Читать «Меч Рагвалода» онлайн - страница 8

Святаслаў. А мы хіба не дзеля міру і дружбы вечнае паклікалі князя Усяслава? (Злавесна рагоча.) Ён, дарэчы, ужо з ладдзі выходзіць. Певень не пракукарэкае, як будзе тут.

Iзяслаў. «Дружба» Яраслава з Рагвалодавічам Брачыславам каштавала Кіеву Усвят і Віцебска, Ршы і Копысі. Можа, нам сёння княства Смаленскае Чарадзею прапанаваць, каб з намі «заедин»?!

Феадосій. Гэта ўжо твая воля, княжа. Толькі думаю я, што зямля Дрыгавіцкая, далучаная да Кіева, вартая разам узятых Усвят, Віцебска, Ршы ды Копысі. А не замірышся з Усяславам, то ён сам некалі далучыць да княства Полацкага і Смаленск, і Ноўгарад з Псковам, ды яшчэ і Тураўскую зямлю як сваю да сябе ж верне.

Святаслаў (і з радасцю, і са страхам, амаль шэптам). Ідзе!..

Iзяслаў (ціха). Падрыхтуйцеся, ойча, да сустрэчы родзіча нашага любага.

Князі становяцца ў шарэнгу, Феадосій крыху воддаль ад іх. З’яўляецца князь Усяслаў з сынамі. Яны падыходзяць і спыняюцца крокі за тры ад князёў Яраславічаў. Ізяслаў і Усяслаў моўчкі глядзяць адзін аднаму ў вочы. Барыс і Глеб стаяць абапал бацькі. Цяжкая паўза зацягваецца.

Феадосій (пачынае малітву нараспеў, усе прысутныя падтрымліваюць яго, але прамаўляюць намнога цішэй). «Верую, Господи, и исповедую яко Ты еси воистину Христос, Сын Бога Живаго, пришедый в мир грешныя спасти, от нихже первый есмь аз. Еще верую, яко сие есть самое пречистое Тело Твое, и сия есть самая честная кровь Твоя. Молюся убо Тебе: помилуй мя и прости ми прегрешения мои, вольная и невольная, яже словом, яже делом, яже ведением и неведением, и сподоби мя неосужденно причаститися пречистых Твоих Таинств, во оставление грехов и в жизнь вечную. Аминь.

Вечери Твоея тайные днесь, Сыне Божий, причастника ми приими: не бо врагом Твоим тайну повем, ни лобзания Ти дам, яко Иуда, но яко разбойник исповедую Тя: помяни мя, Господи, во царствии Твоем.

Да не в суд или во осуждение будет мне причащение святых Твоих таин, Господи, но во исцеление души и тела. Аминь.

Кресту Твоему поклоняемся, Владыко, и Святое Воскрешение Твое славим».

Феадосій па чарзе дае пацалаваць крыж спачатку князям Яраславічам, а потым князю Усяславу і яго сынам.

Падайце ж адзін аднаму рукі. Засведчыце тым самым, што і сэрцы, і помыслы вашы чыстыя перад Богам і людзьмі.

Першымі рукі падаюць Рагвалод-Барыс Святаславу, а Глеб — Усеваладу. Рука Усяслава павісае ў паветры. Ён бачыць, як у адно імгненне Святаслаў і Усевалад заломваюць рукі Рагвалоду-Барысу і Глебу, прыстаўляюць да іх падбародкаў нажы. З’яўляюцца Воі з мячамі напагатове.

Iзяслаў. Адзін лішні рух, князь Усяслаў, і княжычы будуць мёртвыя…

Усяслаў. Сабакі смярдзючыя!..

Воі надзяваюць Усяславу на ногі і рукі калоды. Уражаны вераломствам, Феадосій крыху ачомваецца і паднімае рукі да неба, абяссілена апускаецца на калені.

Феадосій. О, гора табе, зямля Руская! Боже, милостив буди мне, грешному! Помяни мя, Господи, егда приидеши во Царствии Твоем… (Кладзецца ніц на зямлю, раскінуўшы рукі.)

Князі выходзяць, пераступаючы праз Феадосія. Святло паволі згасае.