Читать «Пораабри сафеди чингизхон» онлайн - страница 17

Барои шаббоши хону ањли рикобаш ќаблан юртањои мўњташаме устувор мекарданд, ки гунбазњои сафедашон њанўз аз дурињо метофт. Парчами хон – матои сиёњи њошияњояш арѓувонї ва бар рў акси аждањоре, ки бо риштањои зарин аз абрешим дўхта шуда буду аз комаш шўълањо мељаст, аллакай бар фарози юртаи асосї парафшонї мекард. Кезегулњо - бањодурони мунтахабу гирифтачењра, чашм аз роњ наканда, мунтазири њоким меистоданд. Дар ин љо шомонаи умум барпо мешуд ва, низ дар њамин љо Чингизхон нахустмулоќоташро бо нойонњои ќўшун доир карданї буд, ки натиљањои рўзи аввали юришро муњокима ва наќшањои фардоро тарњрезї намоянд. Барори оѓози њаракати бузургаш Чингизхонро ба лутфу марњамат моил мекард – ў он шаб барои нойонњо базм барпо карда, суханони онњоро шунидану худ низ амру фармоне интишор намудан мехост; ва чун пешаш њама њушу гўш мешаванд, њар сухане, ки ў бар забон хоњад овард, барои тамоми Чањор Сўи Олам гуфта хоњад шуд, ба ќарибї Чањор Сўи Олам мутеъона ба њарфи ў гўш хоњад дод; барои њамин њам лашкар кашидааст ў – барои талќину иќрори сухани хеш. Сухане, ки ќудрати абадист.

Вале баъдтар Чингизхон базмашро хобонд. Дили пуризтиробаш танњої мехост. Сабабаш он буд, ки…

Ба љои дамгирї наздик шуда, Чингизхон боз, бори сеюм ба абри шиноси тори сараш диќќат дод ва якбора дилаш гум зад. Моту мабњути дарки фавќулъодаи хеш, саропо сард гашту замин дар назараш тањурў шуд – ба як зўре даст ба ёли аспаш бурд, ки сарнагун наравад. Њаргиз бо ў чунин њолат рух надода буд, зеро мављуде рўи Замини сияњпистон – ин асоси вайронинопазири дунё, ки Афлок барои њаёту њокимият эњдо кардааст, ўро чандон мафтун карда наметавонист, ки аз ѓафлат ба њайрат биёяд; чунин менамуд, ки њамааш рўшан аст, ягон чиз дар ин дунё ќодир нест, ки хиради бетарањњуми ўро мафтуну дили аз хунрезињо сангбастаашро мањзун бикунад; њоло нашудааст, ки ў, номуси хониашро ба хок афканда, аз тарс чун занон ба ёли асп часпида бошад. Чунин нашудааст ва набояд бишавад, чунки хеле барваќт, гуфтан мумкин, аз бачагї, аз он замоне ки бародари худ – Бектери наврасро бо камонѓўлаки хеш парронд, - зоњиран – барои як моњияки башастафтода, вале дар асл,- ў бо њиси бемањал бедоршудаи гургонааш бў бурд, ки зини ќисмат барои ду кас танг аст, - аз њамон ваќт ин љониб, зиндагиро бо роњи дурусту беѓалат – муштзўрї дарёфт; чизе нест ва нахоњад буд, ки пеши ќудрат мутеъ нашавад, ба зону наафтад, рангаш наканад; чї љои бандаи осї, ки сангу оташу обу дарахт ва дарандаю паранда аз фишори зўри љоњилона ба хоки тира яксон мешавад.

Љое, ки зўрї њукмрон аст, зар љуз мисе несту гул – љуз хоре. Бино бар ин, хулосае бармеояд: њар чизе, ки помол карданаш имкон дорад, ночиз аст ва њар касе, ки бар поят меафтад, - вобаста ба кайфи њоли мутарањњим – сазовори тарањњум. Дунё њамин аст…

Вале Афлок, ки таљассуми Абадияту Бекаронист ва гоње дарвешони Њимолойу китобхонњои овора тафсираш мекунанд, дигар аст. Оре, як ў, Осмон-Тенгрии дастнорас зери њукму фармони ў нест. Балки пеши он ў худ касе нест – на исён карда метавонаду на тарсонда ва на зиддаш лашкар кашида. Илољи ягона пеши Осмон-Тенгри, ки аз ќисмати заминиёну чунон ки китоббозњои Њимолой мегўянд - њаракати дунёњо огоњ аст, ниёиш кардану сари таъзим фуровардан аст. Аз ин рў, чун њар як бандаи миранда, бо дуову ќурбонињояш Осмонро зорї мекард, ки лутфу марњаматаш намояду олами хокиро батамом зердасташ кунад; ба гуфти њакимони овора, Коинот, ки пури оламњо бошад, Осмонро мушкил аст, ки олами хокиро зери њокимияти пурраву мутлаќи ўву авлодаш бисупорад; магар муќтадиртару арзандатар аз ў дар байни одамони рўи замин њаст? Нест, дигар одаме нест, ки аз ў зўртар бошаду Чањор Сўи Оламро идора карда битавонад. Ботинан ў торафт бештар бовар мекард, ки њаќќи махсуси аз Афлок дархостани њокими халќњо будан - он чизеро дорад, ки дигаре љуръати хоњишаш намекард; ягон кас бояд њукмронї бикунад, охир, пас бигзор он шахсе бошад, ки дигаронро зўран мутеи хеш бигардонад. Афлоки бахшандаю мењрубон то њол истилову ќудратафзоиашро халалдор накарда буд ва Чингизхон торафт мўътаќидтар мешуд, ки Афлок бар вай назари дигар дорад ва азизу авлиёяш мададгори ўянд. Лаънату нафринњои бемисли мардуми бадодомадаи кишварњое, ки ў ба дами теѓу коми оташ дучорашон карда буд, ба сараш фурў мерехт, вале кораш бобарор буду њељ яке аз ин нафринакњо ба афзоиши ќудрату шўњрати мудњишаш таъсире намедошт. Баръакс, њар ќадар ки дуои бадаш мекарданд, аз оњу фарёди мардум, ки Афлокро ба имдод мехост, бештар сарфи назар менамуд. Бо вуљуди ин, гоњ-гоњ ба дилаш вањму шубњае роњ меёфт, ки мабодо ќањри Афлокро биёраду гирифтори љазоњои он бигардад. Дар чунин њолатњо хони кабир лањзае карахт мешуд, худро дар худ саркўб мекард, тобеъонашро имкони даме фароѓат медод, омода мешуд таънаи сазовори Афлокро бипазирад ва њатто тавба кунад. Вале Афлок хашм намекард, норозигии худро зоњир намесохту ўро аз лутфи бекарони хеш бенасиб намегардонд. Ва ў, чун њангоми ќимор, бар раѓми он чизе, ки њукми азалаш мехонданд, њарчи бештар таваккал мекарду сабри Афлокро имтињон менамуд. Афлок тоќат мекард! – ва ў натиља мегирифт, ки барояш коре номумкин нест. Бо мурури солњо эътиќодаш мустањкамтар мешуд, ки ў мунтахаби Афлок, мањз Фарзанди Афлок аст.