Читать «Тры таварышы» онлайн - страница 220

— Запаленне лёгкіх… гэта іншая справа, — сказаў я з палёгкай.

— Васемнаццаць гадоў. І такая цяжкая смерць.

— А расеец?

— А, не пытайцеся. Не можа паверыць, што яна мёртвая. Сцвярджае, што гэта летаргічны сон. Сядзіць каля яе ложка, і ніхто не можа вывесці яго з пакоя.

Антоніа пайшоў. Я глядзеў у акно. Рыта памерла. А я сядзеў і думаў: «Не Пат, не Пат…»

Праз шкляную перагародку я ў калідоры ўбачыў скрыпача. Не паспеў я ўстаць, як ён быў каля мяне. Выгляд у яго быў жудасны.

— Вы паліце? — сказаў я, каб толькі нешта сказаць.

— Вядома! А чаму не? Цяпер? Зараз усё роўна!

Я паціснуў плячыма.

— Вам, мусіць, смешна, дабрадзею? — пакпіў ён.

— Вы звар'яцелі, — сказаў я.

— Звар'яцеў? Ды не, я хібіў. — Ён налёгся на стол і дыхнуў мне ў твар каньяком. — Я хібіў. Яны мяне ўхандохалі. Усе свінні. І вы таксама, вы — дабрачынная свіння.

— Калі б вы не былі хворы, я выкінуў бы вас у акно, — сказаў я.

— Хворы? Хворы? — як папугай, запаўтараў ён. — Я здаровы, амаль здаровы! Вось чаму я і прыйшоў! Цудоўны выпадак нечаканага зажыўлення. Ці не анекдот?

— Радуйцеся, — сказаў я. — Варта вам толькі выбрацца адсюль, як вы таксама забудзецеся пра ўсе вашы нягоды.

— Вось як, — адказаў ён. — Вы так думаеце? Якая ж у вас разумная галоўка, вы — прагматык. Няхай бог беражэ вашу сыценькую душу!

Ён пайшоў, хістаючыся, але вярнуўся.

— Хадзем, пабудзем разам, вып'ем. Я заплачу. Не магу быць адзін.

— Няма часу, — сказаў я. — Пашукайце сабе іншага.

Я падняўся да Пат. Яна ляжала, цяжка дыхаючы, падклаўшы пад плечы падушкі.

— Ты не хочаш пакатацца на лыжах? — спытала яна.

— Снег дрэнны. Паўсюды тае.

— Дык, можа, пагуляеш з Антоніа ў шахматы?

— Не, — сказаў я. — Хачу пабыць тут, з табой.

— Бедны Робі! — Яна паспрабавала варухнуць рукой. — Прынясі хоць выпіць сабе.

— Гэта я магу.

Я пайшоў у свой пакой і прынёс каньяку і чарку.

— Крыху вып'еш? Табе можна, ты ж ведаеш.

Яна зрабіла маленькі глыток, неўзабаве — яшчэ адзін. Потым яна аддала чарку мне. Я даліў яе і выпіў.

— Табе нельга піць з адной чаркі са мной, — сказала Пат.

— Вось яшчэ! — Я наліў яшчэ адну і кульнуў яе.

— Не рабі так, Робі. І табе нельга больш цалаваць мяне. Табе нельга быць са мной. Ты не павінен захварэць.

— Я буду цалаваць цябе, і мне ўсё — абы-што, — адказаў я.

— Не, табе нельга. Табе нельга таксама больш спаць у маёй пасцелі.

— Добра, тады ты спі ў маёй.

— Кінь гэта, Робі. Табе трэба доўга жыць яшчэ. Я хачу, каб ты быў здаровы, каб у цябе была жонка і дзеці.

Нейкі час яна ляжала ціха.

— Мне хацелася б мець ад цябе дзіця, Робі, — сказала яна і прыхілілася тварам да майго пляча. — Раней мне гэтага ніколі не хацелася. Не магла сабе нават уявіць. А цяпер я часта думаю пра гэта. Добра было б, каб ад мяне штосьці засталося. Тады дзіця часам пазірала б на цябе і ты прыпамінаў бы мяне. Тады я зноў была б з табой.

— У нас яшчэ будзе дзіця, — сказаў я. — Калі ты паправішся. Мне хочацца мець з табой дзіця, Пат. Але няхай гэта будзе дзяўчынка, мы назавём яе Пат.

Яна ўзяла ў мяне з рукі чарку і зрабіла глыток.

— Магчыма, так лепей, што ў нас няма дзяцей, каханы. Не трэба цябе абцяжарваць. Ты павінен забыць мяне. А калі ты будзеш думаць пра мяне, няхай табе думаецца, як нам было добра, — і больш нічога. Мы ўжо ніколі не зразумеем, што ўсё мінулася. І не журыся.