Читать «ГЛЯНУ Я Ў АКОНЦА...» онлайн - страница 68
Сергей Песецкий
Ажур ціхенька насвістваў вальс. Зайшоў у краму. Запольская сядзела за прылаўкам. Убачыўшы яго, яна падарвалася з месца.
— Як добра, што вы прыйшлі! — сказала яна з яўнай радасцю.
Ажур пытальна падняў бровы і ўсміхнуўся вачыма.
— Штосьці важнае ў краме?
— Не… Толькі я.
Яна пачырванела.
Ажур глядзеў ёй у вочы… Пасля гэты позірк пабег па ейным твары і бачнай з-за прылаўка фігуры. На момант затрымаўся на маленькай, вузкай руцэ. Потым Ажур паволі развярнуўся і, не развітаўшыся, выйшаў з крамы.
«Усё ведае!»
Пасля ягонага сыходу дзяўчына моўчкі села. Па ейных шчоках цяклі слёзы.
Ажур вярнуўся ў краму толькі ў панядзелак. Пачакаў, пакуль выйшлі пакупнікі, а пасля сказаў:
— Лаўку будзем зачыняць.
Запольская здзіўлена паглядзела яму ў вочы.
— Вам не шкада?
— Зробім новую… на Захар’еўскай. Я ўжо знайшоў добрае памяшканне… Запішам усё на вас… Будзеце адзінай уласніцай.
Ажур хацеў надзейна і добра ўкласці грошы. Сам ён увесь час быў пад прыцэлам і жыў, галоўным чынам, у дарозе. Яму было важна аддаць усё вернаму чалавеку і стварыць сабе надзейную апору на будучыню. У Запольскай ён убачыў тое, пра што часта марыў у сваім нікчэмным, беспрытульным жыцці — добрую і надзейную жанчыну, на якую заўжды і ва ўсім можна разлічваць.
Праз два тыдні на Захар’еўскай вуліцы адчынілася крама канцылярскіх тавараў. Ад цацак адмовіліся. Законнай уладальніцай крамы была Запольская. У дапамогу яна ўзяла прадавачку, некваліфікаваную дзяўчыну, якую хутка ўвяла ў курс справы. Цяпер яна магла днём выходзіць з крамы, каб вырашыць працоўныя пытанні ў горадзе. Пры краме — ззаду — была двухпакаёвая кватэра з кухняй.
Ажур усё яшчэ жыў у гатэлі. Праз тыдзень пасля адкрыцця новай крамы Запольскай ён увечары прыйшоў да яе ў кватэру. Папрасіў, каб яна зрабіла яму гарбаты. А перад сыходам уручыў металічную скрыначку.
— Тут пяць тысяч рублёў залатымі царскімі манетамі. Добра схавайце гэта. Найлепш у падвале, у калідорчыку.
На шматку паперы ён намаляваў ёй месца. Запольская адразу ж зразумела, дзе гэта.
— Добра, — сказала яна. — А што вы збіраецеся рабіць?
— Заўтра еду на тыдзень у Смаленск.
— Гэта небяспечна, — сказала Запольская, — Там мяжа… Бальшавікі…
Ажур усміхнуўся.
— Я спраўлюся… Трэба ратаваць калегу… Верны друг…
Ажуру было прыемна ў таварыстве гэтай разумнай, добрай дзяўчыны, якая злёту яго разумела і якой ён так давяраў, што не толькі грошы, але і жыццё сваё, не вагаючыся, аддаў бы на захаванне. Кватэрка была ахайная, утульная, і ён так добра тут пачуваўся.
Развіталіся яны досыць позна. Ён ведаў, што мог бы застацца з ёю. Нават спаць з ёю разам — як з каханкай. Але ён занадта паважаў яе і сябе, каб паставіцца да гэтага шаблонна. Тое, што купляюць сэрцам, цэніцца асабліва дорага.
Баран — быццам бы яны змовіліся — за свае грошы таксама набыў золата. Ён не верыў у аўтарытэт ані банкаў, ані ўрадаў, што бяруць на сябе адказнасць і гарантуюць плацежаздольнасць. Але і Паўлінцы грошай не аддаў.