Читать «Змагарныя дарогi (на белорусском языке)» онлайн - страница 364

У пiўнушцы пры сталох былых менскiх кадэтаў вялiся ажыўленыя гутаркi. Шмат хто даўно мiжсобку ня сустракаўся. Заўтра мае адбыцца першы агульны зьезд Згуртаваньня Беларусаў у Вялiкай Брытанii, i гэта падзея была для iх ня толькi днём супольнае сустрэчы, але й пэўнага трыюмфу. Як-нiяк будавалi новае, пракладалi новыя шляхi на тым агульным шляху, якi некалi мае завярнуць на вызваленую Бацькаўшчыну.

Пад хмяльком дзялiлiся цяпер рознымi згадкамi зь перажытага, чутага, бачанага. Нагода-ж была першая й агульная.

- Маладзец ты, Вiктар. Адным словам, Капанскаму кажаш, межы беларускiя паказаў. Нявузка! - гаварыў Сянькевiчу Кастусь Дзежка. - За тваю працу мала цябе пахвалiць, але, мусiць, прыйдзецца й паставiць. Як ты думаеш, Сымон?

- Прапанову падтрымоўваю.

- Гэй! - паклiкаў Дзежка кельнара й замовiў чатыры вiскi.

- А ты помнiш, Кастусь, як мы ў Занеўскага твае боты ў Вiльнi на адыходзе з Бацькаўшчыны прапiлi? - прыгадаў Вiктар Караткевiч.

- I добра зрабiлi, а то чорту рагатаму Веньцю засталiся-б.

- Хапiла яму й Сымонавага кажушка.

- Ха-ха-ха! - зарагаталi дружна два Спарышовы сябры.

- Ты, мусiць, не ведаеш, Сянькевiч, пра Сымонаў кажушок. Трэба будзе табе пры нагодзе расказаць, - прыабяцаў Дзежка, а Вiктар Сянькевiч слухаў зь ветлiвай загадкавай усьмешкай.

Кельнар паставiў перад хлопцамi чатыры порцыi шкоцкага вiскi.

- Ну то, хлопцы...

- За што-ж вып'ем?

- Ты, Дзежка, прапануй.

- Сябры, як паперакульваем чаркi, то вобземлю iх, бо будзем пiць тост за нашу галоўную мэту! - прыўстаў Дзежка, а за iм i сябры.

- Добра. Дык аб гэтай мэце давай.

- Сябры! Прапаную выпiць за хуткае вызваленьне нашае Бацькаўшчыны! I давайце будзем старацца ўсiмi сiламi, каб тое вызваленьне прысьпешыць!

- За вызваленьне!

У адзiн мiг апусьцелi чаркi й адна за другой пырснулi кавалкамi дробнага шкла на падлозе ў кутку.

- Брава, хлопцы! - захапiўся Дзежка й зрокам нявiннага сустрэў устрывожаны погляд кельнара. Падхмеленая публiка прыцiхла, зацiкавiўшыся водгаласам шкла.

- А ты чаго, брат, так перапалохаўся? - гаварыў Дзежка кельнару. - За чаркi зараз плачу. Мы пiлi за вызваленьне! Разумееш? Адкуль ты можаш разумець. Ты думаеш, братка, што Гiтлер быў найгоршы, але пачакай. Ты ня ведаеш маскалёў!

V

Назаўтра вялiкая заля ў будынку на Лiндэн Гардэнс была перапоўненая жаўнерскай масай. Пазьяжджалiся з розных адзьдзелаў чужое армii, з усiх закуткаў Вялiкае Брытанii. Сабралася звыш паўтары сотнi сяброў i дэлегатаў. Было-б, пэўна, больш, калi-б не перашкоды шматлiкiх афiцэраў, якiя адмаўлялiся выдаваць пропускi на гэты, паводле iх, некарысны для польскiх iнтарэсаў зьезд. Але лёд быў праламаны. Першы зьезд Згуртаваньня Беларусаў Вялiкае Брытанii меў быць асноўнай вехай на шляху да самавыяўленьня й згуртаваньня беларусаў з польскае армii, а пасьля й iншых беларускiх эмiгрантаў у Ангельшчыне.