Читать «За волю (на белорусском языке)» онлайн - страница 7

Вера чытала ня толькi ўсё казённае, што падсоўвалi клюбу пашыральнiкi камунiстычнага "прагрэсу". Побач "Как закалялась сталь" ляжаў Дыкэнс i Ўiтман, Пушкiн i Маякоўскi. Некаторы час цi не найбольш была аблюбавала паднятага да стратасфэрнае вышынi бальшавiцкiмi маскалямi "буревестника революции". Здавалася ёй, што шматлiкiя ягоныя гэроi чулiся-б як дома ў асяродзьдзi людзей з капальняў, дзе пачалося ейнае жыцьцёвае падарожжа. У музыцы-ж Вера захаплялася Бэтховэнам i Чайкоўскiм, Стравiнскiм i Гэршвiнам. З асалодай таксама сьпявала беларускiя песьнi, што ззамоладу запомнiла калi лiлiся з вуснаў маткi.

Любiла думаць i разважаць а нiхто язык яе нiколi траплом не назваў. Ейную прыгажосьць на вулiцы гораду часта трымалi на воку розныя вульгарныя нахабнiкi, што прапанавалi часамi такое, ад чаго твар залiваўся румянцам. Цi гэтая вiдавочная фiзычная спакуса была прыродным дарам цi пакараньнем? Над гэтым давялося разважаць пасьля аднаго выпадку, якi прыгадвала з жахам i каторы меў значны ўплыў на яе маладыя гады й пазьнейшыя адносiны да мужчынскага полу.

Нарэшце прыйшоў той доўгачаканы й радасны дзень. Перад групай канадыйскiх "суайчыньнiкаў" сваёй перамогай i фанабэрыста надзьмутай магутнасьцю афiшавалася амаль непашкоджаная Масква i ўжо намагаўся загойваць раны трохгадовае блякады Ленiнград. Наведалi "ўдарны завод" i "перадавы калгас", пакланiлiся мумii на Краснай плошчы. Хадзiлi слухi, што побач мумii Ленiна палажылi i ягонага "насьледнiка" Сталiна, але неўзабаве Хрушчоў загадаў яго выкiнуць з гэтага пачэснага месца пад крамлёўскую сьцяну.

Бесьперапыннай прапагандовай траскатнёй маскоўскiх палiтрукоў пра гэройскi гiгант, якi, амаль сам перамог Гiтлера, сеялiся зярняты пашаны i ўдзячнасьцi "гэраiчнаму савецкаму" i асаблiва "вялiкаму рускаму" народу, якi так жахлiва многа перацярпеў i на "ратных палёх" такiя ахвяры ў данiну перамогi прынёс, а цяпер вунь ня толькi зь вялiкай адданасьцю i энтузiязмам узяўся аднаўляць краiну пасьля ваеннага разбурэньня, але ўжо выцягнуў i шчодрую руку помачы iншым народам усходняе i цэнтральнае Эўропы, што апынулiся пад ягоным жыцьцядайным апякунчым крылом. I ў маладой галаве дачкi "гэроя канадыйскiх рабочых" тая паказуха не магла ня выклiкаць надзвычайнага ўражаньня, бадай захапленьня.

Адылi ў тым незабыўным падарожжы нарадзiлiся й пытаньнi. Кажнага з удзельнiкаў заакiянскае групы трымалi быццам на прывязi, анi на крок нiкуды не адыйдзiся без дазволу гаспадароў. Пампезная гасьцiннасьць урадавых прадстаўнiкоў i палiтрукоў, гладкая афiцыёза - з аднаго боку. Холад i няветлiвасьць звычайных "савецкiх людзей", зь якiмi чамусьцi партыйныя гаспадары ня раiлi ўваходзiць у нiякiя зносiны, - зь iншага.