Читать «Чалавек на лаўцы (на белорусском языке)» онлайн - страница 25
Жорж Сименон
- Нiбыта спiць...
Мэгрэ зрабiў усё належнае.
- Ён i зразумець не паспеў, што здарылася, - уздыхнула жанчына. - А як ён любiў жыццё!
Яны цiха выйшлi, i панi Турэ зачынiла дзверы.
- Вы будзеце на пахаваннi, пан камiсар?
- Буду. Таму i прыйшоў.
Монiка па-ранейшаму сядзела нерухомая. Пачуўшы, што сказаў камiсар, яна адразу ж уздыхнула.
- Напэўна, вы i вашы сёстры знаёмыя з усiмi, хто будзе на пахаваннi, а я не ведаю нiкога...
- Разумею! - усклiкнуў Маньен, нiбыта гэтая думка прыйшла i яму самому ў галаву адначасна.
Сваiм пыхлiвым выглядам ён паказваў, што ведае ўсё наперад.
- Я проста папрасiў бы вас паказаць мне на пахаваннi незнаёмых людзей, калi такiя будуць.
- Вы думаеце, прыйдзе забойца?
- Неабавязкова. Але мой абавязак - нiчога не ўпускаць.
- Вы маеце на ўвазе якую-небудзь жанчыну? - спыталася панi Турэ.
I яе твар, i твары сясцёр адразу ж сталi аднолькава злыя.
- Я нiчога не маю на ўвазе. Я шукаю забойцу. Калi заўтра на пахаваннi вы зробiце мне знак, я зразумею.
- Калi заўважым любога незнаёмага?
Мэгрэ кiўнуў, папрасiў прабачэння за клопаты i выйшаў. Маньен правёў яго да дзвярэй.
- Натрапiлi на след? - спытаўся ён тонам, якiм гавораць з доктарам пасля агляду хворага.
- Не.
- I не маеце нiякiх падазрэнняў?
- Нiякiх. Да пабачэння.
У машыне Мэгрэ ўспомнiў, як дваццацiгадовым юнаком ён трапiў упершыню ў сталiцу. Тады яго найбольш уразiў няспынны рух натоўпу, калаўрот сотняў тысяч людзей. Ён з мiжвольнай трывогаю назiраў за тымi, хто, страцiўшы раўнавагу, кiдаўся ў паток i плыў па цячэннi. Але асаблiвае спачуванне выклiкалi ў яго сцiпла i чыста апранутыя людзi. Якiх толькi намаганняў яны не прыклалi, каб застацца на паверхнi i стварыць iлюзiю, што яны жывуць i што гэтае жыццё вартае таго, каб яго пражыць!
Вось i Луi Турэ дваццаць пяць гадоў сядаў кожнае ранiцы ў адзiн i той самы цягнiк, бачыў адны i тыя ж твары, i пад пахаю ў яго быў адзiн i той самы загорнуты ў цырату сняданак; увечары нябога вяртаўся ў сваё жытло, якое Мэгрэ называў у думках "домам трох сясцёр". Хоць сёстры i жылi на суседнiх вулiцах, яны закрывалi нябожчыку далягляд, як вялiзны мур.
- У камiсарыят, шэф? - пытаўся шафёр.
- Не. Дамоў.
Гэтым вечарам ён пайшоў з жонкаю ў кiнатэатр на бульвары Бон-Нувэль, той самы, куды хадзiў i Луi Турэ. Яны двойчы прайшлi мiма таго самага тупiка.
- У цябе кепскi настрой? - спыталася жонка.
- Не.
- Ты за ўвесь вечар i слова не сказаў.
- Ты што?.. А я i не заўважыў.
Уранку на горад абрынулася залева. Лiло як з вядра. Вецер вырываў з рук мiнакоў парасоны.
- Такое надвор'е часта бывае на пахаванне, - заўважыла панi Мэгрэ. Багата сёння клопату?
- Яшчэ не ведаю.
- Надзень галёшы.
Мэгрэ так i зрабiў, але ўсё роўна паспеў добра прамокнуць, перш чым удалося сесцi ў таксоўку. Халодныя кроплi сцякалi з капелюша за каўнер.
- На набярэжную Арфэўр.
Пахаванне адбудзецца ў дзесяць. Мэгрэ з нецярпеннем чакаў, калi прыйдзе Нэвэ. Ён вырашыў узяць яго з сабою: а раптам каго-небудзь пазнае на пахаваннi?..
- Ёсць што новае? - спытаўся камiсар у Сантонi. - Не?.. Складзi спiс Жарысавых сяброў, знаёмых, увогуле, усiх, з кiм ён сустракаўся апошнiя гады.