Читать «Тры таварышы» онлайн - страница 79
Эрих Мария Ремарк
— Два… — гыркнуў Густаў.
Відаць было, што ён вырашыў аддубасіць мяне як след.
— І апошні раз… — Ён ссунуў шапку на патыліцу.
— Заткніся, ідыёт! — раптам рэзка крыкнуў я.
Густаў ад нечаканасці разявіў рот і зрабіў крок наперад. Якраз так, як я хацеў. Тады я і ўдарыў. Удар атрымаўся моцны, з усёй сілы. Так біць навучыў мяне Кёстэр. Я не вельмі ўмеў біцца — не лічыў патрэбным. Найчасцей усё вырашалася першым ударам. У мяне ён атрымаўся. Густаў асунуўся.
— Так яму і трэба, — сказаў малады шафёр. — Стары бандыт.
Мы зацягнулі яго на сядзенне ў машыну.
— Ачухаецца.
Я крыху ўстрывожыўся. Б'ючы, я незнарок выбіў вялікі палец. Калі Густаў прыйдзе да памяці, ён зробіць са мной, што захоча. Я расказаў пра гэта маладому шафёру і спытаў яго, ці не лепш мне даць драла.
— Глупства, — сказаў ён. — Справа зроблена. Пайшлі ў шынок — стаў, што абяцаў. Ты не прафесійны шафёр?
— Не.
— І я — не. Я — акцёр.
— Ну і як?
— Жывём… — сказаў ён. — Тэатра і тут хапае.
Нас сабралася пяцёра — два пажылыя і два маладыя. Праз нейкі час у рэстаране з'явіўся і Густаў. Ён тупа ўтаропіўся на наш стол, а потым падышоў. Я заціснуў у левай руцэ звязку ключоў, трымаючы яе ў кішэні, і намерыўся абараняцца да апошняга.
Але да бойкі не дайшло. Густаў нагой падсунуў крэсла і плюхнуўся на яго. Гаспадар паставіў перад ім чарку. Налілі. Густаў выліў гарэлку ў сябе. Налілі яшчэ раз. Густаў скоса зірнуў на мяне. Ён падняў чарку.
— Будзь здароў, — сказаў ён мне, але твар у яго быў кіслы.
— На здароўе, — адказаў я і выпіў.
Густаў дастаў пачак цыгарэт. Ён працягнуў яго, не гледзячы на мяне. Я ўзяў цыгарэту і даў яму прыпаліць. Потым я заказаў на ўсіх па падвойнай порцыі гарэлкі. Мы выпілі. Густаў зноў збоку глянуў на мяне.
— Дурніла, — сказаў ён, але ўжо нармальным тонам.
— Неданосак, — адказаў я гэтаксама.
Ён павярнуўся да мяне.
— Удар быў удалы…
— Выпадкова… — Я паказаў яму вывіхнуты палец.
— Не пашанцавала, — хмыкнуў ён. — Між іншым, мяне завуць Густаў.
— Мяне — Роберт.
— Добра. Значыць, парадак, Роберт? Мне здалося, што ты — хлопчык ад мамінай спадніцы.
— Парадак, Густаў.
З гэтага часу мы пасябравалі.
Наша чарга павольна рухалася. Акцёру, якога звалі Томі, жудасна пашанцавала: натрапіўся пасажыр да вакзала. Густаў за трыццаць пфенігаў павёз некага да рэстарана. Ён як не лопнуў ад злосці — за дзесяць пфенігаў «навару» зноў станавіцца ў хвост. Мне трапілася нешта незвычайнае — старая ангелька, якая захацела агледзець горад. Я вазіў яе ледзь не гадзіну. Па дарозе назад я падвёз яшчэ некалькі чалавек. Калі мы ў полудзень сядзелі ў шынку, перакусваючы бутэрбродамі, я ўжо ўяўляў сябе вопытным шафёрам. Кампанія напамінала мне пра салдацкае брацтва. Тут сабраліся прадстаўнікі самых розных прафесій. Шафёраў было не больш паловы. Астатнія выпадкова селі за руль.
Даволі замораны, я пад вечар вяртаўся ў двор нашай майстэрні. Ленц і Кёстэр ужо чакалі мяне.
— Браткі, колькі вы зарабілі? — спытаў я.
— Семдзесят літраў бензіну, — адрапартаваў Юп.
— І ўсё?
Ленц раз'юшана глянуў на неба.