Читать «Йĕрсем çухалмаççĕ» онлайн - страница 27

Эпӗ мӗн ӗкернине, мӗн ҫырнине, мӗн ӑсталанине пунеттейсем алӑ пусса ҫирӗплетрӗҫ.

Унтан тӑватсӑмӑр та вар тӑрӑх антӑмӑр. Тӑватсӑмӑр та пушмак йӗрӗсем шырарӑмӑр. Кӑлӑхах. Тек кунашкал йӗр тӗл пулмарӗ.

— Ку мӗне пӗлтерет тата? — тӗмӗ хушшинчен вӗр-ҫӗнӗ витре туртса кӑларчӗ арҫын.

— Ман витре вӑл. Хӑяр витри. Кучченеҫсем те унтаччӗ. Шуйттан ҫынни пӗр япала та хӑварман.

«Ҫак вӑрмана паянах тӗплӗ тӗрӗслемелле. Таркӑна ярса тытмалла», ― тесе шухӑшларӑм эпӗ ялалла утнӑ май.

Сасартӑк мана ятран чӗнчӗҫ.

— Юра!.. Юрий Иванович!..

Вӑрт каялла ҫаврӑнса тӑтӑм.

Ай туру! Мӗне пӗлтерет ку? Ман хыҫра Якур пичче таплаттарса пырать. Ӑҫтан сиксе тухрӗ вӑл? Чим-ха, мана шыраса килмен-и? Ара, хам та ытла лӗппер. Ҫӗнӗ вырӑна куҫни ҫинчен аннене те ҫырса пӗлтермерӗм. Тен, анне янӑ ӑна? Тен, пӗр-пӗр хыпар пур? Якур пичче вӗт хыпар-хӑнар пӗлтерме юратать. Унта-кунта ҫӗреме вӑхӑт ҫителӗклӗ унӑн — пӗр талӑк хуралта ларать те виҫӗ талӑк канать.

— Яш ҫын вӑр-вар ҫав. Тапӑлтататӑп-тапӑлтататӑп ― ниепле те хӑваласа ҫитейместӗп. Ай, йӑлт пӑшӑхрӑм, ― тарланӑ ҫамкине ал тутрипе шӑлса типӗтрӗ Якур пичче. ― Чӗмере, уйкассемпе хурӑнташлӑ пулатӑп тесе, тӗлӗкре те тӗлленмен эп. Ывӑл ҫартан таврӑнчӗ те хулана вырнаҫрӗ. Хуларах авланчӗ. Ӗҫӗ хулара пайтах вара. Хваттер тесен, ай-ай хӗсӗк. Ниҫта та йӑпӑр-япӑрах памаҫҫӗ. Ялта кӑна пурӑнмалла. Хамӑн та пӗрт вӗр-ҫӗнӗ, тӑхлачӑ та пӗр-пӗччен асапланать. Унӑн та ҫурт-йӗр начар мар. Ҫук, яхӑнне те итлемест ывӑл. Кин те ун юррине юрлать. Хула пурнӑҫӗпе танлаштарсан, самай йывӑртарах ӗнтӗ ялта. Пӗр канӑҫ та ҫук. Уй-хирте вӑй хумалла, килти хуҫалӑха тытса пымалла. Вутти-шанки тата епле тарӑхтарать. Йӗпе-сапара ниҫта та тухса ҫӗреме ҫук. Ҫавӑнпах та-и, тен, кин те хулари пурнӑҫа кӑмӑллать. Ывӑл пӗр ҫӗрте выртса тӑрать, кин — тепӗр общежитире. Ача та ҫуралчӗ халь. Пӗрле пурӑнмалла ӗнтӗ — кӗтес ҫукки пӗтерет. Ывӑл ӗҫленӗ заводра ҫурт-йӗр кооперативӗ йӗркеленӗ. Ҫавӑнта ҫырӑннӑ вӗсем. Ҫак эрнерех укҫа тӗлемелле тет — тӑватӑ пин тенкӗ. Манран пулӑшу ыйтрӗҫ — параймарӑм. Мӗн укҫи пултӑр ӗнтӗ манӑн, хуралҫӑн. Хам та аран-аран тытӑнкаласа пурӑнатӑп. Юрать, тӑхлачӑ пур. Ҫамрӑк мӑшӑра вӑл пулӑшать. Вӑл тата укҫа-пухчана килте тытмасть, перекет кассинче упрать. Леш эрнере килсе кайрӑмӑр та илеймерӗмӗр — перекет кассинче пӗр пус та ҫук. Ку эрнинче шантарчӗҫ-ха. Эс мӗн… Уйкаса-и? Инна патне-и?

Сӑрӑлл туса кайрӗ ҫанҫурӑм. Кунта та Якур пичче Иннӑна асӑнать.

— Пӗр пӑтӑрмах сиксе тухнӑ-ха. Ҫав ыйтӑва татса памалла, ― терӗм те Якур пиччерен уйрӑлтӑм.

8

Уйкаса шутсӑр хыпаланса ҫитрӗм. Ҫынсем пухма шутланӑччӗ те — пулмарӗ. Ялта пӗр ҫын та ҫук, пӗр сас-чӗв те илтӗнмест — лӑпкӑ, шӑпӑрт.

Совхоз дирӗкторӗн пӗлӗмӗ хупӑ. Бухгалтери те, специалистсен пӗлӗмӗ те пушах. Пурте йӗтем ҫике тырӑ типӗтме кайнӑ иккен. Кантурта диспетчер кӑна, вӗҫӗ-хӗррисӗр раципе тем калаҫать.

Эпӗ ыйтнипе вӑл совхоз директорне хӑвӑрт шыраса тупрӗ. Лешӗ кунтан вунӑ ҫухрӑмра, тырӑ вырнӑ ҫӗрте иккен. Ӑнланчӗ вӑл мана. Халӑх пухса вӑрманти таркӑна шырас шухӑша ырларӗ, анчах ӗҫ кунӗ вӗҫленмесӗр ҫынсене ӗҫрен уйӑрма хушмарӗ.