Читать «Йĕрсем çухалмаççĕ» онлайн - страница 25

Розин Ярандай

— Эх, ывӑлӑм, тӑруках мӗн пулса тухасса пӗлме ҫук ҫав, ― терӗ кинемей кӑштах чӗнмесӗр тӑнӑ хыҫҫӑн. ― Мунчаран палламан ҫын тухнине никама та шарламарӑм. Тӑруках ӑна-кӑна чухлаймастӑн ҫав. Кам пӗлет, тен, Вадим тусӗ-юсӗ вӑл. Ырӑ шухӑшлӑ маррине кайрав тин пӗлтӗм. Тепӗр кунне кӑвак шуҫӑмлах Галя ман пата ыткӑнса ҫитрӗ. «Кинемей, ма Вадимӑн пушмакӗсене пытарса хутӑн? — тет. ― Винтовкине те тӗкӗнмелле марччӗ», ― тет. Эпӗ шалт тӗлӗнтӗм. Пӗр япала та тӗкӗнмен эп мунчара. Апла-капла хӑтланас шухӑш пулман мӑнӑн. Нихҫан та япала хӗстерсе ҫылӑха кӗмен. Галя пурпӗрех ӗненмерӗ. «Вадим арӑмне, Иннӑна, кайса кӑтартасшӑн-и? Йӗкӗлтесшӗн-и? Ун арӑмне манпа хирӗҫтересшӗн-и? Кайса кӑтарт! Йӗкӗлте! Хӑрамастӑп! Вӑтанмастӑп та! Вадим манпа пурӑннине Инна хӑй те пӗлет», ― терӗ те алӑка пур вӑйран хупса-шатлаттарса кайрӗ. ― Униҫҫе кинемей, малалла пӗкӗрӗлсе, ура ҫине тӑчӗ, туйи ҫине таянчӗ. ― Ҫынни ырӑ кӑмӑллӑ, йӑваш терӗ те Лисук кин сан ҫинчен, ҫавӑнпа вӑтанса-туса тӑмарӑм, йӑлт каласа патӑм сана. Тата акӑ мӗн. Куратӑн-и, ав, ― вар вӗҫӗ еннелле кӑтартрӗ Униҫҫе кинемей, ― тӑр-кӑнтӑрлах ҫавӑнта пӑшалпа кӗрӗслеттереҫҫӗ. Утса ҫӗрекен курӑнмасть — пӑнн! тунӑ сасӑ илтӗнет. Виҫӗмкун, хӗвел ансан, чӑнах та, пӗр ҫынна асӑрхарӑм — улӑм ӑшӗнчен велосипед туртса кӑларчӗ.

— Галя хӑш урамра пурӑнать? — кинемее пӗлтӗм эп.

— Ҫӗнкасран вӑл, анчах килте мар халь. Ҫуллахи лагерьте. Урпаш вӑрманӗнче пӑрусем пӑхать. Унпа курса калаҫас тетӗн-и? Калаҫ ҫав, калаҫ, ― ман шухӑша пӗлнӗ пекех пулчӗ Униҫҫе кинемей.

Киремет ҫырмине кайран та ҫитсе курма пулӗ. Халь хӑвӑртрах Гальӑпа курнӑҫмалла. Урпаш вӑрманне ӑҫтан каймаллине ыйтса пӗлтӗм те, Униҫҫе кинемейпе сывпуллашса, ҫуллахи лагере ҫул тытрӑм.

7

Ҫуллахи лагерь пысӑк уҫланка вырнаҫнӑ. Ӗнесемпе пӑрусен сарайӗ кӑна мар, пурӑнмалли ҫуртсем те пур кунта. Столовӑй та, вулав ҫурчӗ те… Леререх тата, авӑ…

Шурӑ халатлӑ дояркӑсем общежити умне, йывӑҫ сулхӑнне, пуҫтарӑннӑ та хӗрсех хӗрарӑма ятлаҫҫӗ.

— Ӗҫ вӑл — йӑпанупа савӑнӑҫ кӑна мар, тивӗҫ те! Ҫакна эс, Варвари, йӑлтах маннӑ. Кашни кун ӗҫе кая юлса ҫитетӗн, ӗнесене вӑхӑтра сумастӑн. ӗрӗк-сӗрӗк ӗҫлетӗн тата.

— Сана мӗн, пуҫлӑх-им эсӗ? Манашкал хӑлтӑр-халтӑр доярка кӑна вӗт.

— Сана пула хӑлтӑр-халтӑр пултӑмӑр. Пӗтӗм фермӑна каялла туртатӑн, пуринчен сахал ӗҫлетӗн.

— Сахал ӗҫлетӗп, ӗҫ укҫи те сахал илетӗп. Эсӗ мар, эпӗ начар пурӑнатӑп. Хӑп манран!

— Ха, епле ҫаптарать! Ҫакна ӑнлан эс, Варвари: калча тикӗс шӑтнӑ ҫӗрте ҫумкурӑка йывӑр килет. Малашне сана та ҫӑмӑл пулмӗ. Сана та канлӗхрен хускататпӑр, хамӑрпа тан ӗҫлеттеретпӗр.

— Ай-яй, вунвиҫҫӗн пӗр ҫынна пӑсӑрлантараҫҫӗ, ― йывӑҫ хыҫӗнчен тайкаланса тухрӗ кӑтра ҫӗҫлӗ арҫын.

— Кашкӑр кашкӑра аякранах паллать ҫав. Пракух та Варварие хӗтӗлет ав. Пракух та ӗҫе вӑхӑтра ҫитмест. Хӗрӗнкӗ тата, ― илтӗнчӗ пӗрин сасси.

Тавлашу тата вӑраха тӑсӑлатчӗ-и, тен, ― карта хӗрринче эпӗ тӑнине асӑрхарӗҫ.

— Чарӑнӑр-ха кӑштах. Йӑнлама тытӑнатӑр та кӗтӗри сурӑхсенчен те ирттеретӗр, ― аллине сулса, ман еннелле ҫаврӑнчӗ арҫын.

Хӗрарӑмсем шӑпӑртах пулчӗҫ. Эпӗ, дояркӑсем патне пырса, сывлӑх сунтӑм. Пурин ҫине те сӑнаса пӑхрӑм — клубра ыйту панӑ ҫынна, Гальӑна, кураймарӑм.