Читать «Нябожчыкава люстра (на белорусском языке)» онлайн - страница 2

- Ах, дарагi сябар, я вас не бачыў цэлую вечнасць. Я заўсёды адчуваю сябе шчаслiвым, што мне пашанцавала быць побач з вамi, калi вы займалiся справай Варонiнага Гнязда. Пасля таго мне здаецца, што я ў курсе, як кажуць. Дарэчы, я бачыў лэдзi Мэры толькi на тым тыднi. Чароўнае стварэнне - папуры i лаванда!

Паслухаўшы трохi пра свежыя скандалы - нясцiплыя прыгоды дачкi графа i абуральныя паводзiны вiконта, Пуаро здолеў уставiць у гаворку iмя Гервазы Шэвенi-Гарэ.

Мiстэр Сэтазвэйт адгукнуўся адразу ж.

- А, гэта характар, нiчога не скажаш! Апошнi баранет - такая ў яго мянушка.

- Пардон, я не зусiм разумею.

Мiстэр Сэтазвэйт памяркоўна растлумачыў чужому чалавеку:

- Гэта жарт, разумееце - жарт. На самай справе ён не апошнi баранет у Ангельшчыне, але ён такi i ўвасабляе канец эры. Адважны Неразважны Баранет, звар'яцелы баранет сарвi-галава, вельмi папулярны ў раманах мiнулага стагоддзя, чалавек, якi iдзе ў самы неверагодны заклад i выйграе яго.

Сэтазвэйт пачаў больш падрабязна тлумачыць, што ён мае на ўвазе. У маладыя гады Гервазы Шэвенi-Гарэ плаваў вакол свету на паруснiку. Удзельнiчаў у экспедыцыi на полюс. Выклiкаў рызыканта-пэра на дуэль. Пабiўшыся аб заклад, ён заехаў на сваёй любiмай кабыле па лесвiцы ў дом герцага. Аднойчы выскачыў з ложы на сцэну i вынес з тэатра славутую актрысу на сярэдзiне яе ролi. Анекдотаў пра яго было не злiчыць.

- Гэта старадаўняя сям'я, - гаварыў далей мiстэр Сэтазвэйт. - Сэр Гай дэ Шэвенi ўдзельнiчаў у першым крыжацкiм паходзе. Цяпер, на жаль, род, здаецца, згасае. Стары Гервазы - апошнi Шэвенi-Гарэ.

- Ён збяднеў?

- Нiколькi. Гервазы казачна багаты. Валодае каштоўнай нерухомай маёмасцю радовiшчамi вугалю, i ў дадатак ён, калi быў яшчэ малады, заснаваў шахту ў Перу цi недзе ў iншым месцы ў Паўднёвай Амерыцы, i яна прынесла яму багацце. Незвычайны чалавек. За што нi возьмецца, заўсёды ўдачлiва.

- Зараз ён пажылы чалавек, вядома?

- Так, бедны, стары Гервазы. - Мiстэр Сэтазвэйт уздыхнуў, пакiваў галавой. - Большасць людзей сказала б, што ён вар'ят. Гэта праўда, але часткова. Ён вар'ят не ў тым сэнсе, што ў яго няма памяцi або што ў яго галюцынацыi, а ў тым сэнсе, што ён анармальны. Ён заўсёды быў чалавекам вялiкай арыгiнальнасцi.

- I з гадамi арыгiнальнасць становiцца эксцэнтрычнасцю? - зрабiў здагадку Пуаро.

- Менавiта. Гэта якраз тое, што здарылася з бедным старым Гервазы.

- У яго, мажлiва, раздутае ўяўленне пра сваю асобу?

- Абсалютна. Я думаю, у галаве Гервазы свет заўсёды быў падзелены на дзве часткi: на адной яны, Шэвенi-Гарэ, на другой - усе астатнiя людзi.

- Гiпербалiзаванае пачуццё сваёй радавiтасцi!

- Але. Усе Шэвенi-Гарэ фанабэрыстыя, як д'яблы, - законы дыктуюць яны! У Гервазы, апошняга з iх, гэтага аж занадта. Сапраўды, калi яго слухаеш, можна падумаць, што ён, э-э, усявышнi!