Читать «Сузіральнік. Аповесці, апавяданні, эсэ» онлайн - страница 2

— Я амаль нічога тут не пазнаю, — сказаў ён дома маці.

— Што ты! Усё памянялася. Старыя паўміралі, маладыя паз’язджалі на металургічны… І ў лес не хадзі, бо заблудзішся.

Загаўкаў сабака, маці выглянула ў акно.

— Жэня сунецца…

Аляксей таксама паглядзеў. Ад веснічак праз двор ішоў незнаёмы мужчына, высокі, дужы, гадоў пад сорак, у клятчатых штанах, з сумкаю ў руцэ, — ішоў дзіўна, віхляючы задам, як жанчына. Зверху да каленяў ногі ў яго былі шчыльна сціснуты, а ад каленяў ішлі ўраскід, нібы ён не меў над імі ўлады, хоць ён стараўся рабіць маленькія крокі. Пастукаў у дзверы, узнік на парозе.

— Ну, з вяртаннем! — Рука ў яго была моцная, мазолістая. — Жэня Бракарэнка.

Аляксей наморшчыў лоб, а Жэня сказаў:

— Не старайся — не ўспомніш. Мяне твая маці толькі памятае, і то ледзь-ледзь. Я не з пустымі рукамі. Вось вам, — пачаў выкладваць з сумкі на стол, — каб не падумалі, што проста выпіць прыйшоў… Вось бу­тэлька, сала, мяса, яйкі свежыя…

— Не трэба! — для парадку, па вясковай звычцы завялася маці. — У нас усё ёсць.

— Такога няма. У мяне замежнае, — Жэня падміргнуў Аляксею. — Сыр, каўбаска, вінаград… А гэта, — працягнуў маці некалькі купюраў, — за клопат. Бяры, бяры, ты не адна цяпер.

Маці ўзяла грошы, узяла выпіўку, закуску. Аляксей, якому не давала спакою знаёмае прозвішча, раптам прыгадаў:

— У ваенкамаце быў хірург… Бракарэнка, здаецца?

— Гэта мой родны брат, — коратка адказаў Жэня. — Ужо ён не ў ваенкамаце, а на тым свеце.

Памаўчалі. Жэня прысеў за стол.

— Ну, расказвай. Якія планы? У горад на металургічны?

— Не, не! — Аляксей аж замахаў рукамі. — Толькі не туды!

Ён разлюбіў свой горад адразу, як там з’явіўся славуты металургічны завод — задымлены, з цэхамі і трубамі. Будавалі яго ад пачатку да канца аўстрыйцы і італьянцы; пабудавалі — ды так і засталіся, працавалі тут. Вось гэтыя чароўныя словы — «замежнікі, еўрапейцы» — як магнітам прыцягвалі сюды, у нікому раней не вядомы, правінцыйны беларускі гарадок, а цяпер — Кландайк, Эльдарада шукальнікаў шчасця з усіх куткоў Саюза. Сюды, на гэтую выспачку буржуазнай свабоды, злятаўся, сцякаўся, спаўзаўся самы розны непатрэбны люд. Тут можна было лёгка набыць жуйкі, джынсы, цэлафанавыя пакеты з малюнкамі каўбояў, замежныя цыгарэты з тытунём і з анашой, псіхатропныя таблеткі і транквілізатары, заморскае спіртное і наркотыкі, а таксама, калі «пашанцуе», венерычнае захворванне.

— Не, не ў наш горад, — паўтарыў Дарафей. — Там без мяне хапае. Я вучыцца думаю. У Мінск паступаць.

— Па якой спецыяльнасці? — пацікавіўся Жэня.

— Па сваёй, тэхнікумаўскай. Прамысловае і грамадскае будаўніцтва. Дыплом маю, характарыстыкі добрыя з арміі.

— Паступіш! Усё ў цябе атрымаецца, інжынерам станеш!

— Ды не — я думаю застацца ў аспірантуры.

— Таксама правільна. Вось за гэта хвалю, — для Жэні толькі выказаны намер быў ужо здзейсненым фактам. — Аспірантура, потым кафедра, ды па кам­самольскай лініі пакруцішся, а там глядзіш — да міністэрства недалёка…

— Не суроч, сплюнь, — умяшалася маці.

— А што, міністраў з неба спускаюць? Яны з такіх, як мы, людзей бяруцца. Галава ў яго светлая, характар добры, кампанейскі… Толькі на гэта і глядзяць.