Читать «Закрываўленае сонца (Гараватка - 2) (на белорусском языке)» онлайн - страница 66

- Хапiў, баньдзюга!

- Ты пра каго гэта? - спытаў дзед.

- Каршун ля Тахвiлiнага гумна галуба схапiў.

З-за балота прыкацiўся гул цягнiка. Недзе ля пераезду загудзеў паравоз. Сiпавата-басiсты, з дамешкай хрыпаты гук. Быццам нехта ў дзьве вялiзныя пляшкi дзьмухаў. Чыгунку акупанты пашырылi адразу. Цяпер даўгiя эшалёны танкаў, гарматаў i iншага ваеннага багацьця цягнулася на захад.

- Ну як i загудзiць-жа такi паравоз, дык ажно лыткi дрыжаць, сэрца недзiка ў пяткi ўцiкаiць, - дзiвiўся доктараў Стась, - нагледзеўшыся паравозаўi ўволю наслухаўшыся таго гудзеньня ў Гацях. Дзецi налётам тарчэлi пры чыгунцы "маскоўскiя паязды" аглядаць. - Надта-ж, надта вялiкi той паравоз маскоўскi, - казаў Стась, - а на самым перадзе дык у яго чырвоная зорка. Ён можа польскiя малыя тры могбы папхнуць, ня здужалi-б аднаго. Як чмыхне, дык чмыхне, от-жа й сiла!

- Што ў Пiлiпа чуваць? - спытаў дзед Антося.

- Казаў, што скора зямлю дзялiць будуць i галасаваць будзiм.

- Гэта ўжо старое.

- Казаў Пiлiп, што гэта Аксеня ягоная цяперака саўсiм сьвежую навiну прынесла. Адно толька нiвядома калi тое "скора" будзiць.

- Даберуцца во. Куды iм сьпяшыць, можа людзей яшчо нi паабiралi. А што пра паноў i асаднiкаў?

- Гэтым, кажуць, на Сiбiры колькi хочаш месца. Вывозiць будуць.

- Вывозiць, кажаш? Як гэта вывозiць? Сем'ямi, цi як?

- Хто iх ведаiць... гэтага нi кажуць. Алi гэттака сакрэту нiма, што паедуць дык паедуць. Усе бальшавiкi так кажуць, як у вадну дудку ўсiроўна, мяшаў Антось далей сарокам кашу.

- Цi-ж гэта iм пяршына, - уздыхнуў дзед. - Гэта-ж як за маей памяцi... калi нi аднаго дык другога, а ўсё ў тую праклятую Сiбiр, каб яна скрозь зямлю правалiлася. Самому мне прышлося...

Дзед выстукаў зь люлькi табаку, напакаваў сьвежай i прыкурыў.

- А ў каго гэта сягоньнiка малоцяць?

- Ды ў Бурака-ж, у каго яшчо... Казалi, што на днi тры цi нi зьбярэцца.

- Цябе ня клiкаў?

- Не. Алi трэба будзiць зайсьцiся паглядзець.

- От гэтым цяперака раздольле. Сын - начальнiкам, а ў бацькi ад дабра аж пiралiваiцца.

- Стары жмiнда надта-ж прагавiты. Цяперака яшчо можа Косьцiкавай рукой будзiць пробаваць разжыцца. А во, як на лёгкi памiн, абодвы цацы, - ажывiўся Дзяркач, перастаў "сарокам кашу мяшаць" i паказаў кiем у бок клецi малодшага Пятуха. На самакатах наблiжалiся дзьве ведамыя фiгуры.

- Гэта-ж хто, цi ня гэтыя? - спытаў дзед. - Я нi давiджу так далёка.

- Яны-ж, Косьцiк i Лявон. Па "гасударсьцьвiнных дзiлах" мусiць, скрывiўся дзяцюк. - Пiльныя дзялiшкi. Бацька з наймiтамi малоцiць, а сын бiбiкi зьбiваiць. Начальнiк! Скончылася экспла... як гэта яны, чэрцi, называюць яе? - эксплатацыя чалавека чалавекам. Га-га-га!

Самакаты спынiлiся ля прызбы.

- Здрасьця, таварышчы, - гукнуў Сабакевiч. - Як жывяце?

Касавурычыся на Антося, Лявон нешта буркнуў сабе пад носам.