Читать «Пораабри сафеди чингизхон» онлайн - страница 9

Чингиз Торекулович Айтматов

Дар њамин бора меандешид он шаби мењмонї Тансиќбоеви шунќорчашм ва, пушти миз нишаставу њар замон миёни сўњбат луќмањо партофта, мисли шиновари дарёи пуртуѓён, он лањза дар гирдоби њирсу раѓбати хеш шино мекард. Ва танњо занаш Ойќумис, ки шавњарашро хуб медонист, пай бурд, ки бо ў ким-чї рух додааст ва, чун даррандаи хашмї, ки нимашаб ба шикор баромадаву бўи сайдро гирифтааст, ба кадом як иќдоме тайёрї мебинад. Занак инро дар чашмони ў, ки нигоњи устувори шунќоронаашон гоњ сард мешуду гоњ бо дуди эњтирос пўшида, диду пичиррос зад: «Њамроњи њама мехезему рост хона меравем». Тансиќбоев бо дили нохоњам сар љунбонд. Дар пеши мардум эътироз накард, њарчанд ки лозим буд. Дар майнааш наќшаи наву васеътари амалиёт такмил меёфт. Охир, њамроњи Ќуттибоев боз бисёр касон дар њайати партизанњои югославї буданд, њарчанд ки имрўз аз мушхонањояшон намебароянд, мантиќан онњо низ баъзе чизњоро медонанду ба хотир оварда метавонанд. Ќуттибоевро маљбур кардан душвор нест, ки фаъолтаринњояшонро бигўяд. Маводи заруриро омўхтан даркор, худи пагоњ дархост бояд дод. Ва ё шахсан њарчи зудтар ба марказ бояд рафт. Кофтаву ёфта, Ќуттибоевро маљбур намудан лозим, ки нуктањои даркориро тасдиќ кунад. Дар асоси шањодати ў, асирони собиќи њарбиро, ки дар Югославия љангидаанд, гунањкор намуда, барои њангоми тафтиши комиссияи бозгардонданашон ба Иттифоќи Советї хабар надодану пинњон кардани ниятњои хоинонаи ревизионистњои югославї ба љавобгарї кашидан лозим. Ин навъ одамон шояд њазорон нафар бошанд, мебояд ин фикрро - зудтар ва бењтараш дар шакли хатчаи махфї – ба боло расонд; њамаи онњоро аз осиёби пурсишњо гузаронида, ба лагерњо њай кардану ба ин кор хотима гузоштан даркор…

Ин фикр, ки дар сари мизи пур аз анвои хўрданию нўшиданї аз дилаш гузашт, Тансиќбоев рўњбаландї эњсос кард, аз роњату эњсоси ќаблии гардиши наве дар зиндагиаш боз нўшидану хўрдану сурудану бо њамнишинњо шўхї намуданаш омад. Вай њамнишинњоро бо нигоњи чашмони пурасрор дурахшонаш аз назар гузаронд; њама њозирон худї, азизу ќарин, аз як хок ва, аз ин рў, он лањза чунин дилљў буданд ва ин одамони ба љону дил наздик пай намебурданд, ки шоњиди лањзаи тавлиди фикрњои бузурги ўянд. Аз ин эњсос хуни гарм дар сараш туѓён мекарду дили шоду пурфарањаш тезтар мезад.