Читать «Меч Рагвалода» онлайн - страница 16
Алесь Петрашкевіч
Рагвалод-Барыс. Здзіўляюся, як ты можаш жыць з такой расколінай у душы.
Усяслаў. Расколіна не ў маёй душы, а ў нашым жыцці. Я — над расколінай! Я — мост праз яе! I вы, сыны мае, будзеце будаваць свой мост з двух берагоў. Не пабудуеце — загінеце і дзяржаву загубіце. А вера мая з уладаю звязана. Адзіны Бог, адзіны князь, адзіная дзяржава! Інакш — пагібель!
Рагвалод-Барыс (разгублена). А каму трэба дзяржава, дзе ўсё будзе разбурана, перайначана, падменена і апаганена? (Пасля працяглай паўзы.) Што ж вы маўчыце?..
Усяслаў. Калі людзі нашы не пад прымусам, а па волі сваёй прымуць новую веру і пры гэтым не перастануць пакланяцца ўсяму жывому на зямлі і не здрадзяць звычаям прашчураў, атрымаецца нешта магутнае, непераможнае і пад Сонцам вечнае. На жаль, гэтага не разумеюць нават вешчуны, не кажучы ўжо пра вас.
Глеб (адчужана). «Верую во единаго Бога Отца, Вседержителя, Творца небу и земли, видимым же всем и невидимым. И во единаго Господа Иисуса Христа, Сына Божия, Единороднаго, Иже от Отца рожденнаго прежде всех век; Света от Света, Бога истинна от Бога истинна, рожденна, несотворенна, единосущна Отцу, Имже вся быша. Нас ради человек и нашего ради спасения сшедшаго с небес и воплотившагося от Духа Свята и Марии Девы, и вочеловечшася. Распятаго же за ны при Понтийстем Пилате, и страдавша, и погребенна. И воскресшаго в третий день по Писанием. И возшедшаго на небеса, и седяща одесную Отца. И паки грядущаго со славою судити живым и мертвым, Егоже Царствию не будет конца. И в Духа Святаго, Господа, Животворящаго, Иже от Отца исходящаго, Иже со Отцем и Сыном спокланяема и сславима, глаголавшаго пророки. Во едину Святую, Соборную и Апостольскую Церковь. Исповедую едино крещение во оставление грехов. Чаю воскресения мертвых, и жизни будущаго века. Аминь».
Крадучыся ў прыцемках, да поруба падыходзіць чалавек у манаскай вопратцы. У ім можна пазнаць ваяводу Данілу. Ён кідае ў акенца бяросту і знікае. Здзіўлены Усяслаў падбірае яе.
Усяслаў (спрабуе прачытаць у паўзмроку). «Не падыходзьце да акенца, бо заколяць…»
Устрывожаныя княжычы ўскакваюць з падлогі, запытальна глядзяць на бацьку. А ён абдымае сыноў і адступае з імі да сцяны, далей ад акенца.
Сцэна паволі зацямняецца.
V
Летапісец (на фоне ўзрастаючага трывожнага перазвону). «В лето 6576 (1068). Придоша иноплеменьници на Русьску землю, половьци мнози. Изяслав же, и Святослав, и Всеволод изидоша противу им на Льто. И бывши нощи, подъидоша противу собе. Грех же ради наших пусти бог на ны поганыя, и побегоша русьскыи князи, и победиша половьци… Изяславу же со Всеволодом Кыеву побегшю, а Святославу Чернигову, и людье кыевстии прибегоша Кыеву, и створиша вече на торговищи, и реша, пославшеся ко князю: «Се половци росулися по земли; дай, княже, оружье и кони, и еще бьемся с ними». Изяслав же сего не послуша…»