Читать «За волю (на белорусском языке)» онлайн - страница 115

- Як гэта ты так ухiтрыўся зьмянiцца? Давай руку! - усьмiхнуўся Анды.

- Калi ўжо сiлай улезьлi, то сядяйце. Ня буду прытварацца, што я рад вас бачыць, - сказаў Алесь.

- Ты перастань. Мы ведаем усю рэшту. Давай цяпер праверым, што i як тут у цябе, - пагаспадарску гаварыў Нiк. Ён адчынiў халадзiльнiк i сьвiснуў. Зiрнi, Анды, зусiм пусты. Цi ты, Ал, пастанавiў сябе голадам замарыць? Калi гэта ты еў апошнi раз?

- Ня памятаю, - пад носам буркнуў Алесь.

- Дык надзенься, хадзем, нешта зьядзём, - цягнуў Алеся Анды за руку.

- Пачакай, мой добры сябра, можа пасьля. Перш дай мне закурыць.

- Дык што гэта такое? - пытаўся Анды, калi Алесь прыкурваў. - Цi ты ня ведаеш, што так можаш сваю працу страцiць?

Алесь з прысьвiстам зацягнуўся дымам. Выглядала, што намагаўся iгнараваць сяброў.

- Некалi чытаў я пра гiндускiх манахаў, цi мудрацоў, - пачаў ён, не зважаючы на тое, цi яго слухаюць цi не, - ведаеце, пра гэтых, што мэдытацыяй i рэжымам iзаляцыi стараюцца спасьцiгнуць Бога, цi тую ступень дасканаласьцi, якая роўная Стварыцелю. Я думаў многа на гэтую тэму. Мяркую, што трэба цяжкiх намаганьняў, каб тое асягнуць, калi наагул нешта падобнае ёсьць даступным для людзей. Калi там патрэбныя вялiкiя намаганьнi ды надзвычайная канцэнтрацыя, дык гэта не для мяне. Маё жаданьне вельмi сьцiплае: пакiньце мяне на нейкi час у супакоi, забудзьцеся пра мяне, не дакучайце. Пытаешся сам сябе: цi гэта зашмат, цi гэта такое вялiкае вымаганьне? Выглядае, што так... Глядзiце. Гэтта я замкнуўся, адлучыўся ад сьвету, нiкому на горла ня лезу, не дакучаю. Ну й што, вы думаеце, здарылася? Усе спрабуюць выламаць мае дзьверы.

Ён спынiўся, пазяхнуў, устаў, пачаў хадзiць няроўнымi крокамi, зноў сеў.

- Максiм Багдановiч некалi сказаў: "Процi цячэньня вады зможа толькi жывое паплыць, хвалi-ж ракi заўсягды цягнуць тое, што скончыла жыць". Мяркую, што я - анi жывы, анi мёртвы, а паэт забыўся сказаць, што мае рабiць чалавек у маiм палажэньнi: плысьцi супраць цячэньня, цi скончыць жыць...

- Давай, найперш раскажы нам, што табе дакучае, - сказаў Анды.

- Дзякую вам, бойсы, што адведалi мяне, хоць я i хацеў-бы сядзець у адзiноцтве. У гэты час я не прашу нiчыёй падтрымкi. Кропка. Мушу прайсьцi, цi пераплысьцi многа мiляў, пакуль вылезу на салiдны бераг.

- Чуеце, якiя важныя словы! - укiнуў нецярплiва Нiк. - Скажы нам, цi ты страцiў розум таму, што дзяўчына ад цябе ўцякла?

Алесь нават ня зiрнуў на Нiка. Памалу, быццам пра нешта разважаючы, ён выцягнуў з пачкi другую цыгарэту, закурыў. Углядаўся ў клуб дыму.

- Запраўды ня ведаю, цi мог-бы я табе нешта вытлумачыць, калi-б нават спрабаваў...

- Спрабуй!

- Баюся, што не зразумееш, хлопча.

- Пастараюся.

- Ты, мой сябра, некаторыя здарэньнi цi выпадкi, цi няшчасьцi мусiў-бы перажыць. Яны занадта скамплiкаваныя, каб iх апiсацць, цi пра iх расказаць.

- Не насядай, Нiк, - раiў Анды. - Маем час.

- Цi вы, добрыя людзi, ня можаце сваiмi прымiтыўнымi мазгамi зразумець, што я хачу мець перапынак? Вы сiлаю цягнеце мяне назад у тое барахло, што называеце жыцьцём. Я не хачу яго. Нейкi час я хачу пасядзець на плоце, прыгледзецца як валочыцца грамада разумнага народу.