Читать «Сьцяна (на белорусском языке)» онлайн - страница 32
Сократ Янович
- Не. Бывайце здаровы.
- Да пабачэньня.
Прызнацца, у Беласток выяжджаў Сьцяпан зь нейкай няўпэўненасьцю. Не грубiянства выклiкала ў iм разгубленасьць. Цяпер, паглыбляючыся ў тую размову, ён амаль з жахам усьведамляў сабе, што супрацоўнiкi ў Бельску пагадзiлiся даўным-даўно на тое, каб быць непаўнацэннымi. Як-жа назваць iх тоесамасьць з працоўнай часткай грамадзтва, якiм кiруюць - яны пераконаныя ў тым беспатрэбна хiтрыя ды iнтэлiгентныя. У гэтым ступiў Сьцяпан на зарослую сьцежку суадносiнаў памiж селянiнам i панам, вытваральнiкам матэрыяльных багацьцяў i карыстальнiкам iх. Ня так i далёка грымела водгульле сiвой мiнуўшчыны, якая хмарай насоўвалася на пакiнутыя абшары. Адыйдзе яна й нiколi ня вернецца, але яшчэ спустошыць градам новазялёную буйнасьць, абсьцябае яе...
У раздражненьнi думаецца ўсялякае.
Сумленевiч застудзiўся; за дарогу зьмёрз ён у ногi. У вагоне, якiм вяртаўся дадому, было холадна; падшукаць цяплейшага - паленаваўся (пашанцавала яму мець жвавага спадарожнiка). Сiплы кандуктар - у вадказ на Сьцяпанавы заўвагi наконт дрэннага абаграваньня - адсек: "Я вас не запрашаў сюды".
14
Зусiм дрэнна адчуў сябе Сумленевiч на працы. Кiнуў ён пiсаць даклад аб вiзытацыi бельскага аддзелу й пайшоў да лекара. Там гудзеў натоўп хворых, насупраць белых дзьвярэй. Мэдсястра выкрыквала чарговыя прозьвiшчы й кожны раз прасiла: "Людзi! Сядайце, ня стойце так, бо нiкому не даяце прайсьцi".
Боль галавы не дазваляў Сьцяпану што-кольвек чытаць. Ад гарачкi яму сьпякалiся вусны.
- У вас пачаткi запаленьня лёгкiх, - сказала Сьцяпану лекарка. Яна выпiсала яму накiраваньне ў рэнтгэнаўскi габiнэт.
- Я ледзь трымаюся на нагах, панi доктар, - узмалiўся ён. - Нiкуды не пайду...
- Гэта недалёка, - яна назвала блiзкi адрас. - Вы-ж мужчына, - дадала яна, зь мiлай грымасай. - Зрабiце клiшу й тады пахварэеце сабе, паляжыце ў пасьцелi...
- А што будзе, калi я памру?! - няньчыўся ён. На пальцы яе рукi залацiўся шлюбны пярсьцёнак, надта шырокi.
- Не, вы ня зробiце гэтага. Прымеце прадпiсаныя вам лякарствы й уваскрэсьнеце. Трэба вам верыць у мэдыцыну. Прынясеце мне рэнтгенаўскую клiшу - атрымаеце дадатковыя рэцэпты. Добра?
- Дамовiлiся, - боль, так адчуваў Сьцяпан, як бы памяншаўся. - Адчую свой канец - паклiчу вас. Можна?
- Выспавядаць? - хмурылася яна. - Будзе з чаго? - хуценька запаўняла бюлетэнь, пакiдаючы Сьцяпана па-за ўвагай. - Даю вам тыдзень вольнага, каб вы адпачылi ад шэфа, - зграбна прыцiснула да блянку сваю маленечкую iмянную пячатку. - Хварэйце на здароўе.
- Сумна бяз шэфа, - Сьцяпан: "У яе, напэўна, недурны муж i таму яна не баiцца какецтва, паненскага свавольля".
- Так? Няма чым хвалiцца, - яна кораценька запiсала ў карце хваробы.
Па лякарствы хадзiла Кiра.
Тэмпэратура ў яго падскочыла звыш трыццацi дзевяцi градусаў. Сьцяпан правальваўся ў бяздоньне, у несканчонасьцi якога мiгцела яму трывожнае. Вынырала зь яго бяспамяцi якоесьцi скрыжаваньне вулiц у горадзе з высачэзнымi дамамi, каб аддалiцца й зьнiкнуць, быццам агеньчыкi сустрэчнай станцыi, празь якую праiмчаўся ў цягнiку мiжнароднага маршруту. У купэ прасадзiў галаву кандуктар з пабялелым тварам: "Памятайце, што я не запрашаў вас сюды! Тут вам i будзе каюк! На чыгунку за Бельскам налезла гара Джамалунгма. Але я выскачу ў вадхон. Чао, казлы адпучшэньня!" Iнтэлiгентны спадарожнiк Сьцяпана выбiў локцем шыбу й тузануў яго за рукаў: "Уцякайма!" Наперадзе загрымеў выбух катастрофы. "Я таму слухаў вашай гутаркi, бо нудзiўся. Вы мяне зусiм не цiкавiце, i за гэта я прашу ў вас прабачэньня", - ён, спадарожнiк, з жахлiвай адкрытасьцю пацалаваў...