Читать «Йĕрсем çухалмаççĕ» онлайн - страница 15

Калаҫакансем татах йышланчӗҫ. Пӗр харӑс пиллӗкӗн-улттӑн пуплеҫҫӗ, пыл хурчӗсем пекех сӗрлеҫҫӗ — ӑнланма ҫук.

— Юлташсем, ― халӑха шӑпланма хушрӗ совхоз директорӗ. ― Юрий Иванович пирӗн пата нумайлӑха килнӗ. Эсир пӗлтернӗ хыпарсене йӑлтах ҫырса илчӗ. Тӗрӗслесе пӗлӗ.

Эпӗ, директор сӑмахне ҫиреплетсе, пуҫа сӗлтрӗм.

— Пӗлтермелли пулсан, ыран кйлӗр. Ман пӗлӗмре пулать вӑл. Халӗ концерт пӑхатпӑр, ― терӗ те директор, сӗтел хушшинчен тухса, ман пата пычӗ. ― Тавтапуҫ. Меллӗ калаҫу пулчӗ, вырӑнлӑ калаҫу. Вӑхӑт хӗсӗкрех пулсан та, татах тӗл пулӑпӑр. Леш эрнере. Юрать-и?

Эпӗ килӗшрӗм, алӑ парса сывпуллашрӑмӑр.

— Тӑхта-ха, ― терӗ совхоз директорӗ, ― хӑна ҫуртне каймастӑр пулӗ те?

— Унта вырнаҫасшӑн.

— Хӑна ҫуртӗнче ялхуҫалӑх студенчӗсем пӗрӑнаҫҫӗ. Канма памӗҫ вӗсем, чӑрмантарӗҫ. Лисук кинемей патне кай. Пӗччен пурӑнать вӑл. Ӗне те пур. Хӑнасене хавас вӑл, ― канаш пачӗ директор.

Майӗпен чаршав уҫӑлчӗ — куракансем умне шурӑ тумлӑ хӗрсем тухса тӑчӗҫ. Юрӑ янӑраса кайрӗ:

Ҫурхи тӗнче вӑраннӑ чух, Хаваслӑ кун шӑраннӑ чух Чун савӑнать, чӗре сикет, Ҫӗршыв ҫинчен юрлас килет.

Хаваслӑ юрӑ ман чуна та пырса тиврӗ, ҫапах клубра пӑчӑхса ларас килмерӗ, урама тухрӑм.

Тӗттӗмленнӗ ӗнтӗ. Сывлӑш уҫӑ, таса. Вӑштӑр-вӑштӑр ҫил вӗрет. Ҫур ункӑ уйӑх ҫутатать. Тӗпере ҫӑлтӑрсем выляҫҫӗ. Ял варринче парк пур иккен. Ҫавӑнта пырса кӗтӗм. Сисмерӗм те — умри акацин пӗр туратне хуҫса илтӗм.

— Ма йывӑҫа суранлатӑр? — илтӗнчӗ сасӑ.

Ҫӗр тӗпне анса кай — тӗмӗ леш енче хӗр ларать. Хирӗҫ калама пӗр вырӑнлӑ сӑмах тупаймарӑм: аптраса тӑтӑм.

— ӗте шӑйӑрттарсанах, ыратнине туятпӑр эпир, эмел сӗретпӗр. Йывӑҫ та чӗрӗ ӗсентаран. Тураттине хуҫсан, вӑл та асапланать, ― тӑн кӗртме тытӑнчӗ хӗр.

— Каҫӗ тӗлек, савӑк. Эсир, ав, пӗр-пӗччен, ― калаҫу пуҫларӑм эп.

— Качча кӗтетӗп.

— Кӗтетӗр пулӗ те… — хӗр умне пырса тӑтӑм эпӗ.— Тек таврӑнмасть вӑл. Тарӑхса-вӗчӗрхенсе уйрӑлнӑ вӑл. Ҫапла-и?

— Эсир, мӗн… юмӑҫ мар пулӗ те?

— Ҫук, юмӑҫ мар, сӑнанипе калатӑп. Ак пирус тӗпӗ, ― пирус тӗпӗ илтӗм эпӗ. ― Кӗлленме те ӗлкӗреймен. Шӑкӑл-шӑкӑл калаҫса, алӑ парса уйрӑлнӑ пулсан, пирус тӗпне пусса сӗнтермеллеччӗ. Вӑл ӑна аяккалла вӑркӑнтарнӑ. Кӑмӑлсӑрланса, ҫилленсе уйрӑлнине пӗлтерет ку.

— Тӗп-тӗрӗс, ― килӗшрӗ хӗр, унтан ҫапла каларӗ: — Мана ак мӗн тӗлӗнтерет. Улма-ҫырла ӗстеретпӗр. Йывӑҫа хӑҫан лартнине те, хӑҫан тата мӗнле апатлантарнине те — пӗтӗмпех пӗлетпӗр. Миҫе тонна ҫимӗҫ пуҫтарса кӗртессине те палӑртатпӑр, ҫапах ун тухӑҫӗ пӗрешкел пулмасть. Пӗр ҫулӗнче ытларах туса илетпӗр, тепӗр ҫулӗнче — сахалтарах. Эсир ак, юристсем, хваттер е магазин ҫаратнӑ ҫӗре пыратӑр. Кам ҫаратнине никам та курман, никам та пӗлмест — пурпӗрех вӑрра шыраса тупатӑр. Сирӗн ӗҫ питӗ кӑткӑс, ҫав тери кӑсӑк.

— Атя паллашатпӑр: Юра тесе чӗнеҫҫӗ мана.

— Пӗлетӗп, Юрий Иванович. Халь кӑна клубра калаҫрӑр. Пурне те килӗшрӗ. Рита ятлӑ эпӗ.