Читать «Ёна, або Мастак за працай (на белорусском языке)» онлайн - страница 2

Нарэшце, гэтая ўяўная бяда падаравала Ёну i адданага брата ў асобе яго сябра Рато. Ратовы бацькi часта запрашалi ў госцi маленькага лiцэйскага прыяцеля свайго сына, бо спачувалi хлопчыку ў няшчасцi. Iх жаласлiвыя прамовы абудзiлi ў сыне, здаравяку атлетычнага складу, жаданне ўзяць пад апеку гэтага хлапчука, лёгкiя поспехi якога ўжо тады захаплялi Рато. Захапленне i паблажлiвасць вельмi добра спалучалiся ў iх сяброўстве, якое Ёна, як i ўсё астатняе, прымаў з падбадзёрлiваю прастатой.

Калi Ёна без асаблiвых намаганняў скончыў вучобу, яму зноў пашанцавала. Ён паступiў на працу ў бацькаву друкарню, дзе заняў неблагое становiшча, а ўскосна - здабыў i прызванне мастака. Ёнаў бацька, найбуйнейшы выдавец у Францыi, меркаваў, што менавiта цяпер, падчас культурнага крызiсу, будучыня больш як нiколi належыць кнiзе. "Гiсторыя паказвае, - казаў ён, - што чым менш люд чытае, тым больш ён купляе кнiг". Зыходзячы з гэтага, рукапiсы, якiя яму прыносiлi, ён чытаў рэдка, а друкаваць iх цi не вырашаў, кiруючыся асобаю аўтара цi надзённасцю тэмы (i таму, што з гэтага пункту погляду адзiнай заўсёды надзённай тэмай быў секс, выдавец нарэшце спецыялiзаваўся). Клапацiўся ж ён толькi пра тое, каб аздабленне кнiгi было больш арыгiнальнае, а рэклама больш танная. Такiм чынам, адначасова з працай у аддзеле, якi займаўся чытаннем i рэцэнзаваннем рукапiсаў, Ёна атрымаў шмат вольнага часу, якому трэба было знайсцi нейкi ўжытак. Так ён i сустрэўся з жывапiсам.

Упершыню Ёна заўважыў у сабе такi нечаканы, але i неаслабны запал i неўзабаве ўжо цэлымi днямi аддаваўся маляванню. Хутка ён дасягнуў у сваiм новым занятку вялiкiх поспехаў, якiя далiся яму па-ранейшаму без намаганняў. Здавалася, нiшто iншае не цiкавiла яго, i Ёна ледзьве паспеў ажанiцца ў належным узросце: маляванне захапляла яго цалкам. Да людзей i абставiн, з якiмi яму даводзiлася сутыкацца ў будзённым жыццi, ён ставiўся заўсёды з зычлiвай усмешкай, i гэта вызваляла яго ад непатрэбнага клопату. Спатрэбiўся няшчасны выпадак, калi матацыкл, якiм занадта хвацка кiраваў Рато, везучы на заднiм сядзеннi свайго сябра, перакулiўся, i рука ў Ёны аказалася ў гiпсе, каб паранены небарака ад нуды i бяздзейнасцi зацiкавiўся нарэшце каханнем. I ў гэтым здарэннi Ёну бачыўся дабратворны ўплыў яго зоркi. Каб не аварыя, ён не выбраў бы часу разгледзець Луiзу Пулен так, як яна таго заслугоўвала.

Зрэшты, па думцы Рато, Луiза ўвогуле не была вартая ўвагi. Сам кароткi i каржакаваты, ён любiў жанчын высокiх i дзябёлых. "Не ведаю, што ты знайшоў у гэтай казурцы", - казаў ён. Луiза сапраўды была маленькая, смуглявая, чарнавокая i чорнавалосая, але затое ў яе былi вельмi зграбная постаць i прыгожы твар. Рослага, мажнага Ёну замiлоўваў выгляд гэтай малышкi, тым больш што яна была дзяўчына ўвiшная. Дзейнасць - вось што было прызваннем Луiзы. I гэта прызванне вельмi ўдала стасавалася з густам Ёны да iнертнасцi i ўсiх выгод, якiя з яе вынiкаюць. Спачатку - прынамсi, пакуль яна лiчыла, што Ёну цiкавiць выдавецкая справа, - Луiза занурылася ў лiтаратуру. Яна чытала ўсё запар, без разбору i ўжо праз некалькi тыдняў магла на ўсё выказаць сваё меркаванне. Ёна быў у захапленнi, цяпер, на яго думку, ён мог зусiм нiчога не чытаць - Луiза i так давала яму дастатковыя звесткi i паведамляла пра ўсе найбольш важныя падзеi ў лiтаратуры. "Цяпер, - запэўнiвала Луiза, - не варта казаць, што той або той паганы цi брыдкi, але - што ён сам хоча быць паганым i брыдкiм". Адценне гэта было немалаважнае, бо пагражала, як зазначыў Рато, прывесцi да асуджэння ўсяго чалавечага роду. Але Луiза аўтарытэтна заявiла, што гэтую iсцiну падтрымлiваюць адначасова i бульварная прэса i часопiсы фiласофскага кiрунку, i таму яна ёсць усеагульная i бясспрэчная. "Хай будзе па-вашаму", - сказаў Ёна i адразу забыўся на гэта бязлiтаснае адкрыццё, каб зноў паглыбiцца ў мары пра сваю зорку.