Читать «Блакiтны вецер (на белорусском языке)» онлайн - страница 2

Цяперашнiя студэнты не падабалiся Лагацкаму. Ён i не заўважыў, як у яго сапсаваўся настрой. Зноў ла лесвiцы ўбачыў недакуркi, i зноў успомнiўся Толiк. Якраз дарэчы: не хацелася думаць пра студэнтаў. "Дарэмна ўсё ж пакрыўдзiў хлопца, не схадзiў на гэтыя праводзiны. "На адыходную" - здаецца, сказаў Толiк. Палiчыць, што абышоўся з iм па-свiнску, i будзе мець рацыю. Не праз работы ж тыя адмовiўся... Не, не палiчыць: я для яго, вiдаць, дужа занятая, вучоная асоба. Смешна гэтак саромеўся, запрашаючы да сябе, i чамусьцi выцер аб палавiк ногi, калi выходзiў". Лагацкаму стала сорамна: "Вучоная асоба! Нiчога сабе апраўданне... Якая прыкрасць!"

Выбiта шкло ў дзвярах, на фанерцы крэйдай напiсана: "Тут жыве Зоя". I стаяць тры вялiкiя клiчнiкi. "Якая-небудзь Толiкава знаёмая, i, глядзi, была на провадах. Добра, што не пайшоў туды, а то давялося б прыкiнуцца другам моладзi. Так сказаць, старэйшы таварыш i юная змена... Роля яўна не для мяне. I сваiх студэнтаў даволi".

Ён падумаў раптам, што ўсё гэта глупства, i раззлаваўся на сябе: "Ну, не пайшоў, i добра... А тут нейкiя сумненнi, нейкi дзiцячы самааналiз. Смешна. I наогул..."

Ён выйшаў на вулiцу, спынiўся. Нешта незразумелае з iм робiцца ў апошнi час: ну, хоць бы гэты сон, бадзянне ноччу. Лагацкi пастаяў у роздуме, агледзеўся. Было маўклiва на вулiцы, пуста, i ў самай моцы быў марозiк, такi вастраваты, жорсткi, але прыемна цвярозлiвы. Няпэўна i нудна пачало паколваць у скронi: можа ад свежага паветра. "Чаго я выйшаў?" - думаў Лагацкi.

Якраз перад iм ляжаў, нiбы ў руiнах, недабудаваны дом, той самы, якi заўсёды бачыў з акна кватэры. Першыя цаглiны тут паклалi яшчэ вясной, летам будаўнiцтва чамусьцi спынiлi, а цяпер распачалi зноў. Лагацкi звыкся з домам, i ён стаў для яго нiбы жывой iстотаю. I, нiбы чалавек, дом абрастаў патрохi ўспамiнамi.

Стары знаёмец, ён дзялiўся iмi цяпер з Лагацкiм. А той разумеў усё i бачыў, як зямля, выкiнутая некалi экскаватарам, прыцярушаная пасля сняжком, рабiлася добраю горкай. Як прыходзiлi на яе дзецi, i вось: хто на санках, хто на нагах, а хто i на тым самым месцы, якому i належыць здаўна адказваць за нястрымныя гаспадаровы фантазii, спрабавалi тут i крутасць горкi i разгон з яе.

"Стары знаёмец, без аблiчча i нумара дом, - думаў Лагацкi, - i я расказаў бы табе, чым была для мяне гэтая незнарок падгледжаная наiўнасць. Ды ты не ведаеш, што такое пах i водар маленства, не разумееш, чаму чарнiльная пляма, выпадкова ўбачаная на снезе, можа хваляваць мацней, чым самае сталае дзiва".

Ды ён, Лагацкi, i не хацеў такога. Ён ведаў: сапраўднае дзiва было цi простае, як гэта дзiцячая горка, цi наiўнае, як выцвiлы паркаль. I сапраўды вецер быў блакiтны, як у сне. У iм было ўсё: трывожная смуга даляглядаў i незабыўнае святло маленства; дажджы густыя, як вецер, i пах сунiц; шчымлiвая радасць у сэрцы i непрыкрытае, вясёлае здзiўленне перад светам. Якраз усё тое, чаго не хапала цяпер Лагацкаму.

Ён адчуваў, што вельмi змарыўся. Лекцыi ў iнстытуце стамлялi яго i можа яшчэ больш - размовы ў прафесарскай. Званiў тэлефон, выходзiлi i заходзiлi людзi, сакратарка бегала з раскладам, выкладчыкi скардзiлiся на студэнтаў, быццам усё гэта было так важна i быццам студэнты былi калi-небудзь анёламi. Лепш за ўсё было Лагацкаму, калi не турбавалi яго. I тады можна было сядзець, не слухаючы, засяродзiўшыся ў сабе, - i гэта было чаканнем дзiва. I яно прыходзiла i шчымлiва кралася ў сэрца то нечым голасам, пачутым з калiдора, то скразнячком, што бiўся ў фортцы, то шчодрым пахам вады, невядома кiм распырсканай па падлозе. Гэта блукаў недзе i трывожыў Лагацкага блакiтны вецер.