Читать «Напісанае застаецца: Сучасная беларуская драматургія» онлайн - страница 104

Алесь Петрашкевіч

Трэці нябожчык. Толькі што быў тут!

Другі нябожчык. Схаваўся, нягоднік!

Пачынаюць шукаць і знаходзяць Карпу ў труне.

Трэці нябожчык (зняўшы з труны. века, абурана). Ён залез у маю труну! Цяпер яна ўся прапахне чалавечынай!

Другі нябожчык. Гэй, жывы чалавек! Ты навошта залез у труну? Жывыя людзі па начох павінны ляжаць у ложку і лашчыць сваіх жонак.

Карпа (сабраўшы рэшткі мужнасці, сядае). Не выйду, пакуль не скажаце, дзе закапалі скарб.

Першы нябожчык (істэрычна). Ага, ён ведае пра мой скарб! Нельга выпускаць яго адсюль жывым!

Карпа з перапуду зноў падае ў труну. Другі нябожчык спрытна зачыняе труну векам.

Першы нябожчык забівае некалькі цвікоў.

Другі нябожчык (Трэцяму нябожчыку). Ты пільнуй труну, а мы пойдзем шукаць ваўкалака.

Першы нябожчык. Ён адаб'е ахвоту ў гэтага шылахвоста шукаць чужыя скарбы!

Першы і Другі нябожчык і сыходзяць. Трэці сядае на века труны. Раптоўна тая пачынае грукатаць і падскокваць — ачуняў Карпа.

Трэці нябожчык. Гэй, чалавеча, хіба так паводзяць сябе ў дамавіне?

Труна грукоча і падскоквае яшчэ мацней.

Трэці нябожчык. Ну хочаш сабе грукаць — дык грукай. Дамавіна ўсё роўна вытрымае — сам рабіў, ведаю. (Труна супакойваецца.) Рабіў на заказ важнаму пану, а тут смерць прыйшла і самому давялося легчы.

Карпа (з труны). Дык гэта ты, цясляр Пётра?

Трэці нябожчык. Я — Пётра, а ты хто такі?

Карпа. Я — лёкай Карпа, твой былы сябрук. Здымі века, размова ёсць.

Трэці нябожчык (здзіўлена). Карпа?! Вось не думаў, што давядзецца з табой яшчэ раз сустрэцца! (Вымае цвікі і адчыняе труну.) Мы, нябожчыкі, з цяжкасцю пазнаем жывых.

Карпа (сядае ў труне). Я ж на тваіх памінках мора гарэлкі выпіў, каб табе на тым свеце добра жылося, а ты па начох з дамавіны выходзіш і людзей палохаеш!

Трэці нябожчык. Эх, Карпа, з-за гарэлкі ўсё і сталася, з-за яе, паганай. Прынёс я неяк пляшку гарэлкі дахаты і схаваў ад жонкі за бэльку. А назаўтра памёр, не паспеўшы ні выпіць яе, ні жонцы аддаць. I так мне гэтая пляшка ў душу запала, што вось ляжыць яна за бэлькаю і ніхто пра яе не ведае — не магу на той свет пайсці, пакуль пляшку маю не знойдуць і не вып'юць. Марнуюся вось тут з двума грэшнікамі, адзін з якіх скарб свой вартуе, а другі — сваю распусную жонку.

Карпа (знешне абыякава). А табе ён не паказваў?

Трэці нябожчык. Каго — жонку?

Карпа. Ды не, той першы не паказваў табе, дзе скарб схаваны?

Трэці нябожчык. Ты што, ён ні жывым, ні мёртвым не давярае!

Карпа (прыслухоўваецца). Слухай, Пётра, выпусці мяне адсюль.

Трэці нябожчык. Як гэта — выпусці?

Карпа. Я тую пляшку з-за бэлькі дастану і разам з тваёй радзінай вып'ю, каб ты не пакутаваў болей на гэтым свеце.

Трэці нябожчык. Збавіцель ты мой! I пасля смерці свайго сябра ў бядзе не пакідаеш! (Прыслухоўваецца.) Але тады хутчэй уцякай, бо, здаецца мне, суседзі-грэшнікі вяртаюцца. А я ў труну палезу, спадзяюся, на гэты раз назаўсёды. (Хаваецца ў труну, з якой вылез Карпа.)

Карпа. Бывай, Пётра! (Выбіраецца з капліцы.)

На авансцэну выбягае лёкай Карпа і налятае на захутанага ў чорны плашч Чарнакніжніка.

Чарнакніжнік (расхутвае плашч). Куды бяжыш, Карпа? Можа, выкопваць скарб?