часткі: на адной яны, Шэвені-Гарэ, на другой — усе астатнія людзі.

— Гіпербалізаванае пачуццё сваёй радавітасці!

— Але. Усе Шэвені-Гарэ фанабэрыстыя, як д'яблы, — законы дыктуюць яны! У Гервазы, апошняга з іх, гэтага аж занадта. Сапраўды, калі яго слухаеш, можна падумаць, што ён, э-э, усявышні!

Пуаро павольна і задуменна паківаў галавою.