Читать «Закрываўленае сонца (Гараватка - 2) (на белорусском языке)» онлайн - страница 89

Ад часу, як "народная ўлада" прыйшла, ня бралiся дзецi за каменьне. Можа ня вырашылi яшчэ, цi цяпер чашкi былi "нашыя" цi iншым "псякрэвам" належылi. Ня ведаў Янук якi вялiкi сымбалiзм мелi ягоныя думкi.

Прасторны будынак зь нiзкiм плоскiм, гонтавым дахам - абвiслая па бакох шапка рослай мухаморы - сьвятлом вокнаў i гоманам вечарыны ажыўляў навакольле. Кагадзе пабудаваў яго лiпавiцкi пан у лагчыне, непадалёк гонкiх лiпаў вялiкага саду. Не маглi дайсьцi клёку навакольныя сяляне, навошта той будынак пану спатрэбiўся. Быў-жа ў маёнтку абшырны так званы палац, у каторым цi пералiчыш розныя, памоднаму называныя каморы. Пан меў не адзiн маёнтак. Казалi людзi, што будынак гэты, прастораю мо на пяць вясковых хатаў, калi ня больш, пабудаваў пан для баляў i летнiм павiлёнам назваў. I запраўды, ўжо на зыходзе салодкiх часоў "жэчпаспалiтай" цi раз поўнiўся будынак музыкай, гоманам маладых i старэйшых панкоў. Сяляне-ж, бачачы такое багацьце будаўляных матар'ялаў на роскаш ужытае, словамi й думкамi ў розныя цiкавыя месцы пана пасылалi.

Лiпавiцкi бальшавiцкi гарнiзон меў электрычны генэратар i фiльмовы пражэктар. Часта зыходзiлiся навакольныя сяляне таго цуда на белым палатне паглядзець. Калi трымала пагода, Ленiн ладзiў сваю рэвалюцыю на адкрытым полi або вялiкiм дварэ. Калi-ж капрысiла неба, той самы Iльiч цi Чапаеў грамiў-разьбiваў усялякую "контру" ў новым прасторным будынку, каторы сяляне лiпавiцкай пуняй назвалi.

Пра назоў гэты якраз цяпер думаў Янук. "Гэта ня пуня, а цэлы вялiзны вуль цяперака", - пастанавiў Бахмач, згадваючы гул пчол у каторым вульлi бацькавай пчалiнай гаспадаркi ў летнi вечар. Шырака зьзялi адчыненыя дзьверы пунi. Недзе ў гэным вялiкiм вульлi была адна мiлая пчолка з выклiкам у вачох, што Янукова сэрца казыталi.

Пад шырокай стольлю вiселi чатыры лямпы. Смурод карашкоў, задуха й пот забiралi дыханьне. Два вайсковыя баянiсты гралi "рускага". Цяжка было разгледзець, хто хадзiў упрысядкi ў шчыльным коле людзей. Янук затрымаўся ля парогу. Непадалёк, за дзьвярмi нейкi незнаёмы сiвавалосы дзядзька слухаў двух жаўнераў, што ператрасалi абрыдзелую ўжо трасянку пра дабро калгасаў. Кемлiвы селянiн стаўляў пытаньнi як шпiлькi, уводзiў у азарт чырвонаармейцаў. Дзядзькi й цёткi таўклiся ля дзьвярэй, былi й дзецi.

Янук падыйшоў да кола й праз шчылiну ў цесным вязьме спасьцярог як ёмка хадзiлi ногi двух байцоў. Быццам лёгкiя пеўнiкi кружылi яны навокал дзеўкi. Тая-ж больш павольна, але зусiм зграбна перабiрала нагамi. Час ад часу рукi намагалiся абцягнуць заголеную сукенку. Янук распазнаў Хвядосаву Маньку. Казалi людзi, што каб танцаваць "рускага" дык трэба ў чорта i вытрыманьня пазычыць. Чырвонаармейцы й мясцовая моладзь плёскалi ў такт рукамi, некаторыя-ж, падвыпiўшы добра, на нагах хiсталiся.

Баяны сьпяшылi тэмпа. Плёсканьне й заахвочаньне гледачоў павялiчылi азарт танцораў. З твараў iх цёк сакавiты пот. Вось, здавалася, змогуцца, здадуцца. I ў меру павялiчэньня тэмпа, ацiхала плёсканьне, разяўлялiся ад зьдзiўленьня раты. Калi здавалася, што пырсьне да адказу нацягнутая струна, голсаным заключным скрыпам змоўклi баяны. Шчыльнае кола людзей выгнулася мускуламi, завiхрыла i неўзабаве з моцных вайсковых глотак усплыло гулкае "ура". Два чырвонаармейцы й дзеўка апынулiся на руках пад стольлю. У тым падкiданьнi высака загалiлася Манькiна сукенка. Няведамае жаданьне, наводля таго, што наплыло некалi з Дуняў у канюшыне, млоснасьцю прабегла па целе. Перапоўненая заля забушавала. Нехта аберуч схапiў Янукову левую руку.