Читать «Тры таварышы» онлайн - страница 102
Эрих Мария Ремарк
Нарэшце ён з цяжкасцю вызваліўся.
— Мы ж яшчэ ні пра што не дамовіліся, — адфыркнуўся ён.
— Чаму ж, — сказаў я надзвычай сардэчна, — дамовіліся. Бяруся збіць цану яшчэ на пяцьсот марак. Вы плаціце за «кадзілак» сем тысяч — і ні пфеніга больш. Згода?
— Вядома, — хутка адазвалася чарнявая. — Гэта ж сапраўды танна, любы…
— Чакайце! — Булачнік падняў руку.
— Ды што ты зноў прыдумаў? — накінулася яна на яго. — Спачатку ты абяцаеш купіць машыну, а цяпер стаіш і адмаўляешся.
— Ён не адмаўляецца, — умяшаўся я. — Мы ўсё ўжо абмеркавалі.
— Ну, што… мілы… навошта тады… — Яна прытулілася да яго. Ён зноў паспрабаваў вызваліцца, але яна прыціснулася да яго сваімі вялікімі грудзьмі. Ён паспрабаваў злавацца, але супраціўленне аслабла.
— «Форд»… — сказаў ён.
— Бярэцца, вядома, у кошт аплаты…
— Чатыры тысячы марак…
— Калісьці каштаваў столькі, праўда? — спытаў я зычліва.
— Вы яго возьмеце за чатыры тысячы марак, — цвёрда заявіў булачнік. Ён знайшоў, за што ўчапіцца, каб перайсці ў контратаку, ачомаўся. — Машына ж, лічы, новая.
— Новая, — сказаў я, — пасля вялізнага рамонту…
— Сёння раніцай вы самі сцвярджалі…
— Раніцай была іншая справа. Новая… і новая — гэта розныя рэчы ў залежнасці ад таго, купляеш ці прадаеш. На чатыры тысячы марак вашаму «форду» трэба было б мець залатыя поршні…
— Чатыры тысячы марак, інакш і гаварыць не варта… — упарта сказаў булачнік. Ён зноў зрабіўся такім самым, як быў, — старым, які вырашыў канчаткова пазбавіцца сентыментальнасці, якой ён толькі што паддаўся.
— Тады да пабачэння! — заявіў я і павярнуўся да чарнавокай. — Шкада, шаноўная пані, але цярпець страты не магу. На «кадзілаку» мы і так нічога не зарабляем, як жа нам браць яшчэ «форд» за такую высокую цану… Бывайце…
Яна затрымала мяне. Вочы яе гарэлі, яна накінулася на булачніка так, што той не ведаў, куды падзецца.
— Ты сам сто разоў паўтараў, што гэты «форд» ужо нічога не варты, — зашыпела яна нарэшце са слязьмі на вачах.
— Дзве тысячы марак, — сказаў я. — Дзве тысячы, хоць і гэта — самагубства.
Булачнік маўчаў.
— Ты што маўчыш, скажы што-небудзь! Што ты стаіш як язык праглынуў! — бушавала чарнявая.
— Панове, — сказаў я, — я зараз прыганю «кадзілак». Вам лепей абмеркаваць гэтую справу без сведкаў.
Я адчуваў, што будзе найлепш, калі я знікну. Чарнявая сама давядзе маю справу да канца.
Праз гадзіну я вярнуўся на «кадзілаку». Я адразу ўбачыў, што спрэчка закончылася самым мірным чынам. У булачніка быў пакамячаны выгляд, на яго касцюме вісела пер'е. Чарнявая ж, наадварот, палала, трэсла цыцкамі і ўсміхалася здрадліва-сыта. Яна пераадзелася і была цяпер у тонкай шаўковай сукенцы, якая шчыльна аблягала яе цела. Непрыкметна для булачніка яна падміргнула мне і дала зразумець, што ўсё ў парадку. Мы зрабілі пробны выезд. Чарнявая ўтульна ўладкавалася на шырокім сядзенні, увесь час шчабечучы. Мне хацелася выкінуць яе, але пакуль што яна была мне патрэбная. Булачнік даволі меланхалічна сядзеў побач са мной. Ён ужо насіў жалобу па сваіх грошах, а такая жалоба — самая шчырая.