Читать «Прымакі» онлайн - страница 5

К а ц я р ы н к а (убок). Ужо мы з Мацейкам сваякі!

Д а м і ц э л я. Што я скажу – як даведаецца – свайму Трахіму?

М а к с і м. Куды я дзенуся – як даведаецца – ад сваёй Паланеі?

К а ц я р ы н к а (убок). Як гэта я, пасля такога сваяцтва, буду цалавацца з Мацейкам?

Д а м і ц э л я (з рызыкай). Гэта ты ўсё, гад, наварыў гэтай саладухі, каб цябе зямля ненасіла, абібок пракляты! Бяссорамнік! А яшчэ – кум! Хоць бы пайшоў, злыдзень, дамоў у сваёй пары, каб мае і людскія вочы не бачылі!

М а к с і м. Не я, а ты, ведзьма, вінавата! Нарабіла пекла і маёй, і сваёй хаце ды яшчэ рызыкуе. Нашто пусціла на свой ложак, калі бачыла, што гэта я – не я?

К а ц я р ы н к а (убок). Шкода, што мамка дзядзьку падсаджвала!

Д а м і ц э л я (заламаўшы рукі, слязліва). I што тут рабіць, што чыніць? Не будзе ўжо мне жыцця з Трахімкам, на векі вечныя не будзе! Прапала маё сумленне кабечае, за нямашто прапала! Асталася адна сцежка-дарожка: пайду ўтаплюся, ды ўсё тут! Хай мяне ўжо цяпер халодная вадзіца галубіць, а не мой саколік Трахімка. (Плача, абапёршыся на мешалку.)

М а к с і м. Страшны суд будзе дома, ох, на ўсё жыццё маё страшны! Не зазнаць ужо мне на векі вечныя дабра і спакою са сваёй Паланейкай. Які я цяперака, к чорту, муж яе? Як там ні было, а ўсё-такі перажыў век паводле боскага прыказання, хоць мо і былі якія грашкі тайныя, але не такія ж ужо яўныя! А цяпер... цяпер адно збаўленне асталося для святога яе і майго спакою: дзяга ёсць,пайду і павешуся. Хай пятля раменная маю шыю абыме заместа ручак цёпленькіх маёй Паланейкі. (Звесіў галаву і задумваецца.)

К а ц я р ы н к а (убок). На табе, баба, груцы з бобам! Да нашага сваяцтва з Мацейкам прыбудзе яшчэ жалоба.

Д а м і ц э л я. Нічога-такі іншага не выходзіць: пайду тапіцца! Апошнія мінуты прыйшлі майго жыцця. (Да Кацярынкі.) Як прыйдзе татка, то скажы, дзетка, што ўтапілася вось праз гэтага... Дзе мая толькі хустка? (Шукае хустку.)

М а к с і м. Няма інакшае рады: пайду павешуся. Апошні канец на мяне прыйшоў. (Да Кацярынкі.) Як убачыш, Кацярынка, маю Паланею, дык скажы, галубка, ёй, што я павесіўся вось праз гэту... Дзе толькі мая шапка? (Шукае шапку.)

Д а м і ц э л я (закручваючы хустку). Бывай здарова, дзеткі. Кланяйся тату! (Хочавыходзіць.)

М а к с і м (надзяваючы шапку). Бывайздарова, Кацярынка! Кланяйся маёй Паланеі! (Хоча выходзіць.)

К а ц я р ы н к а (убок). Я думала, штояны жартуюць, ажно такі папраўдзе шукаюць гуза. (Забягаючы ад парога да Максіма і Даміцэлі.) Што гэта вы? За ночклёпкі ўсе ў галаве пагублялі? Мала аднаго грэху, дык хочаце яшчэ другі на душубраць! Вось лепей памірыцеся ды думайце, як з гэтай бяды выкараскацца, каб воўкбыў сыт і каза цэла. Снеданне на сталезастыне, зглуміцца, а яны скарэй вешацца, тапіцца! Калі ўжо так не хочаце мірыцца, то хоць без міру пад'ешце, тады і работа складней пойдзе, як пацяжэеце. Апа-мойму, лепш не смяшыце людзей, і ўсётут!

Д а м і ц э л я. А мо і праўду кажаш, Кацярынка? Што ты, кумок, на гэта?

М а к с і м. Дый, па-мойму, свацейка, гэтак лепей будзе... У жываце маім ужо даўно салаўі пяюць. Паснедаем, а там...