Читать «Тры таварышы» онлайн - страница 94
Эрих Мария Ремарк
Раптам пачуўся трэск і звон. Я з усёй сілы грукнуў шклянкай, якая разляцелася.
— Таксама забава, — сказаў Альфонс і ўстаў.
Ён дастаў асколкі з рукі.
— Я вельмі шкадую, — сказаў я. — Зрабіў не падумаўшы.
Ён прынёс вату і пластыр.
— Схадзі лепш у бардак, — сказаў ён. — Гэта дапаможа.
— Нічога, — адказаў я. — Усё прайшло. Нейкі прыпадак шаленства.
— Шаленства трэба выганяць забавамі, а не злосцю, — вучыў мяне Альфонс.
— І то праўда, — сказаў я. — Але ж трэба ўмець.
— Трэніруйся. Вам усім хочацца прабіць сцяну галавой. Але з гадамі гэта пройдзе.
Ён паклаў на грамафон «Злітуйся» з «Трубадура». Пачало хутка світаць.
Я пайшоў дамоў. Перад адыходам Альфонс наліў мне вялікую чарку «Фэрнет-бранка». Мне здалося, што цяпер у маім чэрапе стукаюць мяккія малаточкі. Вуліца стала няроўнай. Плечы наліліся волавам. Нарэшце я дабраў.
Я паволі падняўся па лесвіцы і пачаў шукаць у кішэні ключ. Тут я пачуў у паўзмроку нечае дыханне. Нешта шэрае, невыразнае сядзела на верхняй прыступцы. Я зрабіў два крокі.
— Пат… — прамовіў я, разгубіўшыся. — Пат, што ты тут робіш?
Яна варухнулася.
— Мне здаецца, я задрамала…
— Але як ты трапіла сюды?
— У мяне ж ёсць твой ключ.
— Я не пра гэта. Я пра… — Хмель адступіў, я ўбачыў збітыя прыступкі лесвіцы, аблезлую сцяну і срабрыстую сукенку, маленькія бліскучыя туфелькі. — Я пра тое, як ты ўвогуле аказалася тут…
— Вось пра гэта я пытаюся ў сябе ўвесь час…
Яна ўстала і пацягнулася, быццам гэта была самая натуральная справа ў свеце — сядзець усю ноч на лесвіцы.
Потым яна прынюхалася.
— Ленц сказаў бы: каньяк, ром, вішнёўка, абсент.
— Нават «Фернет-бранка», — прызнаўся я і толькі цяпер усё як след зразумеў.
— Д'ябал усё забяры, ты выдатная дзяўчына, Пат, а я — агідны ідыёт!
Я падхапіў яе на рукі, адчыніў дзверы і панёс праз калідор. Яна ляжала на маіх грудзях, серабрыстая чапля, змораны птах, я адвярнуў галаву ўбок, каб не дыхаць на яе перагарам, і адчуў, што яна дрыжыць, хоць на твары блукае ўсмешка.
Я пасадзіў яе ў крэсла, запаліў святло і прынёс коўдру.
— Каб я толькі здагадаўся, Пат… замест таго каб бадзяцца, сядзець у шынках, мне трэба было… варты жалю баран… я патэлефанаваў табе ад Альфонса, я свістаў перад тваім домам… Я падумаў, што ты не хочаш адклікацца…
— А чаму ты не вярнуўся, калі мяне завезлі дадому?
— Вось гэта я хацеў бы ведаць сам…
— Будзе лепш, калі ты дасі мне ключ і ад кватэры, — сказала яна. — Тады мне не трэба будзе сядзець на лесвіцы.
Яна засмяялася, але вусны яе дрыжалі, і я раптам зразумеў, чаго ёй каштавала — вярнуцца, чакаць тут і гаварыць цяпер адважным бадзёрым голасам…
— Пат, — сказаў я хутка, цалкам заблытаны, — Пат, табе, напэўна, холадна, табе трэба выпіць, я бачыў знадворку, што ў Арлова гарыць святло, я схаджу да яго, у гэтых расейцаў заўсёды ёсць гарбата, я ў імгненне вярнуся… — Я адчуў, што ўва мне ўздымаецца гарачая хваля. — Гэтага я да смерці не забуду, — сказаў я ад дзвярэй і хутка пайшоў па калідоры.