Читать «Йĕрсем çухалмаççĕ» онлайн - страница 23

— Хитре хӗрсем те макӑрма пӗлеҫҫӗ-и? — хулпуҫҫинчен сӗртӗнсе илтӗм ӑна.

Рита тӗрленсе ларчӗ, йӗпеннӗ куҫӗсене тутӑр вӗҫӗпе типӗтрӗ.

— Епле макӑрмастӑн? Тӑрӑшрӑмӑр-тӑрӑшрӑмӑр та ― пӗтӗм ӗҫ харама кайрӗ ав. Пӗтӗм сад пӗтрӗ.

Йӗркеллӗн нимӗн те ӑнланаймастӑп-ха.

— Диверси вӗт-ха ку. Чӑн-чӑн диверси! — ура ҫине тӑчӗ Рита. ― Савӑтсенчен утмӑл тонна аммиак шывӗ юхтарса кӑларнӑ.

Тӗрӗсех ӗпкелешет иккен — тӗмӗсем хушшинче шыв кӗлленсе тӑрать. Хӑмла ҫырлисем хушшинче те… Ятарласа шӑварнӑ тейӗн. Хӗвел питтинче шыв сӑрхӑнма та ӗлкӗрнӗ, тӑпра хытса ларнӑ, ҫуркаланнӑ. Аммиак шывӗ ҫырманалла та самаях юхнӑ.

— Йывӑҫсем хӑраҫҫӗ ав. Пӗвери пулӑсем пӗтеҫҫӗ, ― кӑмӑлсӑрланса калаҫрӗ Рита.

Тинех ӑнкартӑм: ман куҫсене те аммиак шӗвекӗ шывлантарать иккен. Ӑша йӗклентерет, чыхӑнтарать кӑна.

Текех садра тӑмарӑм — уялла утрӑм. Рита та манран юлмарӗ.

Йӑрӑс пӗллӗ вӑл. Кӗре сӑнпитлӗ. Шывланнӑран-ши, кӑн-кӑвак куҫӗ кантӑк пек ҫуттӑн курӑнать. Тикӗссӗн пусса, ҫӑмӑллӑн утать. Уҫӑ саслӑскер, вӗҫӗмсӗр калаҫать.

— Тырпул тетпӗр. Апат-ҫимӗҫ тетпӗр. Тырпул туса илме те ҫӑмӑл мар. Акатпӑр та, ыраш шӑркана ларсан, пӑр ҫапса каять, хурт-кӑпшанкӑ тапӑнать. Тырпула сӑтӑр тӑвакансем те нумай. Кӗрешмесен, тырпула вӗсем йӑлт пӗтерме пултараҫҫӗ.

Рита, утма чарӑнса, тӑпра муклашки илсе пӑхрӗ, касӑ тарӑнӑшне виҫрӗ, сапаланнӑ ҫӗҫӗсене майлаштарчӗ те телефон юпи ҫывӑхне юлнӑ ҫӗр лаптӑкне утӑмпа виҫрӗ. Лаптӑкӑн икӗ вӗҫӗ те савӑл пек шӗвӗркке. Телефон юпин икӗ енӗпе те вунултшар утӑм сухаламасӑр хӑварнӑ. Пӗрре те килӗшмест ку Ритӑна. Анчах сухаҫӑсем пирки пӗр сӑмах та шарламарӗ, мана хӑваласа ҫитрӗ те каллех шӑкӑлтатма пуҫларӗ.

Манӑн хӑвӑртрах Киремет ҫырмине ҫитес кӑмӑл-ха. Ҫепӗҫ чӗлхеллӗ Ритӑран та уйрӑлса кайма аван мар. Пӗлместӗп ун калаҫӑвне. Юмахласа, уй-хир тӑрӑх утса, тӑвӑннӑ ӑшчиккине лӑплантартӑр-и, ара.

— Аммиак шывӗпе ҫыхӑннӑ ӗҫсене эпир йӑлтах механизациленӗ. Мӗншӗн тесен хӑрушлӑхӗ пысӑк унӑн. Ҫӗркаҫ, ав, ӑна утмӑл тонна юхтарса кӑларнӑ. Хӑрушӑ ку. Ҫав тери хӑрушӑ! Япала вӑрланинчен те, ҫынна кӗрентернинчен те хӑрушӑ. Аммиак пӑсӗ йӑлтах сывлӑша саланнӑ, сывлӑш вараланнӑ. Пӗлтӗр фермӑран виҫӗ сурӑх ҫухалчӗ те, яла виҫӗ милици ҫынни килчӗ. Паян ак пӗри те ҫук. Шӑнкӑравларӑм вӗт-ха. Кулагин та килсе пӑхмарӗ. Уншӑн явап тыттармаҫҫӗ терӗ кӑна.

Ура утсан, ҫул юлать, теҫҫӗ. Халӑх хушшине тухсан, темтепӗр илтетӗн. Эпӗ те ак Уйкаса килтӗм те мӗн кӑна илтмерӗм, саккунта кӑтартман самантсене тӗл пултӑм. Ҫӗнӗлӗх ку маншӑн. Уголовнӑй кодексра сывлӑша, шыв-шура варалакансене явап тыттармалли статья пур. Вӑл статьяпа айӑплас тесен, сывлӑшпа шыв-шура сиенлекен мӑшкӑлтӑк шывсемпе, производство каяшӗсемпе вараланине ҫирӗплетмелле. Аммиак шывӗ — усӑллӑ япала. Ӑна укҫа тӗлесе илеҫҫӗ. Ӑна таса мар шывсен шутне те кӗртеймӗн. Производство каяшӗ те мар вӑл. Апла ҫутҫанталӑка аммиак шывӗпе варалакана явап тыттармалла мар-и? Тыттармалла. Ӑна та суд тенкелӗ ҫине лартмалла. Анчах асӑннӑ статьяра «минераллӑ имҫам» сӑмахсем ҫук. Ку — саккунти ҫитменлӗх. Кӑлтӑк.