Читать «Альпійская балада» онлайн - страница 20
Васіль Быкаў
— Дай.
— Не «дай», а «на», — сказаў ён і марудліва павярнуўся да яе.
Вострыя настырчаныя бугаркі пад яе волглаю курткай, аднак, прымусілі яго нахмурыцца і сцяць вусны. Яна, тут жа заўважыўшы гэта, згрэбла на грудзях складку і адцягнула яе ад цела. Пасля кароткага вагання ён узяў ражок вінкеля і дужа рвануў. Каб не пакідаць следу, скамечыў усё разам і сунуў у шчыліну пад камень.
— Граціе, спасібо.
— Ты дзе рускай мове вучылася? — запытаў ён.
— Італія. Рома учіль. Лягер руска сіньоріна Маруся учіль. Карашо руска шпрэхен я?
— Харашо, — неахвотна згадзіўся ён.
— Понімаль очен лючше карашо, — здавалася яму, жартоўна ад таго, што яе вочы заўжды смяяліся, пахвалілася яна.
Ён, аднак, думаў пра іншае.
— У Трыест пойдзем. Ведаеш, дзе Трыест?
— О, Тріесте! Італія, — жыва азвалася яна.
— Ведаю, што Італія. А дзе ён, у якім баку? У тым ці ў тым?
Яна зірнула ў адзін бок, у другі і ўпэўнена махнула рукой туды, адкуль узнімалася над гарамі яшчэ нябачнае сонца.
— Туда дорога Тріесте.
«Дарога!» — нявесела падумаў ён. Нішто сабе была дарога — цераз горны масіў Альпаў праз цясніны і рэкі, а галоўнае — праз густа населеныя даліны і ажыўленыя аўтастрады — не блізкі свет гэты партызанскі Трыест, пра які ён нямала начуўся ў лагеры. Але выбар у іх быў небагаты, і калі пашчаслівіла ўжо вырвацца з пекла, дык недарэчна было б цяпер даць павесіць сябе пад барабанны бой на чорнай удаўцы.
Таму трэба ісці, лезці, бегчы! Не раскісаць, сабраць у сабе ўсе сілы, увесь спрыт, усе здольнасці, перайсці галоўны хрыбет, знайсці партызан — югаслаўскіх, італьянскіх — толькі б стаць у строй, узяць зброю. У тым цяпер была яго мара, высокая справядлівасць ягонага лёсу і ўзнагарода за ўсе пакуты і ганьбу, якія перажыў ён за год палону.
У сырой, змрочнай цясніне было зябка, закалелае за ноч цела даймалі дрыжыкі, хацелася хутчэй да цяпла, на сонца.
Знайшоўшы болып-менш здатнае месца на адхоне, яны палезлі між камянёў угору. Упершыню з часу іхняга спаткання наперадзе лезла яна, ён, крыху адстаўшы, карабкаўся следам, і гэта было падобна на згоду, першы суладны давер між імі.
Схіл тут быў даволі круты, калодкі слізгалі і падалі з яе ног, на сярэдзіне схілу дзяўчына зняла іх, узяла адной рукой і, хапаючыся другой за калючыя, цвёрдыя, як дрот, хамлакі нейкай травы, вёртка, нібы яшчарка, сігала з каменя на камень.
— Руссо, — не спыняючыся, сказала яна.~ Ты ест офіцір?
— Ніякі я не афіцэр. Палонны.
— Полённі, полённі. Я понімаль. Кто до война біль?
Ён памарудзіў з адказам. Тое, што яна пачала дапытваць, хлопцу не спадабалася, і ён ваўкавата сказаў:
— Калгаснік.
— Что такое кольгаснік?
— Не разумееш, а пытаешся… — неласкава папракнуў ён. — Ну, быццам баўэр. Фарштэй?