Читать «Беларусы, вас чакае Зямля (Гараватка - 3) (на белорусском языке)» онлайн - страница 178

У вязьнiцы шмат чаго й каго iдэалiзуецца. Для Янука Дуня Макатунiшка гэта ўжо ня звычайная рагатуха гарэзьнiца, а нейкая зусiм недаступная сьвятоша, ледзь ня ангел. Як казаў у iншым зьмесьце вялiкi паэт: колькi цанiць цябе трэба, адно той спазнае, хто цябе страцiў...

"Няўжо-ж, няўжо я Дуню страцiў?" - думаў Янук.

Горкiя сьлёзы хлынулi раптоўна на бледны й сухi твар. Глыбокi плач пачаў тузацць грудзьмi. Воля сьлёзам. Але яны хутка перасохлi й асталося зьняможанае ўздыханьне.

На калiдоры пачулiся крокi й галасы спынiлiся ля дзьвярэй. У замочыне заскрыгатаў ключ. Людзi вярталiся з працы. Янук мiгам ускочыў з нараў.

31

Дуня Макатунiшка й Нiна Бурачыха (цяпер Дзеркачыха) дрыжэлi ў нары ад холаду й страху. Выскачылi проста з нагрэтай пасьцелi. Добра, што абутак i вопратку схапiлi, якая, дзякуючы Антосевай мудрасьцi, якраз такой нагоды пры ложку чакала. Цяжка было-б сказаць, цi дрыжэлi больш з холаду цi перапалоху. I адна, i другая ня толькi баялiся слова вымавiць, каб, баранi Божа, бандыты наверсе не пачулi, але турбавала кажную зь iх занадта раптоўнае, з паднечаньня, бiцьцё сэрца. А тыя, наверсе спынiлiся й перасталi пад нагамi рыпець масьнiцы.

- Глядзi, Лявон, коўдра адкiнутая, пасьцеля цёплая. Яны, гэтыя фашысцкiя блядзi, недзiка саўсiм нiдалёка.

Голас памяркоўна-разважны, ядавiты, помсты прагны.

"Хто-ж гэта такi? Цi ня Павалiцкi Хвёдар?" - думала Нiна.

- Дык дзе-ж яны могуць быць, калi з хаты не ўцяклi?

Жанчыны, здавалася, зусiм спынiлi дыханьне. Так добра iм ведамы Лявонаў голас гэтта-ж над падлогай, проста над iхнымi галовамi азначаў нямiнучую загiбель, калi бандыты будуць кемлiвымi й спасьцерагуць пад ложкам, закрыты дзьверцамi, прарэз, што вядзе ў склеп. Амiн усяму. Нiна, дрыжачая, зубы сьцiснула: "Антоська, родненькi мой саколiк, дзе ты? Пастку-ж ты на iх змайстраваў. Зьявiся во цяперака, памажы нам. Божа, зьмiлуйся, памажы!"

Упоцемку Дунiна рука аблапiла й моцна сьцiснула ейную далоню i як-бы новай i спорнай сiлай ў Дзеркачыху ўлiлася. Збоку-ж сяброўка... Можа як парадзяць з гэтай пошасьцяй... А можа там, - быць-жа ня можа, каб нiхто не пачуў i ня бачыў iх, як сюды йшлi, - можа як перададуць палiцыi ў Гацях. Быць ня можа, каб ратунак ня прыйшоў.Гэты басяк, пэўне ў лесе зусiм зьдзiчэў. Колькi пазьдзекуецца, пакуль Богу душонку сваю аддасi...

А тыя наверсе стаялi, разважалi нешта, Каб iх чорт узяў! У гэны дзень, пасьля раньняга зьмярканьня, Дуня доўга працавала над школьнымi сшыткамi, пры мiзэрным сьвеце лямпы. Зусiм бяз практыкi навучаньня адна на чатыры клясы ў школе вёскi, дзе некаторыя старэйшыя вучнi й цяпер яе "Макатунiшкай жабоцькай" называлi ды не хацелi слухаць, Дуня цягнула, як магла. Патрабавалася надзвычайнае адвагi й вытрываласьцi. Ня гледзячы на кусьлiвыя языкi некаторых вяскоўцаў, Дуня ўцягнулася, дысцыплiнай i пасьлядоўнай працай пачала здабываць зусiм заслужаны аўтарытэт. А працы ўсё прыбывала.